Bình luận của truyền thông

Khánh Nguyên• 07/02/2013 08:44

Cuộc tổng tấn công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 gây tiếng vang lớn, được báo chí Mỹ cũng như thế giới liên tục đưa tin và có những đánh giá, bình luận sâu sắc.

Ngay ngày 31.1.1968, tờ Tin tức Washington đã có bài viết, bình luận: “Các cuộc tấn công ồ ạt, táo bạo của Cộng sản ngày 31.1 vào Sài Gòn, 8 tỉnh lỵ và 30 thị trấn nhỏ hơn là một điều đáng kinh ngạc. Cảnh sát quân sự Mỹ đã phải đổ bộ bằng máy bay lên thẳng xuống nóc nhà sứ quán Mỹ ở Sài Gòn trong khói đạn để giành lại ngôi nhà được coi là “chống du kích” nhưng lại bị Cộng sản chiếm trong 6 giờ liền. Chỉ riêng cảnh tượng đó cũng đủ để buộc Chính phủ Johnson dẹp đi, coi là không có giá trị những nhận định lạc quan của mình”.

Nữ dân công hỏa tuyến miền Tây Nam Bộ vận chuyển vũ khí theo những kênh mương

Thời báo New York, tờ báo lớn nhất của Mỹ số ra ngày 1.2.1968 thì đánh giá: “Cuộc tấn công của đối phương đột nhập cả đại sứ quán Mỹ ở Sài Gòn cho thấy thêm những bằng chứng đau xót về sức mạnh có hạn của Mỹ ở châu Á. Bằng chứng cuộc tấn công táo bạo vào những thành phố chính ở miền Nam Việt Nam và bằng sự tập trung quân ở Khe Sanh, Cộng sản đã làm tiêu tan niềm lạc quan bao trùm Washington và Sài Gòn trong mấy tháng qua. Đây rõ ràng không phải là hành động của một đối thủ đang yếu dần như các nhà quân sự Mỹ đã khẳng định hồi tháng 11.1967”. Cũng tờ báo này, trong số ra ngày hôm sau có đoạn: “Chiến thắng của Việt Cộng chứng minh sự suy yếu của cơ cấu chính trị mà Mỹ dùng làm chỗ dựa trong cố gắng chiến tranh và đe dọa thủ tiêu hoàn toàn các cơ cấu chính trị đang suy yếu”. Tác giả bài báo tỏ ý lo ngại: “Hậu quả chính trị do thắng lợi đáng kinh ngạc của Việt Cộng gây ra lần này mới là nguy hại nhất”.

Các báo phương Tây cũng đưa tin và bình luận về sự kiện lịch sử này. Hãng Reuters (Anh) ngày 3.2.1968 nhận định: “Quy mô và tính chất ác liệt của các trận tấn công phối hợp ở Sài Gòn và ở các trung tâm chủ chốt khác tại Nam Việt Nam làm cho Mỹ và các nước đồng minh rất đỗi ngạc nhiên”. Kế đó, ngày 5.2.1968 hãng này kết luận: “Mỹ có đến nửa triệu quân ở Nam Việt Nam, đã mất 13 năm và tiêu mỗi ngày 60 triệu USD mà vẫn không bảo vệ được một tấc đất vuông nào ở miền Nam Việt Nam cả”. Báo Thế giới (Pháp) ngày 1.2.1968 đặt vấn đề: “Người Mỹ từng khẳng định dân chúng Nam Việt Nam chịu đựng hơn là ủng hộ Mặt trận Dân tộc giải phóng, giờ đây liệu họ còn có thể nêu lên những lý lẽ như thế nữa không sau khi đã xảy ra cuộc biểu dương đáng khâm phục về sức mạnh và lòng dũng cảm của Việt Cộng như vậy”.

Tờ Le Figaro (Pháp) ngày 2.2.1968 ca ngợi: “Cuộc tấn công lừng danh của Việt Cộng cho ta thấy trước hết cái tài tình của những người chỉ huy trong việc hướng dẫn cuộc chiến tranh vừa quân sự, vừa chính trị này. Về mặt đối nội, họ vừa thu được một thắng lợi lớn; họ chứng tỏ cho nhân dân Việt Nam thấy rằng họ có thể đánh nơi nào và lúc nào cũng được hết. Họ làm cho chính phủ Sài Gòn và quân đội của chính phủ này trở thành một trò cười. Họ tăng cường sự kiểm soát của họ, và do đó, giảm bớt sự kiểm soát của chế độ Sài Gòn đối với dân thường - những người đầy lòng kính nể và khâm phục đối với Mặt trận Dân tộc giải phóng”.

Nhiều tờ báo của các tổ chức đảng cộng sản và công nhân ở các nước đang ủng hộ nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước cũng bày tỏ thái độ khâm phục đối với cuộc tổng tấn công Xuân Mậu Thân năm 1968. Ví như báo Nhân đạo - cơ quan Trung ương của Đảng Cộng sản Pháp ngày 1.2.1968 đã viết: “Đây là cuộc tấn công lớn nhất của lực lượng vũ trang giải phóng. Những người yêu nước miền Nam Việt Nam đã chứng tỏ rằng ở khắp nơi, quyền chủ động đang thuộc về họ, họ có thể quyết định địa điểm, thời gian của các cuộc tấn công làm cho bộ chỉ huy Mỹ luôn luôn bở hơi tai”.

Với chiến dịch Xuân Mậu Thân 1968, lần đầu tiên, khá nhiều người Mỹ cũng như truyền thông Mỹ kết luận, cuộc chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam không thể thắng được

Thậm chí, báo Chiến đấu (của chế độ Sài Gòn cũ) ngày 1.2.1968 cũng khẳng định: “Điều hiển nhiên là người Mỹ đã thua đứt về mặt chính trị trong cuộc chiến tranh này. Những gì xảy ra ở Sài Gòn cũng đủ cho thấy Mặt trận Dân tộc giải phóng đã nắm được các tầng lớp dân chúng ở miền Nam Việt Nam trong mức độ lớn biết nhường nào”.

Nhà sử học Mỹ Gabriel Kolko trong tác phẩm Giải phẫu một cuộc chiến tranh, xuất bản tại New York năm 1985 đánh giá: “Cuộc tấn công Tết là sự kiện quan trọng nhất và phức tạp nhất của chiến tranh Việt Nam”. Và theo ông thì với Mậu Thân 1968, “Việt Nam đã trở thành cuộc chiến tranh nước ngoài đầu tiên của Mỹ kể từ năm 1882 đã gây ra cuộc khủng hoảng xã hội, nội bộ sâu sắc và một sự phân hóa về chính trị”.

Khánh Nguyên