Tín hiệu mới từ CHDCND Triều Tiên
Trong bài diễn văn chào mừng năm mới đầu tiên trong vòng 19 năm, nhà lãnh đạo CHDCND Triều Tiên đã kêu gọi chấm dứt xung đột với Hàn Quốc và kêu gọi thúc đẩy phát triển kinh tế.
Chủ tịch CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un đã nối lại truyền thống đọc thông điệp đầu năm từ ông nội, thay vì đưa ra các bài viết như người cha quá cố của ông từng thực hiện trong suốt thời gian cầm quyền. Bài diễn văn, như thông lệ rất kiên quyết và mạnh mẽ, phát trên hệ thống thông tin đại chúng quốc gia mô tả đất nước Triều Tiên đang phải chiến đấu với các kẻ thù bên ngoài, đồng thời nhấn mạnh sẽ không có bất cứ thay đổi nào trong chính sách đối ngoại và kinh tế. Tuy vậy, có nhiều điểm mới nổi lên.
Bài diễn văn của nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên không đề cập trực tiếp đến các quốc gia từng nhiều lần bị tố cáo là kẻ thù của Bình Nhưỡng, cụ thể là Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc, cũng không nhắc đến chương trình hạt nhân. Phần lớn nội dung tập trung vào những thành tựu và nhiệm vụ phát triển kinh tế, được gọi là “nhiệm vụ quan trọng nhất” của đất nước. “Toàn thể cán bộ và nhân dân cần phải tích cực bước vào cuộc diễu hành lớn về phía trước xây dựng đất nước hùng cường đầy niềm tự hào chiến thắng và tin tưởng vào tương lai tươi sáng”, diễn văn nhấn mạnh.
 | |
| Chủ tịch CHDCND Triều Tiên phát biểu thông điệp đầu năm | Nguồn: ABC |
Lãnh đạo Kim Jong-un muốn ám chỉ hai thỏa thuận liên Triều năm 2000 và 2007, khi hai tổng thống Hàn Quốc, Kim Dae-jung và Roh Moo-hyun, theo đuổi chính sách Ánh Dương với trọng tâm là hòa giải và thúc đẩy hợp tác kinh tế với CHDCND Triều Tiên. Sau các thỏa thuận này, Hàn Quốc đã đầu tư và viện trợ hàng tỷ đôla, hứa hẹn sẽ đầu tư thêm nhiều tỷ nữa vào các nhà máy đóng tàu và xí nghiệp của miền Bắc. Lãnh đạo Hàn Quốc khi đó hy vọng quan hệ kinh tế tốt đẹp sẽ cổ vũ CHDCND Triều Tiên bước ra khỏi tình trạng bị cô lập và từ đó thúc đẩy chấm dứt xung đột, tiến tới tái thống nhất hai miền trong tương lai. Thế nhưng mối quan hệ nồng ấm đã chấm dứt với việc Tổng thống theo đường lối cứng rắn Lee Myung-bak lên nắm quyền năm 2008. Các khoản viện trợ bị dừng lại, với lý do Hàn Quốc không thấy có sự tiến triển trong việc tháo dỡ chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Quan hệ liên Triều cũng đổ vỡ và căng thẳng lên đến mức cao nhất sau vụ pháo kích đảo Yeonpyeong và việc tàu khu trục Cheonan chìm tại Hoàng Hải năm 2010.
CHDCND Triều Tiên vừa phóng thử thành công tên tửa tầm xa mang vệ tinh lên quỹ đạo. Các phương tiện thông tin đại chúng CHDCND Triều Tiên ca ngợi đây là biểu tượng của thành tựu công nghệ và tài năng xuất chúng của ông Kim Jong-un, trong khi Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc cáo buộc đây là một vụ thử tên lửa đạn đạo vi phạm các nghị quyết của HĐBA LHQ, đồng thời tìm kiếm các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ hơn.
Theo ông Kim Tae-woo, từ Viện thống nhất Hàn Quốc, diễn văn của Chủ tịch Kim Jong-un “rõ ràng mang thông điệp muốn xua tan sự thù địch giữa hai miền Triều Tiên và có thể muốn kêu gọi viện trợ” từ Hàn Quốc. Tuy vậy, chuyên gia này cho rằng điều đó không nhất thiết có nghĩa rằng Bắc Triều Tiên sẽ thay đổi chính sách. Bruce Klingner, nghiên cứu viên cao cấp của Quỹ Heritage, có trụ sở tại Washington, cũng nhận xét thông điệp của chủ tịch Kim Jong-un khác về hình thức nhưng không khác về nội dung và ra chỉ dấu ông sẽ đi theo con đường của ông nội hơn là của cha. Mặc dù diễn văn sẽ gây ấn tượng mạnh với dư luận trong nước, sức lan toả của nó đối với thế giới bị ảnh hưởng vì lời lẽ quá cứng rắn. Hiện tại, Mỹ chưa chính thức lên tiếng về vấn đề này.
Một phần chính trong bài diễn văn nhà lãnh đạo Triều Tiên kêu gọi tập trung phát triển kinh tế đất nước, nhiệm vụ mà ông cho rằng cấp bách giống như chương trình tên lửa. Theo Cheong Seong-chang, một nhà nghiên cứu của Viện Sejong, Hàn Quốc, đây là cử chỉ cho thấy rằng CHDCND Triều Tiên có thể sẽ điều chỉnh chính sách sang hướng tập trung vào phát triển kinh tế sau khi đã tự tin hơn về an ninh với thành công của vụ thử tên lửa vừa qua.
“Có những dấu hiệu ngày càng rõ là trọng tâm của Bắc Triều Tiên sẽ chuyển từ quân sự sang kinh tế”, ông nói, lưu ý rằng diễn văn của chủ tịch Kim dành phần lớn thời gian vào việc cải thiện kinh tế hơn là sức mạnh quân sự. “Để vực dậy nền kinh tế, Bắc Triều Tiên nhận thấy cần phải cải thiện quan hệ với Hàn Quốc hơn bao giờ hết”. Tuy nhiên chuyên gia Cheong Seong-chang không loại trừ khả năng Bắc Triều Tiên quay lại chính sách bên miệng hố chiến tranh và tiến hành thử hạt nhân lần thứ ba, như Hàn Quốc đang cảnh báo sau khi phân tích hình ảnh từ vệ tinh chụp bãi thử hạt nhân, để tạo lợi thế cho việc cải thiện mối quan hệ với bên ngoài.
Tổng thống sắp tới của Hàn Quốc Park Geun-hye sẽ nhậm chức tháng Hai tới, chưa có phản ứng về thông điệp của miền Bắc. Là con gái của nhà cựu độc tài Park Chung-hee, bà Park đã từng tới Bình Nhưỡng năm 2002 để thảo luận về hoà giải đất nước với cố chủ tịch Kim Jong-il. Trong quá trình tranh cử tổng thống, bà Park đã kêu gọi đối thoại và can dự với Bắc Triều Tiên, đồng thời yêu cầu Bình Nhưỡng chấm dứt chương trình hạt nhân và nhấn mạnh bất cứ viện trợ và đầu tư quy mô lớn nào sang miền Bắc cũng cần phải có các biện pháp xây dựng lòng tin trước, thể hiện qua các bước đi chấm dứt chương trình hạt nhân Bắc Triều Tiên.