Dừng tuyển sinh để chấn chỉnh chất lượng đào tạo

- Căn cứ vào đâu để Bộ GD - ĐT đưa ra quyết định dừng tuyển sinh 207 mã ngành đào tạo đại học từ năm 2014, thưa Ông?

- Năm 2011, Bộ GD - ĐT đã ban hành Thông tư 08/TT-BGDĐT ngày 17.2.2011 về điều kiện, hồ sơ, quy trình mở ngành đào tạo, đình chỉ tuyển sinh, thu hồi quyết định mở ngành đào tạo trình độ ĐH, CĐ, trong đó quy định rõ số lượng và chất lượng giảng viên cơ hữu khi mở ngành đào tạo. Về mặt quản lý nhà nước, đây là một trong những điều kiện bắt buộc nhằm bảo đảm chất lượng đào tạo của các cơ sở giáo dục đại học. Qua 3 năm thực hiện, Bộ GD - ĐT đã thường xuyên tổ chức các đợt kiểm tra điều kiện bảo đảm chất lượng đào tạo của các cơ sở giáo dục đại học. Gần đây nhất, năm 2013, Bộ GD - ĐT đã tiến hành rà soát các điều kiện bảo đảm chất lượng đối với các ngành đang triển khai đào tạo ở bậc đại học, đặc biệt là yêu cầu về đội ngũ giảng viên theo quy định hiện hành. Đã có hơn 2.400 ngành đào tạo đại học của 242 cơ sở được rà soát, kiểm tra, xem xét. Căn cứ vào kết quả rà soát, Bộ quyết định dừng tuyển sinh đối với 207 ngành trình độ ĐH của 71 cơ sở đào tạo từ năm 2014 do không đáp ứng quy định về đội ngũ giảng viên. Trong danh sách này có nhiều trường ĐH lớn như ĐHQG TP Hồ Chí Minh có đến 4 ngành bị dừng tuyển sinh; Trường ĐH Sư phạm Hà Nội có 8 ngành bị dừng tuyển sinh; Trường ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh có 3 ngành bị dừng tuyển sinh...

Đây không phải là lần đầu tiên Bộ GD - ĐT có quyết định dừng tuyển sinh. Trước đó, qua các đợt kiểm tra, rà soát được triển khai từ năm 2010, năm 2012 Bộ GD - ĐT đã thu hồi quyết định đào tạo của 57 chuyên ngành đào tạo trình độ tiến sỹ của  27 trường đại học, viện và học viện do không khắc phục được tình trạng thiếu giảng viên. Năm 2012 tiếp tục rà soát và quyết định dừng tuyển sinh 161 ngành/chuyên ngành thạc sỹ không đủ giảng viên cơ hữu.

Về nguyên tắc, quyết định dừng tuyển sinh các ngành đào tạo đại học lần này của Bộ GD - ĐT dựa trên báo cáo rà soát, thống kê của các cơ sở giáo dục đại học kết hợp với kiểm tra của Bộ GD - ĐT, thực hiện theo quy định hiện hành về điều kiện cho phép mở ngành đào tạo và thu hồi quyết định mở ngành đào tạo.

- Trên thực tế, nhiều ngành đặc thù như nghệ thuật, sân khấu lại đang có vấn đề về học hàm, học vị. Vì vậy, những ngành này  bị dừng vì thiếu tiến sỹ là không thuyết phục. Cách giải thích của Bộ như thế nào?  

- Đối với những ngành đào tạo chưa có tiến sỹ ở nước ta ví dụ như các ngành thuộc lĩnh vực nghệ thuật, Bộ GD - ĐT đã có quy định linh hoạt hơn và tạo điều kiện cho các trường trong quy trình mở ngành trong giai đoạn quá độ. Nếu giảng viên không có bằng tiến sỹ đúng chuyên ngành thì sẽ được thay thế bằng những tiến sỹ chuyên ngành gần, có các công trình nghiên cứu liên quan tới lĩnh vực đề nghị. Trong trường hợp không thể tìm được tiến sỹ thì có thể tăng số lượng giảng viên là thạc sỹ. Tuy nhiên, giáo dục đại học đòi hỏi phải có người dẫn dắt đầu tàu và giảng viên có trình độ tiến sỹ chính là người đảm nhận vai trò này. Tuy nhiên, cũng phải nói thêm là chúng ta không thể kéo dài mãi giai đoạn quá độ mà cần thiết phải vươn lên để tự khẳng định và phát triển.

- Nếu các trường khắc phục được vấn đề thiếu giảng viên đủ chuẩn trong năm 2015 thì Bộ sẽ xử lý như thế nào?

- Quan điểm của Bộ là kiên quyết xử lý nghiêm các trường chưa bảo đảm đủ những điều kiện bảo đảm chất lượng về mặt đội ngũ nhưng vẫn tạo điều kiện cho các trường nếu khắc phục được nguyên nhân dẫn đến dừng tuyển sinh. Trên thực tế, trong văn bản của Bộ GD - ĐT cũng có hướng mở rất rõ là chậm nhất đến ngày 31.12.2015, nếu các nguyên nhân dẫn đến việc đình chỉ tuyển sinh của các ngành nêu trên được khắc phục, cơ sở đào tạo báo cáo Bộ để được xem xét cho phép tuyển sinh trở lại. Ngược lại, đến 2015, trường nào không khắc phục được, Bộ sẽ kiên quyết thu hồi quyết định cho phép mở ngành đào tạo.

- Bộ đã có những giải pháp nào để quản lý và hỗ trợ các trường đại học vượt qua khó khăn hiện nay?

- Qua việc dừng tuyển sinh 207 ngành đại học lần này, thông điệp của Bộ GD - ĐT là các trường cần quan tâm đến đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên. Đối với các trường sớm khắc phục được nguyên nhân dẫn đến việc dừng tuyển sinh hoặc có sai sót trong quá trình báo cáo thì sẽ được Bộ GD - ĐT xem xét giải quyết hợp tình, hợp lý theo quy định hiện hành. Đối với những trường không khắc phục được thiếu sót trong thời gian đã công bố, Bộ kiên quyết thu hồi quyết định mở ngành đào tạo.

Từ năm 2014, Bộ GD - ĐT cũng sẽ yêu cầu các trường đại học phải công bố công khai danh sách đội ngũ giảng viên để không chỉ cơ quan quản lý nhà nước mà cả xã hội cùng giám sát chất lượng và số lượng đội ngũ giảng viên nhằm siết chặt kỷ cương, nâng cao chất lượng đào tạo của bậc học này. Bộ GD - ĐT đang triển khai đề án 911 (đào tạo 20.000 tiến sỹ cho các trường ĐH, CĐ) nhằm hỗ trợ các trường trong đào tạo bổ sung đội ngũ giảng viên.

- Xin cám ơn Ông!

Minh Hiếu<i> thực hiện</i>