Dân tộc ta tự quyết định vận mệnh của mình
Nhìn lại Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954 sau 60 năm, ĐBQH, Tổng thư ký Hội khoa học lịch sử VN Dương Trung Quốc cho rằng, chiến thắng này có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu đánh thắng chủ nghĩa thực dân cũ và góp phần chiến thắng chủt nghĩa thực dân kiểu mới, thống nhất nước nhà. Bài học lớn nhất từ chiến thắng Điện Biên Phủ là trong bất cứ hoàn cảnh nào, dân tộc Việt Nam tự quyết định vận mệnh của mình.
- Cách đây 60 năm, dân tộc ta đã làm lên chiến thắng Điện Biên Phủ, góp phần quyết định thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Và ghi vào lịch sử giữ nước của dân tộc một trong những mốc son chói lọi. 60 năm nhìn lại, xin ông cho biết ý nghĩa của chiến thắng này đối với lịch sử dân tộc?
ĐBQH Dương Trung Quốc: trước hết phải đặt sự kiện này trong bối cảnh lịch sử để thấy được hết ý nghĩa. 60 năm trước đây, Chiến dịch Điện Biên Phủ chiến thắng ngày 7/5/1954 đúng lúc diễn ra Hội nghị Genève bàn về cuộc chiến tranh ở Đông Dương. Kết cục của trận chiến tạo ra vị thế của nước ta trên bàn đàm phán ngoại giao. Thứ nữa, người Pháp hay nhắc đến kỷ niệm là 60 năm trước, vào đầu tháng Năm, khi người Pháp đang chuẩn bị tổ chức kỷ niệm chiến thắng Phát xít Đức thì tin thất trận ở Điện Biên Phủ truyền về làm cho nước Pháp bàng hoàng. 60 năm sau trận chiến Điện Biên Phủ, nước Pháp đã trở thành người bạn, thành đối tác phát triển quan trọng của chúng ta.
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, chúng ta phải đi tiếp một con đường dài của cuộc chiến tranh kháng chiến chống Mỹ cứu nước để hoàn thành trọn vẹn mục tiêu quan trọng nhất của dân tộc là thống nhất đất nước. Và đến nay, Việt Nam và mỹ đã hòa giải và trở thành đối tác quan trọng của chúng ta. Rất nhiều quốc gia từng tham chiến với Mỹ như Australia, New Zealand, Hàn Quốc… ngày nay chúng ta đã hòa giải và hợp tác cùng phát triển...
60 năm nhìn lại, chúng ta thấy rõ tính chất quan trọng của Chiến thắng Điện Biên Phủ đối với mục tiêu của cách mạng Việt Nam, đối với mục tiêu chiến thắng chủ nghĩa thực dân cũ, kế thừa góp phần chiến thắng chủ nghĩa thực dân kiểu mới, thống nhất nước nhà. Cùng với đó, chúng ta cũng rút ra được những bài học cho công cuộc xây dựng, phát triển và hội nhập của đất nước hiện nay.
Có thể nói, bài học lớn nhất từ Chiến thắng Điện Biên Phủ là dân tộc ta phải tự quyết định vận mệnh của mình. Cách mạng tháng Tám là bài học lớn nhất; chiến thắng Điện Biên Phủ cũng vậy. Vào thời điểm đó, chúng ta biết khai thác lợi thế của thời đại, chúng ta có chỗ dựa là các nước XHCN trong đó có Liên Xô (cũ), Trung Quốc nhưng quyết định thắng lợi là tinh thần tự chủ của dân tộc ta. Đại thắng mùa xuân 30/4/1975 một lần nữa chứng minh chân lý dân tộc Việt Nam tự quyết định vận mệnh của mình, bất chấp những ý đồ của các nước lớn. Chúng ta luôn luôn coi trọng hội nhập với thế giới, nhưng tinh thần độc lập tự chủ, được thể sâu sắc qua chiến thắng Điện Biên Phủ, vẫn là bài học lâu dài của chúng ta trên con đường phát triển của đất nước.
- Cùng với sự lãnh đạo tài tình sáng suốt của Đảng, Bác Hồ; sự chiến đấu anh dũng và sáng tạo của quân và dân ta, chiến thắng Điện Biên Phủ 1954 còn thể hiện phẩm chất và thiên tài quân sự của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, thưa ông?
ĐBQH Dương Trung Quốc: trước hết, phải khẳng định rằng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp là sản phẩm của lịch sử, sản phẩm của dân tộc. Khi chúng ta đề cập đến tài năng của Đại tướng với tư cách Tổng tư lệnh, chúng ta không thể quên vai trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Có lần có người đã hỏi Đại tướng là vì sao Đại tướng lại trở thành người cầm quân? Đại tướng trả lời rằng: điều này phải hỏi Bác Hồ, vì Bác Hồ đã lựa chọn tôi và tôi hoàn thành trách nhiệm trước dân tộc, trước Đảng và trước Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chiến thắng Điện Biên Phủ có lẽ có một nguyên nhân hết sức quan trọng là Bác Hồ giao toàn quyền cho vị tổng tư lệnh ngoài mặt trận. Chính sự tin cậy này nâng cao trách nhiệm, phát huy tính sáng tạo của người chỉ huy.
Thêm nữa, ở trên chiến trận những vị tướng dưới quyền của Đại tướng cũng là những vị tướng tài. Những vị tướng này giữa thực tế bom đạn chiến trường, cung cấp các biến đổi của tình hình chiến trận và những thông tin chính xác, những tham mưu quan trọng làm cơ sở để Đại tướng có thể đưa ra các quyết sách quan trọng trong cách đánh. Tôi nhớ mãi câu chuyện chính Đại tướng nói trong dịp kỷ niệm vị tướng khu Năm là tướng Phạm Kiệt. Khi tướng Phạm Kiệt được Đại tướng Võ Nguyên Giáp giao đi kiểm tra lực lượng pháo binh, đơn vị hỏa lực quan trọng nhất của chúng ta thì chính ông Phạm Kiệt đã phát hiện ra rằng, nếu chúng ta không đánh dập được hỏa lực của đối phương ngay từ đầu thì quân ta sẽ chịu tổn thất nặng nề và không bảo đảm được chiến thắng. Đây cũng chính là giọt nước góp phần vào quyết định thay đổi cách đánh từ đánh nhanh thắng nhanh sang đánh chắc tiến chắc của Đại tướng trong chiến dịch.
Ở đây, có cả sự tin cậy, tinh thần dân chủ, sự sâu sát thực tiễn. Tất cả những cái đó tạo nên một Võ Nguyên Giáp trong chiến tranh.
- Vâng, cùng với đó, chiến thắng Điện Biên Phủ còn có sự đóng góp và hy sinh xương máu của thế hệ trẻ Việt Nam, những thanh niên tuổi mười tám đôi mươi trong các lực lượng quân đội, dân quân hỏa tuyến, thanh niên xung phong... Theo ông, điều gì đã khiến cả thế hệ trẻ sẵn sàng xông pha và chiến đấu, hy sinh cho độc lập tự do của Tổ quốc như vậy?
ĐBQH Dương Trung Quốc: trong lịch sử dân tộc Việt Nam, thế hệ trẻ bao giờ cũng có mặt trên tuyến đầu, nhất là trong sự nghiệp giữ nước. Chúng ta ai cũng biết đến hình tượng Thánh Gióng, tuy là huyền thoại, nhưng nó cũng nêu lên một phẩm chất của thế hệ trẻ, ba tuổi đã cầm quân đánh giặc. Chúng biết đến Bà Trưng, Bà Triệu cũng hy sinh trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc ở tuổi đôi mươi. Ngay Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi cầm quân, làm Đại tướng ở độ tuổi còn trẻ.
Có thể nói, tuổi trẻ luôn có mặt ở tuyến đầu và được kế thừa liên tục trong truyền thống dân tộc. Chúng ta biết đến những thế hệ cách mạng đầu tiên của Việt Nam tập hợp trong tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản cũng là tổ chức thanh niên. Chính thế hệ thanh niên trưởng thành và trao truyền cho các thế hệ tiếp theo. Các vị tướng trong chiến dịch Điện Biên Phủ vốn là những thanh niên rất trẻ trong hoạt động cách mạng, họ trưởng thành trên chiến trường và họ lại tiếp tục lãnh đạo thế hệ trẻ tiếp theo trên mặt trận.
Đây là truyền thống quý báu không chỉ phát huy trong thời chiến tranh bảo vệ Tổ quốc mà còn trong công cuộc xây dựng đất nước hiện nay, nhất là thế hệ trẻ là những người có thể nắm bắt rất nhanh khoa học kỹ thuật công nghệ hiện đại. Đây là truyền thống đã có trong lịch sử và cần phát huy trong thời đại ngày nay.
- Xin cảm ơn ông!