Trả miếng

Vùng Aksai Chin và Arunachal Pradesh (phần gạch đỏ) tranh chấp giữa Ấn Độ và Trung Quốc

Ngày 22.11, Bộ Công an Trung Quốc đã bắt đầu phát hành loại hộ chiếu điện tử mới cho công dân nước này. Bên cạnh việc tích hợp một con chip điện tử lưu trữ thông tin cá nhân của chủ sở hữu, cuốn hộ chiếu này lập tức đã nhận phải những phản đối mạnh mẽ của các quốc gia láng giềng bởi tấm bản đồ in chìm trong các trang đã được phía Trung Quốc thêm vào “đường 9 đoạn” (thường được gọi là “đường lưỡi bò”) thể hiện việc “Trung Quốc có quyền tài phán đối với phần lớn diện tích biển Đông”, khu vực hiện đang tranh chấp với một số nước láng giềng châu Á và cả khu vực Aksai Chin, Arunachal Pradesh (hiện do Ấn Độ quản lý nhưng Trung Quốc cũng đòi chủ quyền).

Báo Hindu của Ấn Độ cho biết, sau khi phát hiện hành động trên của Trung Quốc, Ấn Độ đã cân nhắc vấn đề và cuối cùng quyết định cách phản ứng tốt nhất là dán tem thị thực có in hình bản đồ của Ấn Độ, bao gồm cả các bang Aksai Chin và Arunachal Pradesh vào hộ chiếu của người Trung Quốc khi họ xin thị thực vào Ấn Độ. Trước đó, ngày 23.11, Ngoại trưởng Ấn Độ Salman Khurshid tuyên bố: “Hành động của Trung Quốc là không thể chấp nhận”. Như vậy, Ấn Độ đã bày tỏ thái độ phản ứng mạnh mẽ Trung Quốc không chỉ qua lời nói mà bằng cả hành động.

Trung Quốc đòi chủ quyền khu vực Aksai Chin và Arunachal Pradesh, nơi có chiều dài biên giới 1.030km không rào chắn giữa hai nước. Năm 1962, đã xảy ra một cuộc chiến tranh biên giới chớp nhoáng giữa hai nước ở khu vực này. Đến năm 1993 và 1996, hai nước đã ký các hiệp định tôn trọng “Ranh giới kiểm soát thực tế” (LAC) nhằm duy trì hòa bình và ổn định biên giới.

Trước phản ứng của Ấn Độ và nhiều nước, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã bảo vệ hành động của Bắc Kinh khi nói rằng hộ chiếu mới của Trung Quốc “dựa trên những quy chuẩn quốc tế”. Khi được hỏi về mối lo ngại tại Ấn Độ cũng như các nước láng giềng của Trung Quốc, bà Hoa Xuân Oánh nói: “Bản đồ của Trung Quốc in trên hộ chiếu không nhằm chống lại bất kỳ nước cụ thể nào”. Bà cũng cho rằng vấn đề này cần được giải quyết một cách hợp lý để tránh những va chạm không cần thiết. Bà hy vọng hai nước sẽ xử lý vấn đề một cách bình tĩnh, đồng thời cho biết Trung Quốc sẽ trao đổi với các nước khác để bảo đảm việc đi lại thuận lợi cho cả người Trung Quốc lẫn người nước ngoài.

Tuy nhiên trên thực tế, việc Trung Quốc cho in hộ chiếu mới với bản đồ “đường lưỡi bò” không chỉ làm dấy lên sự tức giận của các nước láng giềng mà còn vấp phải phản ứng từ chính dư luận nước này. Mạng Thanh niên Bắc Kinh dẫn lời một người dân Trung Quốc cho biết, 3 tấm hộ chiếu mới của bạn bè anh ta gặp nhiều khó khăn trong quá trình xin visa nhập cảnh vào một số nước Đông Nam Á. Đó là vì bản đồ “đường lưỡi bò” được in trong hộ chiếu mới, vi phạm chủ quyền của nước họ. Tương tự, một cư dân mạng Trung Quốc David Li than thở trên mạng weibo rằng chỉ vì tấm hộ chiếu mới mà anh ta gặp nhiều khó khăn khi làm thủ tục nhập cảnh vào Việt Nam. “Họ tuyên bố hộ chiếu của chúng tôi vô giá trị. Họ nói rằng bản đồ trên hộ chiếu mới, biên giới biển của Trung Quốc đã xâm phạm lãnh thổ của Việt Nam. Nếu họ đóng dấu hộ chiếu này, điều đó có nghĩa là họ thừa nhận tuyên bố của Trung Quốc”. Nhân viên phụ trách nhập cảnh vào Việt Nam từ chối đóng dấu lên hộ chiếu có bản đồ hình “lưỡi bò” và thay vào đó là đóng thị thực vào một quyển riêng biệt khác. Các hành khách khác trên chuyến bay của David Li cũng gặp trường hợp tương tự và những vị khách này đều phải mua thị thực với giá 50.000VNĐ.

Vì thế, trên diễn đàn bbs.tiexue.net của Trung Quốc, không ít cư dân nước này than vãn rằng chỉ vì “đường lưỡi bò” mà họ mất rất nhiều thời gian khi nhập cảnh vào các nước Việt Nam, Philippines, Ấn Độ, Mỹ… Điều này khiến những cư dân mạng trên tỏ ra khó chịu vì không được báo chí và chính quyền Trung Quốc cảnh báo.

Thành viên mạng có tên Hbomb ca thán rằng: “Dù sửa thế nào cũng không thể sửa được diện mạo vốn có của tấm hộ chiếu này, giờ chỉ mang lại phiền phức cho người dân...”. Thẳng thắn hơn, có cư dân mạng Trung Quốc nhận xét việc đổi hộ chiếu là một “chiêu” thất bại của Bắc Kinh. Người này đặt ra vấn đề: “Nếu ngày mai Philippines, Việt Nam, hoặc Ấn Độ cũng đổi hộ chiếu mới thì sao?”.

Hoàng Minh