Nhãn hiệu Trung Hoa - Trung Quốc áp sát sân sau Hoa Kỳ

Minh Nguyễn 08/07/2014 09:32

Được xây dựng 100 năm trước ở khu vực được coi là sân sau của Mỹ, kênh đào Panama đóng vai trò là tuyến vận tải huyết mạch nối liền Thái Bình Dương với biển Caribe và Đại Tây Dương. Tuy nhiên, vị thế của Panama và đằng sau đó là Mỹ với vai trò thống trị tuyến vận tải biển huyết mạch sẽ bị giáng một đòn mạnh mẽ, khi thông tin về dự án xây dựng kênh đào mới ở Nicaragua có quy mô lớn hơn kênh đào Panama được công bố vào mùa hè này. Doanh nghiệp khởi xướng và thực hiện dự án khổng lồ này đến từ Trung Quốc.

Theo các nguồn tin từ hãng Tomiuri của Nhật Bản, kinh phí thực hiện dự án khổng lồ này lên tới khoảng 50 nghìn tỷ USD, gấp 5 lần Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Nicaragua. Chính quyền Nicaragua dưới thời đương kim Tổng thống Ortega có xu hướng bài Mỹ, đã kỳ vọng đại dự án này sẽ giúp kinh tế đất nước cất cánh. Vào tháng 6.2013, một công ty không có tên tuổi trong lĩnh vực xây dựng các đại công trình có tên Công ty trách nhiệm hữu hạn đầu tư phát triển kênh đào Nicaragua Hong Kong (HKND) đã giành được hợp đồng khổng lồ này mà không qua đấu thầu công khai.

Nửa năm trước khi HKND được quyền thực hiện hợp đồng, những hoạt động đầu tiên được ghi nhận khi một nhóm người Trung Quốc di chuyển bằng trực thăng và xe quân sự, được bảo vệ bởi binh sỹ quân đội Nicaragua, xuất hiện tại khu vực được dự kiến là địa điểm xây dựng kênh đào.

Kênh đào dự kiến xây dựng ở Nicaragua (màu xanh dương) Nguồn: BusinessInsider
Kênh đào dự kiến xây dựng ở Nicaragua (màu xanh dương) Nguồn: BusinessInsider
Ngày 19.6, Tổng Giám đốc HKND Vương Tĩnh công bố việc công ty này đã chi 100 triệu USD và đã hoàn tất giai đoạn khảo sát điều tra. Dự kiến kênh đào ở Nicaragua có tổng chiều dài gấp hơn ba lần kênh đào Panama. Các tàu trọng tải lớn hơn 400.000 tấn, dài 400m và rộng 60m có thể di chuyển qua kênh đào trên toàn thế giới. Những con số này ấn tượng hơn rất nhiều so với kênh đào Panama, vốn đang chuẩn bị mở rộng để cho phép những tàu dài 294m, và rộng 32m có thể đi qua. Người đứng đầu HKND nhấn mạnh, thương mại thế giới sẽ có sự khởi sắc lớn nhờ dự án khổng lồ và táo bạo này.

Về phần mình, Chính quyền Nicaragua tỏ ra rất tin tưởng HKND. Một quan chức thân tín với Tổng thống Ortega tiết lộ, HKND có quan hệ chặt chẽ với nhiều ngân hàng và doanh nghiệp tại Trung Quốc, nhờ đó, HKND có thể dễ dàng giải quyết được vấn đề vốn đầu tư. Quốc hội Nicaragua đã thông qua quyết định cho phép HKND quản lý kênh đào này trong vòng 50 năm, tính từ thời điểm bắt đầu vận hành và có thể gia hạn thêm 50 năm nữa. Như vậy, kênh đào này sẽ chỉ được bàn giao hoàn toàn cho Nicaragua sau một thế kỷ.

Tất nhiên, HKND bác bỏ mọi sự dính líu của Chính quyền Bắc Kinh đến dự án này. Giám đốc Vương Tĩnh nhấn mạnh, đây chỉ là một thương vụ và không liên quan tới các quyết định chính trị. Tuy nhiên, dư luận cả trong và ngoài Trung Quốc đều đặt câu hỏi về doanh nghiệp bí ẩn tuổi trẻ tài cao này, một công ty quá ít tên tuổi nhưng lại đủ lực gánh một hợp đồng vốn quá lớn. Trước đây, tập đoàn công nghiệp thông tin Tín Uy của Vương Tĩnh đã được năm trong tổng số bảy Ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc tới thăm, trong đó có Chủ tịch Tập Cận Bình, Thủ tướng Lý Khắc Cường. Trước đó, tiền thân của Tín Uy là một công ty nhỏ trong một tập đoàn nhà nước. Trong khi một quan chức Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh, Trung Quốc và Nicaragua không có quan hệ ngoại giao, dự án này là hoạt động riêng của doanh nghiệp, không liên quan đến chính quyền Trung ương. Tuy nhiên, quan chức này cũng hé lộ khả năng Chính phủ Trung Quốc sẵn sàng hỗ trợ cho dự án này.

Mỹ tỏ ra bị động hoặc ít nhất là chỉ đóng vai trò quan sát viên trước kế hoạch xây dựng kênh đào mới áp sát sân sau của mình. Bộ Ngoại giao Mỹ từng tuyên bố không bình luận về kế hoạch này. Theo Yomiuri, nếu Chính quyền Mỹ không sớm hành động, thì ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực Trung - Nam Mỹ nói riêng và khả năng thâu tóm của Trung Quốc đối với hoạt động thương mại toàn cầu nói chung sẽ ngày càng rõ nét. Với việc xây dựng kênh đào Nicaragua, Trung Quốc đang tiến từng bước để xây dựng trật tự thế giới mới.

Minh Nguyễn