IS chuyên nghiệp hóa cỗ máy tuyên truyền

Các nhà phân tích nhận định rằng IS đang sở hữu nguồn nhân lực và nguồn tài chính rất lớn. Theo những ước tính khác nhau, IS ban đầu có 4.000 chiến binh vào tháng 6, và chỉ sau 2 tháng, con số này là khoảng 50.000 chiến binh. Doanh thu hàng ngày của IS từ việc bán dầu mỏ lên tới hàng triệu USD. Tổ chức này sở hữu các loại vũ khí, xe bọc thép và thậm chí cả máy bay. Tuy nhiên, nguồn lực quan trọng nhất của IS hầu như không được nói tới, là bộ máy tuyên truyền. Các thủ lĩnh của lực lượng này đã tạo ra bộ máy tuyên truyền mạnh mẽ làm việc trên tất cả các mặt trận: phát thanh và truyền hình ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, các cơ sở xuất bản sách và băng đĩa, và đặc biệt hiệu quả là internet. Có lẽ, IS là tổ chức khủng bố đầu tiên trong lịch sử sở hữu các nguồn nhân lực, tài chính, quân sự và tuyên truyền lớn như vậy.

Nhiều nhà báo và chuyên gia cho biết họ nhận ra rằng cách tiếp cận truyền thông của IS đã thay đổi kể từ sau khi tổ chức này tấn công thị trấn Kobane của Syria và liên quân do Mỹ đứng đầu thực hiện các cuộc không kích. Sau khi tận dụng mạng xã hội và các phương thức truyền thông khác trên internet để tuyên truyền về các hoạt động của mình, IS dường như đã nhận ra rằng một số hình ảnh do các tay súng tự đăng tải trên mạng cũng có thể bị các cơ quan tình báo nước ngoài dùng để chống lại họ. Vì thế, tổ chức này đã tìm đến các hình thức che giấu tinh vi hơn mà vẫn khuyếch trương được sự tàn bạo của mình.

Ông Abdelasiem El Difraoui, tác giả của cuốn Al-Qaeda qua hình ảnh và là một chuyên gia nghiên cứu về chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan, cho rằng IS đã tìm cách đối phó với những mối nguy hiểm tiềm tàng do chiến lược trước đây gây ra. Theo ông, các mạng xã hội đã hỗ trợ đắc lực cho IS trong việc chiêu mộ thêm quân. Tuy nhiên, ngay khi điều này khiến an ninh của IS gặp nguy hiểm, chúng đã ngay lập tức thắt chặt hoạt động này. Ông cũng nói thêm rằng rất nhiều các tay súng được IS chiêu mộ là người phương Tây sử dụng mạng xã hội.

Trong khi đó, ông David Thomson, một nhà báo Pháp và là tác giả của cuốn sách “Những kẻ thánh chiến Hồi giáo người Pháp”, cho biết trước khi liên minh do Mỹ dẫn đầu can thiệp, việc các tay súng IS công khai ảnh mà họ chụp lên mạng xã hội rất được khuyến khích. Ông nói: “Chỉ thị đưa ra là hãy thể hiện hình ảnh tích cực của chúng ta nhằm thúc đẩy mọi người đến với IS và tạo thuận lợi cho việc chiêu mộ các tay súng”.

IS đã tiến hành cuộc tấn công vào thị trấn Kobane gần biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng trước nhằm mở rộng vùng lãnh thổ mà tổ chức này kiểm soát tại Syria và Iraq, nơi IS đã tuyên bố thành lập vương quốc Hồi giáo hồi đầu năm. Khi bắt đầu thực hiện cuộc tấn công, một tài liệu nội bộ của IS đã yêu cầu các tay súng không được dùng điện thoại để quay phim và chụp ảnh.

Ông Henry Bouvier, biên tập viên cấp cao phụ trách mảng băng ghi hình của hãng tin AFP nhận định rằng, có thể nhận thấy rõ IS thay đổi chiến lược tuyên truyền trong các đoạn băng ghi hình phát tán trên internet và tập trung vào giới truyền thông. IS đã nhận thức rất rõ rằng họ cần phải tôn trọng một số quy tắc nhất định. Càng ngày, những khi có thể, IS sẽ ghi hình lại những biển số xe hoặc các địa điểm dễ nhận diện, ví dụ như Trung tâm văn hóa Kobane để giới truyền thông có thể xác minh được hình ảnh. Ông nói thêm: “Họ quay các hình ảnh theo phong cách truyền hình, không có âm nhạc hay các hiệu ứng đặc biệt. Ngay cả trong cách họ giới thiệu ai đó hoặc khi phát biểu, họ cũng tỏ ra trung lập hơn và theo phong cách báo chí nhiều hơn”.

Bà Celine Pigalle, Giám đốc Thông tin của kênh truyền hình Pháp Canal+ gần đây nhận định, các hình ảnh của IS dường như được sản xuất bởi một hãng truyền thông chuyên nghiệp với trình độ nghiệp vụ cao. Hầu hết các hãng truyền thông, bao gồm AFP, đã từ chối phát sóng các đoạn ghi hình quay cảnh chặt đầu hai nhà báo James Foley và Steven Sotloff, nhân viên cứu trợ nhân đạo David Haines và tình nguyện viên tham gia hoạt động nhân đạo Alan Henning.

Thời gian qua, thành công về quân sự đã giúp IS trở nên hấp dẫn trong mắt các phần tử cực đoan nước ngoài. Khi tràn qua biên giới Iraq và nhanh chóng chiếm được phần lãnh thổ ở phía Tây và phía Bắc, các tay súng IS đã khôn ngoan sử dụng mạng xã hội nói riêng và các phương tiện truyền thông đại chúng nói chung để tạo ra một hình ảnh khá lãng mạn với mục tiêu lôi kéo sự tham gia của giới trẻ Hồi giáo tại nhiều nước phương Tây. Chiêu thức của chúng ngày càng trở nên tinh vi hơn và vì thế cuộc chiến của quốc tế chống thế lực hắc ám này càng trở nên khốc liệt hơn.

Huỳnh Vũ