Nền kinh tế lớn nhất châu Phi - chiếc áo rộng so với Nigeria?

Minh Nguyễn 13/04/2014 09:06

Sau khi Chính phủ Nigeria công bố GDP theo cách tính mới, quốc gia sản xuất dầu mỏ lớn nhất châu Phi và là nước đông dân nhất lục địa này đã vượt qua Nam Phi trở thành nền kinh tế lớn nhất lục địa Đen. Tuy nhiên, danh tiếng này chưa thể giúp gì cho khoảng 112 triệu người dân, hiện đang vật lộn trong cảnh nghèo đói.

Phát biểu tại cuộc họp báo ở thu đô Abuja của Nigeria, người đứng đầu Văn phòng Thống kê quốc gia nước này Yemi Kale cho biết, theo phương pháp tính mới, GDP của Nigeria đạt 453 tỷ USD trong năm 2012, cao hơn nhiều so với con số 246 tỷ USD theo tính toán của Ngân hàng Thế giới. Năm 2013, GDP theo tính toán của Nigeria là 510 tỷ USD trong khi theo tính toán của WB chỉ đạt 384 tỷ USD. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1990, Nigeria tính toán lại GDP của mình.

Phản ứng khác nhau của người Nigeria khi trở thành nền kinh tế lớn nhất châu Phi Nguồn: leadership.ng
Phản ứng khác nhau của người Nigeria khi trở thành nền kinh tế lớn nhất châu Phi
Nguồn: leadership.ng

Theo Bộ trưởng Tài chính Nigeria Ngozi Okonjo-Iweala, xét trên quy mô GDP, Nigeria đã vượt qua Nam Phi trở thành nền kinh tế lớn nhất châu Phi và nền kinh tế lớn thứ 26 của thế giới. Xét về tăng trưởng, trong thời gian qua, kinh tế Nigeria tăng trưởng nhanh hơn đáng kể so với Nam Phi. Số liệu của Quỹ Tiền tệ quốc tế cho thấy, Nigeria tăng trưởng trung bình 6,8%/năm trong thời gian từ năm 2005-2013 và dự báo, con số này có thể tăng lên 7,4% trong năm 2014. Mức tăng trưởng này của Nigeria cao hơn đáng kể so với mức 5% của Nam Phi trong giai đoạn từ năm 2005-2009 và trên 3,5% từ đó đến nay, do ảnh hưởng của các cuộc đình công trong lĩnh vực khai khoáng, dịch vụ.

GDP bình quân đầu người của Nigeria cũng tăng lên 2.688 USD, cao hơn đáng kể so với con số 1.555 USD năm 2012, giúp đưa Nigeria từ vị trí 135 vươn lên vị trí 121 trên thế giới.

Phương pháp tính mới, thay thế cho cách tính được áp dụng từ năm 1990, có tính đến những thay đổi về sản xuất và tiêu dùng cũng như dựa trên các số liệu mới về các lĩnh vực và các ngành mới được cho là còn sơ khai hoặc chưa xuất hiện vào thời điểm năm 1990 như ngành viễn thông, công nghiệp âm nhạc và công nghiệp phim ảnh Nigeria (Nollywood). Hiện nay, ngành công nghiệp Nollywood có giá trị lên tới 853,9 tỷ naira (5,1 tỷ USD) tương đương 1,2% GDP. Các chuyên gia thống kê của Liên Hợp Quốc khuyến nghị các nước nên sửa đổi 5 năm một lần cách tính GDP để tính tới những thay đổi trong sản xuất và tiêu dùng.

Mặc dù về mặt số liệu, Nigeria đã vượt Nam Phi và vươn lên vị trí là nền kinh tế lớn nhất lục địa Đen xét về quy mô, nhưng các chuyên gia kinh tế vẫn băn khoăn liệu Nigeria đã thực sự là nền kinh tế phát triển hơn Nam Phi hay chưa? Trên thực tế, mặc dù theo cách tính mới, GDP bình quân đầu người của Nigeria tăng lên 2.688 USD/năm, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức 7.508 USD của Nam Phi, nước hiện có 48 triệu dân. Hơn nữa, vào thời điểm này, Nam Phi vẫn là nước duy nhất ở châu Phi là thành viên của Nhóm Các nền kinh tế phát triển và mới nổi G20, đồng thời nằm trong Khối các nền kinh tế mới nổi tăng trưởng nhanh hàng đầu thế giới BRICS. Nam Phi có hệ thống cơ sở hạ tầng tốt hơn nhiều so với các nước châu Phi khác và ngành điện của Nam Phi hiện sản xuất được lượng điện gấp 10 lần Nigeria.

Giới phân tích cho rằng, danh hiệu nền kinh tế lớn nhất châu Phi là chiếc áo rộng với Nigeria. Hiện có tới 84,5% trên tổng dân số 171 triệu dân nước này vẫn sống dưới 2 USD/ngày. Nigeria cũng vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt về cơ sở hạ tầng. Tình trạng thiếu điện, hệ thống đường sá, cảng biển yếu kém là những nguyên nhân cản trở hoạt động kinh tế của nước này. Dẫu vậy, việc trở thành nền kinh tế lớn nhất châu Phi sẽ giúp Nigeria cải thiện bảng cân đối kế toán, mức xếp hạng tín nhiệm và đưa nước này thoát khỏi cái tiếng là nền kinh tế thu nhập thấp. Danh hiệu mới cũng sẽ trở thành lực hút mạnh mẽ đối với các nhà đầu tư.

Minh Nguyễn