Giúp thiếu nhi vượt qua sợ hãi

Các tác phẩm đạt giải 2012 - 2013

Sau 1 năm phát động, Ban tổ chức đã nhận được hơn 300 bài dự thi cho cả hai thể loại, văn xuôi và truyện tranh. Ở thể loại văn xuôi dành cho độc giả lứa tuổi 10 - 14, chủ đề Vượt qua sợ hãi được đánh giá là ngắn gọn nhưng giàu ý nghĩa. Người lớn có nỗi sợ của người lớn. Trẻ con có nỗi sợ của trẻ con. Từ những nỗi sợ mơ hồ, bí ẩn như sợ ma sợ quỷ, đến những nỗi sợ cụ thể hiển hiện trước mắt như sợ bị bạn bè bắt nạt, sợ thầy cô gọi lên bảng khi chưa thuộc bài, sợ không có tiền nộp học phí… Sợ hãi thực sự trở thành một trở ngại tinh thần, ngăn cản quá trình trưởng thành, hoàn thiện nhân cách của trẻ em. Vì thế, chủ đề cuộc vận động khuyến khích các cây bút hãy cùng các em nhìn thẳng vào nỗi sợ, và giúp các em vượt qua sợ hãi.

Nhà văn Trần Đức Tiến, Ủy viên Hội đồng chung khảo, nhận xét, cùng một lối viết hiện thực, nhưng mỗi tác giả đã góp vào một giọng nói riêng, một phát hiện riêng, một hơi thở riêng của từng vùng đất, khiến cho bức tranh toàn cảnh của cuộc vận động phong phú hơn. Có người nhấn nhá kể chuyện. Có người đẩy nhanh tốc độ câu chuyện bằng lời thoại. Có người chăm chút câu chữ, chi tiết. Có người chú ý tạo kịch tính… Tất cả đều nhằm gửi tới bạn đọc nhỏ tuổi thông điệp ý nghĩa: không có nỗi sợ nào không thể vượt qua.

Như tác phẩm Con ma da sau vườn của Nguyễn Ngọc Hoài Nam (giải Nhất), viết về nỗi sợ ma. Lúc có bố mẹ ở nhà đã sợ, khi bố mẹ vắng nhà qua đêm thì nỗi sợ đó thực sự trở thành một thử thách gay cấn đối với anh em thằng Xịt. Nhưng ở khoảnh khắc quyết định. Xịt - anh cả - như đã vụt lớn, không phải về tầm vóc mà về tư thế, tư thế của người anh biết chiến thắng nỗi sợ hãi để che chở cho các em. Hay truyện ngắn giành giải Nhì Trăng vàm cọp (Kao Sơn) lại kể về cô bé Hòa với nỗi sợ làm bài tập làm văn theo sách văn mẫu. Không làm theo mẫu rất có thể bị điểm kém, nhưng làm theo mẫu thì không đành lòng, vì chuyện thật của cô không như vậy. Nó buồn hơn, thương cảm hơn. Rốt cuộc, cô cũng nhận ra điều mình cần làm, nên làm: quyết định làm một bài văn trung thực, cũng có nghĩa là làm một người trung thực…

Cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi năm 2012 - 2013 do Hội Nhà văn Đan Mạch và NXB Kim Đồng phối hợp tổ chức, nằm trong khuôn khổ Dự án hỗ trợ văn học thiếu nhi Việt Nam - Đan Mạch giai đoạn 2 (2011 - 2015). Đáng chú ý, tham gia cuộc vận động năm nay có tới 85% tác giả tham dự lần đầu, 20% tác giả sinh sau năm 1980. Theo nhà văn Trần Đức Tiến, “nhiều tác phẩm của các tác giả trẻ đã thể hiện được sự chững chạc, hứa hẹn những thành công nếu họ kiên trì với nghiệp viết. Điều này chứng tỏ, văn học thiếu nhi luôn tiềm tàng một mạch ngầm tiếp nối bền bỉ, cho dù đâu đó xuất hiện những hoài nghi, lo ngại về sự khan hiếm và xuống cấp của món ăn tinh thần dành cho thế hệ tương lai”. 

Phát biểu tại lễ trao giải sáng 17.12, Đại sứ Đan Mạch tại Việt Nam John Nielsen cho biết: sách, đặc biệt là truyện tranh, là liên hệ đầu đời của trẻ em với thế giới chữ nghĩa, là công cụ giúp trẻ phát huy trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo. Vì thế, Đan Mạch luôn coi trọng hỗ trợ sáng tác văn học thiếu nhi ở Việt Nam. Dự án hỗ trợ văn học thiếu nhi Việt Nam - Đan Mạch là món quà Đan Mạch dành tặng thiếu nhi Việt Nam, với 2 mục tiêu: hỗ trợ sáng tác và xuất bản các sáng tác dành cho thiếu nhi mang tính đổi mới; và tăng cơ hội tiếp xúc với sách và đọc sách phù hợp với lứa tuổi của trẻ. “Thành công của dự án cho thấy sách và truyện tranh ngày càng có chỗ đứng trong đời sống tinh thần của người Việt Nam. Và người Việt Nam ngày càng nhận thức được tầm quan trọng của sách và truyện tranh trong hình thành tính cách của trẻ em. Chúng tôi mong muốn thời gian tới dự án sẽ tiếp tục các chuyến tàu kể chuyện cũng như thành lập được nhiều câu lạc bộ đọc sách tại các địa phương để thúc đẩy đam mê đọc sách của trẻ trên khắp Việt Nam”.

Nhật Linh