Đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước

22/07/2014 15:43

Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước (DNNN) là một trong những yêu cầu quan trọng để tạo nên động lực mới cho nền kinh tế. Với điều kiện đất nước ta hiện nay, nhất là trong điều kiện hội nhập quốc tế thì việc đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa DNNN đặt ra cấp thiết hơn bao giờ hết.

 
QH đã thông qua Nghị quyết số 53/2013/QH13  về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2014. Nội dung Nghị quyết nêu rõ, thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong đó có triển khai toàn diện các giải pháp, thúc đẩy sự tham gia hiệu quả của các doanh nghiệp, các thành phần kinh tế vào quá trình tái cơ cấu nền kinh tế; sớm hoàn thiện đề án tái cơ cấu đầu tư, mà trọng tâm là đầu tư công. Ban hành hệ thống chính sách hỗ trợ quá trình tái cơ cấu DNNN trên nguyên tắc công khai, minh bạch và gắn với trách nhiệm cá nhân. Tập trung cổ phần hóa DNNN, thực hiện công khai, minh bạch toàn bộ hoạt động doanh nghiệp trước xã hội.

Trong Thông điệp đầu năm của người đứng đầu Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng yêu cầu, phải kiên quyết thực hiện tái cơ cấu DNNN, trọng tâm là cổ phần hóa, kể cả các tập đoàn kinh tế; thoái vốn đầu tư ngoài ngành và bán phần vốn mà Nhà nước không cần nắm giữ theo nguyên tắc thị trường, bao gồm cả doanh nghiệp đang kinh doanh có hiệu quả. DNNN chỉ tập trung vào lĩnh vực then chốt, thiết yếu, địa bàn quan trọng và quốc phòng an ninh... Thực hiện công khai minh bạch kết quả hoạt động của DNNN theo quy định của pháp luật. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật và không nghiêm túc thực hiện Đề án tái cơ cấu đã được phê duyệt. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, chỉ có như vậy, chúng ta mới tạo được môi trường cạnh tranh bình đẳng và nâng cao được hiệu quả hoạt động của DNNN, tăng cường sức mạnh của kinh tế nhà nước, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và tái cơ cấu nền kinh tế.

Như vậy, việc cổ phần hóa DNNN được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt quá trình sắp xếp, đổi mới DNNN và luôn nhận được sự quan tâm của Đảng, QH và Chính phủ. Về việc cổ phần hóa DNNN, Phó cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính Đặng Quyết Tiến cho biết, theo số liệu báo cáo của các bộ, ngành, địa phương và các Tập đoàn kinh tế, Tổng Công ty nhà nước gửi về Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 5/2014 cả nước đã thực hiện sắp xếp được 5.971 doanh nghiệp, trong đó cổ phần hóa 4.066 doanh nghiệp. Trong 5 tháng đầu năm 2014 đã cổ phần hóa được 17 doanh nghiệp trong đó có 13 Tổng công ty. Theo kế hoạch đã được phê duyệt trong hai năm 2014 và 2015, cả nước sẽ thực hiện cổ phần hóa 432 doanh nghiệp.
 
Cũng theo đánh giá của ông Đặng Quyết Tiến, sau khi chuyển đổi, cổ phần hóa DNNN, cơ cấu DNNN đã từng bước được sắp xếp, điều chỉnh phù hợp với yêu cầu phát triển theo lĩnh vực, ngành nghề cũng như xu hướng phát triển kinh tế, xã hội qua từng giai đoạn theo chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước. Công tác cổ phần hóa DNNN đã góp phần hoàn thiện và phát triển các yếu tố thị trường đặc biệt là thị trường chứng khoán, tạo điều kiện cho doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa huy động vốn, đổi mới phương thức quản lý, công nghệ, ổn định và phát triển trong xu thế hội nhập với kinh tế khu vực và thế giới. Đồng thời, thông qua quá trình sắp xếp, cổ phần hóa DNNN cũng tạo thêm nguồn thu cho Nhà nước để thực hiện đầu tư phát triển KT - XH đất nước.
 
Một trong những kết quả đáng ghi nhận là sau khi cổ phần hóa, hoạt động của doanh nghiệp hiệu quả hơn. Báo cáo của 3.576 doanh nghiệp sau khi đã sắp xếp, cổ phần hóa gửi về Bộ Tài chính thì gần 90% doanh nghiệp sau khi sắp xếp, cổ phần hóa có lợi nhuận năm sau cao hơn năm trước, 86% doanh nghiệp đóng góp vào NSNN của năm sau cao hơn năm trước khi sắp xếp, cổ phần hóa.
 
Mang lại hiệu quả hoạt động cao là vậy, song vì những yếu tố chủ quan và khách quan, việc cổ phần hóa DNNN thời gian qua vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Đó là việc cổ phần hóa tại các tập đoàn, tổng công ty theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ vẫn còn chậm. Việc xử lý những vấn đề tài chính phát sinh trong cổ phần hóa còn lúng túng, chưa triệt để, làm kéo dài thời gian cổ phần hóa...
 
Việc chậm tiến độ cổ phần hóa DNNN đã không ít lần được các ĐBQH lên tiếng tại nghị trường QH. Trong chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng tại Kỳ họp thứ Bảy vừa qua, ĐBQH Trương Văn Vở (Đồng Nai) cho rằng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo rất kiên quyết với lộ trình cụ thể đến năm 2015 về cổ phần hóa thoái vốn ngoài ngành của DNNN bằng một cảnh báo rất mạnh mẽ, “anh” nào không làm nhường chỗ cho người khác, nhưng đến nay vẫn chậm. Đại biểu đề nghị bộ trưởng cho biết vì sao chưa tham mưu cho Chính phủ giải pháp chế tài cần thiết để xử lý trách nhiệm cá nhân ở từng doanh nghiệp, từng cơ quan quản lý nhà nước còn chần chừ, do dự trong tổ chức thực hiện?
 
Lộ trình thực hiện cổ phần hóa DNNN đã có, số lượng doanh nghiệp phải thực hiện cổ phần hóa cũng đã có. Đã đến lúc Chính phủ, các bộ, ngành phải thực hiện một cách chủ động, quyết liệt đẩy nhanh tiến trình này để đưa nền kinh tế nước ta bước thêm một bước tiến mới. Cử tri và nhân dân cả nước không mong muốn nghe lại những chất vấn từ ĐBQH đối với những người có trách nhiệm rằng, tại sao cổ phần hóa DNNN đến nay vẫn chậm?