Lịch sử bang giao Việt Nam - Nhật Bản qua Văn hóa Nhật Bản

Lê Thủy• 17/01/2014 08:43

Sáng 16.1, tại 25 Tông Đản, Hà Nội đã khai mạc trưng bày chuyên đề Văn hóa Nhật Bản. 70 hiện vật đặc sắc, tiêu biểu được lựa chọn từ Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam, Bảo tàng Quốc gia Kyushu, Nhật Bản... không chỉ giới thiệu lịch sử và những nét văn hóa truyền thống Nhật Bản đặc sắc, mà còn làm rõ lịch sử giao thương, trao đổi văn hóa giữa hai nước

Những năm gần đây, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam và Bảo tàng Quốc gia Kyushu, Nhật Bản đã thiết lập quan hệ hợp tác, trao đổi văn hóa. Thành quả đầu tiên là trưng bày chuyên đề Việt Nam - Câu chuyện vĩ đại đã được tổ chức thành công tại Nhật Bản từ tháng 4 - 6.2013. Với khoảng 300 tài liệu, hiện vật, trưng bày không chỉ tập trung giới thiệu về lịch sử quan hệ Việt Nam - Nhật Bản mà còn giới thiệu rộng rãi tới khách tham quan Nhật Bản và khách du lịch quốc tế về truyền thống lịch sử, văn hóa lâu đời của Việt Nam. Trưng bày đã thu hút hơn 70.000 lượt khách tới tham quan, tìm hiểu.

Lịch sử bang giao Việt Nam - Nhật Bản qua <i>Văn hóa Nhật Bản</i> ảnh 1

Tượng Phật đứng trên tòa sen, thời Kamakura, thế kỷ XII-XIV

Nhằm đẩy mạnh trao đổi văn hóa, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam phối hợp với Tổng cục Văn hóa Nhật Bản, Bảo tàng Quốc gia Kyushu, Hội Những người bạn Bảo tàng Quốc gia Kyushu và tỉnh Fukuoka, vùng Kyushu của Nhật Bản tổ chức trưng bày chuyên đề Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam. 70 hiện vật được trưng bày theo 9 phần: Đồ gốm cổ đại Nhật Bản; Đồ đồng cổ đại Nhật Bản; Nghệ thuật điêu khắc Phật giáo Nhật Bản; Vật dụng nghi lễ Phật giáo; Nhật Bản với cuộc kháng chiến chống quân Nguyên - Mông; Lịch sử bang giao Việt Nam - Nhật Bản; Gốm sứ Nhật Bản thời kỳ Edo (thế kỷ XVII - XVIII); Nghệ thuật Samurai; Sưu tập hiện vật trao đổi văn hóa.

Không chỉ giới thiệu lịch sử và những nét đặc sắc của văn hóa truyền thống Nhật Bản, trưng bày Văn hóa Nhật Bản còn tập trung làm rõ lịch sử giao thương, trao đổi văn hóa giữa Việt Nam - Nhật Bản, qua phần Lịch sử bang giao Việt Nam - Nhật Bản. Việt Nam và Nhật Bản đã có truyền thống giao lưu văn hóa, thương mại từ rất sớm. Tại một số di tích khảo cổ học ở Nhật Bản đã thấy sự hiện diện của gốm sứ Đại Việt có niên đại từ thế kỷ thứ XIV về sau. Từ cuối thế kỷ XVI, XVII, quan hệ giao lưu văn hóa, thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản đã phát triển mạnh mẽ thông qua mậu dịch Châu ấn thuyền. Chính quyền hai nước đương thời đã trao đổi những văn bản ngoại giao cấp quốc gia, đồng thời có chính sách mở rộng giao thương. Chúa Nguyễn cho phép các thương gia Nhật Bản lập phố Nhật ở Hội An để buôn bán... Hiện nay, Nhật Bản còn lưu giữ nhiều ghi chép, tài liệu, hiện vật về mối bang giao ấy, và một số hiện vật đặc sắc đã được chọn giới thiệu trong trưng bày lần này. Nổi bật là bức thư của chính quyền Chúa Nguyễn Hoàng ở Đàng Trong (miền Trung Việt Nam ngày nay) viết năm 1591 gửi Nhật hoàng để đặt quan hệ bang giao giữa hai nước. Bên cạnh đó, còn có các hiện vật: Châu ấn trạng (giấy phép đóng dấu đỏ) do Mạc Phủ Tokugawa cấp cho Châu ấn thuyền tới Giao Chỉ quốc buôn bán, thời kỳ Edo, năm 1614; tranh cuốn Châu ấn thuyền Giao Chỉ độ hàng, vẽ cảnh Châu ấn thuyền vượt biển tới Hội An buôn bán, thời kỳ Edo, thế kỷ XVII, XVIII...

Tranh Châu ấn thuyền Giao Chỉ độ hàng, thời Edo, thế kỷ XVII-XVIII

Trưng bày cũng giới thiệu sưu tập hiện vật trao đổi văn hóa giữa Việt Nam và Nhật Bản. Trong những năm 1943 - 1944, Bảo tàng Hoàng gia Tokyo (nay là Bảo tàng Quốc gia Tokyo) và Viện Viễn Đông Bác cổ Hà Nội đã thống nhất, thực hiện trao đổi di sản văn hóa và nhiều tác phẩm nghệ thuật. Về phía Nhật Bản, các tác phẩm nghệ thuật điêu khắc Khmer và nhiều hiện vật khác gửi từ Viện Viễn Đông Bác cổ Hà Nội được trưng bày từ sau Chiến tranh Thế giới thứ 2, hiện vẫn được lưu giữ và phát huy giá trị tại Bảo tàng Quốc gia Tokyo. Sưu tập hiện vật từ Nhật Bản gửi đến Viện Viễn Đông Bác cổ Hà Nội được Việt Nam lưu giữ, bảo quản cẩn trọng mặc dù trải qua nhiều biến động, chiến tranh. Hiện nay, sưu tập đang được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam. Các hiện vật tiêu biểu được Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam lựa chọn trưng bày trong dịp này là sưu tập mặt nạ Nô và Kyogen, sưu tập chắn tay kiếm, đĩa sứ Nabeshima thế kỷ XVII, hộp gỗ sơn mài trang trí phong cảnh nhân vật, thế kỷ XVIII – XIX... Theo Phó giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam Nguyễn Đình Chiến: “những sưu tập hiện vật này như minh chứng về mối quan hệ mật thiết và thành quả hợp tác, trao đổi văn hóa giữa Việt Nam và Nhật Bản trong lịch sử”.

Trưng bày Văn hóa Nhật Bản diễn ra đến ngày 9.3.2014.

Bên cạnh trưng bày Văn hóa Nhật Bản, từ ngày 18.1, tại 25 Tông Đản, Hà Nội sẽ diễn ra chương trình Cool Japan Fukuoka, giới thiệu đến công chúng Việt Nam những nét văn hóa hiện đại của Nhật Bản. Chương trình gồm các hoạt động Cool Japan Fashion show, trình diễn thời trang kết hợp chiếu phim hoạt hình của tỉnh Fukuoka; chiếu phim hoạt hình dài kỳ; chiếu phim nội dung số, phim ngắn của Nhật Bản; vẽ truyện tranh manga do các họa sỹ tỉnh Fukuoka thực hiện; hướng dẫn cách làm và chơi các trò chơi dân gian truyền thống Nhật Bản...

Lê Thủy