Tổng bí thư đến Con Cuông

Ghi chép của Thanh Tâm• 11/09/2012 08:22

Những ngày đầu tháng 9, khi cả nước vừa đón Tết Độc lập, Tổng bí thư Đảng ta và Đoàn Công tác của Trung ương đã có chuyến thăm và làm việc tại Con Cuông – huyện miền núi vùng cao biên giới của tỉnh Nghệ An. Đây là chuyến công tác mà Người đứng đầu Đảng ta mong mỏi và lập kế hoạch đã lâu.

Một lẽ rất tự nhiên, những cụm từ như miền núi, vùng cao, biên giới..., thường gắn với vùng đất còn nghèo khó, bởi địa hình phức tạp, giao thông khó khăn, kết cấu hạ tầng còn thấp; tỷ lệ hộ nghèo còn cao so với mặt bằng chung bởi đại bộ phận dân số là đồng bào ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn... Con Cuông - Tây Nam Nghệ An, cách trung tâm thành phố Vinh 130 km và có hơn 55km đường biên giới với nước bạn Lào này – có lẽ cũng không ngoại lệ nếu nhìn vào những con số nêu trong báo cáo của huyện Con Cuông và xã Môn Sơn – một trong những điểm đến của Đoàn Công tác khi thăm và làm việc tại Con Cuông.

Điểm xuất phát kinh tế thấp, kết cấu hạ tầng còn yếu, đa số là đồng bào Thái (chiếm gần 70%) và đồng bào Đan Lai (chiếm 4%), tỷ lệ hộ nghèo của Con Cuông hiện vẫn ở mức 44%. Riêng Môn Sơn, xã vùng cao biên giới thuộc diện thụ hưởng Chương trình 135 của Chính phủ, tỷ lệ hộ nghèo tính theo chuẩn mới lên tới 62,4%. Đến mùa mưa, Môn Sơn bị chia cắt thành 4 vùng rõ rệt, trong đó có những bản bị chia cắt hoàn toàn mỗi khi mưa lũ về.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng với cán bộ, chiến sỹ biên phòng xã Môn Sơn, Con Cuông, Nghệ An

Ảnh: Trí Dũng

Đời sống của bà con Môn Sơn hay Con Cuông, dẫu không còn hộ đói, nhưng nghèo là chắc chắn. Tuy nhiên, những gì mà Tổng bí thư và Đoàn Công tác thực mắt thấy tai nghe thì Môn Sơn, Con Cuông không có vẻ quá nghèo, quá khó đến vậy. Có thể con số khô khan nên chưa phản ánh đầy đủ những thành quả cũng như đời sống của bà con nơi đây.

Đúng, Môn Sơn là xã miền núi vùng cao biên giới, nhưng qua đi nhiều nơi và trên đường đi những gì Tổng bí thư và Đoàn Công tác thực mắt thấy tai nghe là giao thông khá thuận lợi, tuy nhỏ nhưng đều được trải nhựa. Dọc hai bên đường đi là những cánh đồng lúa đang độ chắc xanh, là những vườn cam Xã Đoài xứ Nghệ. Khi Tổng bí thư hỏi chuyện Bí thư Huyện ủy Con Cuông, thì được biết qua chuyển đổi mô hình sản xuất, đưa khoa học công nghệ vào phát triển kinh tế, bà con nơi đây dùng máy để hái quả, chứ không hái thủ công như trước. Trong cuộc làm việc với Đảng bộ, chính quyền và bà con Môn Sơn, Tổng bí thư còn được biết thêm: thu nhập bình quân đầu người của Môn Sơn hai năm liên tiếp (2010 và 2011), đã là gần 10 triệu đồng/người/năm, tương đương với khoảng 500 USD. Đặt chung với con số hơn 1.000 USD thu nhập bình quân chung của cả nước thì mức 500 USD của Môn Sơn cũng không phải quá thấp. Tổng sản lượng lương thực hàng năm đạt gần 7 nghìn tấn. Bình quân thu nhập trên 1 ha đất canh tác hàng năm của bà con Môn Sơn hiện đạt 80 triệu đồng (cơ cấu 2 vụ lúa và 1 vụ ngô mỗi năm), cao hơn hẳn mức 50 triệu đồng mà không ít địa phương, đơn vị đang đề ra chỉ tiêu để phấn đấu.

Với Con Cuông, cũng không sai khi báo cáo nêu rằng đây là huyện còn khó khăn của Nghệ An. Trong tổng số 13 đơn vị hành chính cơ sở, 127 thôn bản của Con Cuông thì có tới 8 xã và 6 thôn bản thuộc diện đặc biệt khó khăn. Tuy nhiên, trong năm 2010 và 2011, thu nhập bình quân đầu người của huyện lần lượt là 13,6 và 12,2 triệu đồng. Sản xuất nông nghiệp tiếp tục phát triển, góp phần ổn định kinh tế – xã hội, bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Các vụ sản xuất từ năm 2010 đến nay đều được mùa; rừng được chăm sóc và bảo vệ, giữ vững và nâng cao độ che phủ trên 70% - mức cao nhất toàn tỉnh Nghệ An. Kết cấu hạ tầng được tăng cường, nhất là giao thông, điện sinh hoạt, nước sạch... Đến nay, huyện đã hoàn thành và triển khai đường nhựa đến trung tâm tất cả các xã. 100% tổng số xã với trên 90% hộ dân của huyện được dùng điện...

Đương nhiên, nói như thế không có nghĩa là Môn Sơn và Con Cuông qua những con số nêu trong báo cáo với những điều thực mắt thấy tai nghe là một trời một vực và không có khó khăn. Bởi, trên mảnh đất mặt gió nóng, lưng đã là bão lụt này thì chỉ cần một trận thiên tai, đã có thể kéo tụt thành quả thoát nghèo vừa đạt được quay ngược trở về vạch xuất phát là xã nghèo, huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn, huyện đặc biệt khó khăn. Thực tế, khi Tổng bí thư và Đoàn Công tác ở thăm và làm việc, Môn Sơn và Con Cuông cũng như nhiều tỉnh miền Trung khác đang chìm trong mưa lũ. Nhiều tuyến đường nơi đây bị sạt lở. Nhiều héc ta lúa đang chuẩn bị cho thu hoạch bị ngập nước hoặc cuốn đổ.


- Chúng cháu xin được chụp ảnh với Tổng bí thư	Ảnh: Trí Dũng

Song rõ ràng, so với cách đây mươi năm thì chắc chắn Môn Sơn và Con Cuông đã có nhiều bước thay đổi rõ rệt. Và nếu so với các tỉnh miền núi phía Bắc như ở Hà Giang – nơi có địa hình phức tạp, nhiều núi cao, vực sâu và độ dốc lớn, trên là trời dưới chỉ có núi đá, bà con phải đi hàng chục cây số mới gùi được hai gùi nước; hay Lào Cai, Lai Châu cũng với địa hình chia cắt và phức tạp... thì Con Cuông của Nghệ An có lẽ cũng chưa phải là nơi khó khăn nhất. Và nếu chỉ nhìn vào những con số đơn thuần, không có sự phân tích, so sánh, mà quy Môn Sơn, Con Cuông vào diện quá nghèo, quá khó thì rất đáng suy nghĩ. Nhận khuyết điểm (vì cứ nghĩ Môn Sơn, Con Cuông nghèo thật, khó thật) trong vui mừng, Tổng bí thư trân trọng: nếu với những thành quả như vậy mà vẫn nghĩ mình còn nghèo, còn khó thì mừng quá. Điều này chứng tỏ Con Cuông còn nhiều tiềm năng phát triển, đang có ý chí vươn lên và đặc biệt là không chạy theo thành tích. Đã bao giờ, kể từ khi lập nước đến nay, Môn Sơn hay Con Cuông có được bức tranh điện – đường – trường – trạm tương đối hoàn chỉnh và đồng bộ như hiện nay chưa? Thế mà cứ nói nghèo, nói khó thì không thật thuyết phục – Tổng bí thư thẳng thắn. Về đời sống vật chất là vậy, còn về đời sống tinh thần của bà con miền núi, vùng cao, biên giới này ra sao? Với mong muốn phải hiểu rõ ngọn ngành và đi vào thực chất đời sống của từng hộ gia đình, Tổng bí thư và Đoàn Công tác còn biết thêm một thông tin khá thú vị: bà con nơi đây đi cấy gọi nhau bằng điện thoại di động. Trẻ em chăn trâu cũng vậy, bấm điện thoại để hỏi trâu của cậu đang ở đâu?... Mạng internet, điện thoại di động... - những tiện ích của đời sống hiện đại, đánh dấu bước phát triển về chất và lượng của một xã hội mở, hội nhập và đổi mới – đã về đến những nơi vốn được coi là còn nghèo, còn khó và bà con có điều kiện kinh tế để sử dụng có lẽ là minh chứng cụ thể nhất, trực quan nhất cho những thành quả phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Không chỉ gặt hái được những thành quả có ý nghĩa về kinh tế, xã hội, văn hóa, khoa học công nghệ... Môn Sơn, Con Cuông cũng như nhiều huyện, xã của Nghệ An cũng như cả nước nói chung còn có một thành quả đáng quý hơn cả: đó là truyền thống cách mạng anh hùng. Môn Sơn – không những là xã vùng cao biên giới mà còn là nơi có Chi bộ Đảng dân tộc miền núi đầu tiên của tỉnh Nghệ An (được thành lập vào năm 1931). Đây cũng là mảnh đất có nhiều công lao đóng góp cho hai cuộc đấu tranh chống chế độ thực dân, đế quốc, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và đang đổi mới, bắt nhịp cùng tỉnh, cùng huyện và cả nước. Chẳng thế mà Huy Cận, một người con xứ Nghệ đã có những câu thơ thật lắng đọng về đất và người nơi đây: Đất này đất Xô viết/ Đảng mở hội cờ hồng/ Tự tuổi vàng đá biết/ Mặn mãi tình công nông.

Phấn khởi, tự hào với thành quả đã đạt được, nhưng không lạc quan tếu, không ngủ quên trên vòng nguyệt quế – Người đứng đầu Đảng ta căn dặn. Truyền thống cách mạng anh hùng đâu bằng đất Xô Viết? Nhân tài đâu nhiều bằng Nghệ An – quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người con ưu tú nhất trong những người con của dân tộc Việt Nam và là danh nhân văn hóa thế giới, cùng nhiều nhà lãnh đạo cấp cao của Đảng và dân tộc. Gần gũi hơn cả là cố Tổng bí thư Lê Hồng Phong mà sau chuyến công tác tại Con Cuông, Tổng bí thư đã tham dự Lễ kỷ niệm 110 năm Ngày sinh của nhà lãnh đạo này với lời nhắn còn vang vọng đến hôm nay: Nhờ các đồng chí báo cáo với Đảng rằng, tới giờ phút cuối cùng, Lê Hồng Phong vẫn một lòng tin tưởng vào thắng lợi vẻ vang của cách mạng. Tấm gương chiến đấu kiên cường, sự hy sinh và niềm tin sắt son vào thắng lợi cuối cùng của cách mạng, vào lý tưởng cộng sản của cố Tổng bí thư Lê Hồng Phong trước khi trút hơi thở cuối cùng (ngày 6.9.1942) do đòn thù tra tấn dã man của thực dân Pháp cũng như các thế hệ người Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước, trong hai cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước đã và đang là ngọn lửa dẫn đường cho các thế hệ tiếp bước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam.

Ôi tâm hồn xứ Nghệ/ Trong hồn Việt Nam ta/ Có từ thuở ông cha/ Rất xưa mà rất trẻ/ Giống như Bác của ta/ Một con người xứ Nghệ/ Một người con xứ Nghệ. (Huy Cận).

Mảnh đất với những con người giản dị mà lẫy lừng như vậy, chẳng lẽ lại cam chịu kéo dài mãi cái nghèo? Với niềm tin vững chắc như vậy, Tổng bí thư mong muốn Môn Sơn và Con Cuông cùng đặt khẩu hiệu để phấn đấu thực hiện: cố gắng giảm nghèo, xóa nghèo một cách bền vững và làm giàu nhiều hơn nữa. Bây giờ Môn Sơn và Con Cuông không còn hộ đói, nhưng đồng thời với đó cũng phải kiên quyết không cam chịu nghèo, tìm mọi cách để vươn lên thoát nghèo với những tiêu chí phù hợp. Lời căn dặn không chỉ dành riêng cho Môn Sơn và Con Cuông.

Tin Môn Sơn thoát nghèo trong thực chất. Tin Con Cuông thoát nghèo trong thực chất. Tổng bí thư mong muốn tất cả những nơi còn báo cáo nghèo được như Môn Sơn, được như Con Cuông.

Môn Sơn và Con Cuông được Tổng bí thư tin và mong đợi!

<i>Ghi chép của</i> Thanh Tâm