Ráp Việt (Phần 1)
Truyện ngắn của Lê Minh Khuê

>> Ráp Việt (Phần cuối)

Chị Hường chủ nhà nghỉ, một loại nhà nghỉ bình dân bảo Canh đâu rồi sao cái phòng 203 không mở được khóa. Canh đi lên cầu thang cúi cái thân hình to béo bảo vệ nghe hỏi vậy rất nghi hoặc bảo phòng đó hôm chủ nhật có hai người thuê trả tiền trước ba ngày nhưng ngay buổi tối thấy trả phòng hỏi người nữ đâu người nam bảo đi ra rồi. Anh chị có lấy lại tiền không bảo thôi để đấy bo cho mấy anh. Người nam này trẻ hơn người nữ trông như chị em nhưng đeo kính đen to tròng cổ áo khoác dựng lên không rõ mặt lắm. Sao biết trẻ hơn? Dạ nghe giọng thấy chỉ độ hai mươi người nữ cũng không rõ mặt lắm vì lúc ra không thấy lúc vào quàng khăn to nhưng trông dáng đi thì có vẻ già già. Chú chỉ được cái đoán mò đoán mẫm. Dọn phòng rồi chứ gì? Vâng. Nhận phòng thấy tinh tươm không mất thứ gì kiểm tra tủ lạnh tủ quần áo toa lét, kiểm tra ngay mới cho người nam đi, không mất gì. Đã có ai thuê phòng đó chưa? Bốn hôm rồi không có ai thuê. Hôm có tốp học sinh đi trại đưa chìa khóa phòng đó chúng nó nhận lên giữa cầu thang chúng nó lại đổi sang 206 không lấy 203 nữa. Hỏi sao không lấy chúng nó bảo không thích.

Mấy người nữa nhập bọn. Vừa đi vừa lời qua lời lại.

Cũng lạ nhỉ. Phòng nhìn ra chân núi đẹp thế nhiều người thích. Hay có ma mãnh gì nó ám nhỉ. Lúc nãy tra chìa khóa mà không mở được đây này... Cả tốp gồm chủ nhà nghỉ, trực tầng, bảo vệ đêm và thu ngân vừa đi vừa thấy hồi hộp chìa khóa xủng xoảng đi sát vào nhau có người còn nắm tay người bên cạnh. Nhà nghỉ kiểu của những năm chín mươi chưa cũ lắm nhưng không phải loại hiện đại bây giờ. Mỗi người xoay vài vòng mà khóa vẫn không mở ra được. Sau cùng bảo vệ và trực tầng vạm vỡ cùng ô dô ta - lao nào. Cửa gỗ tung ra. Cả mấy người cùng bị gió thốc vào mặt. Gì thế nhỉ? Mùi. Ở cái xứ nhiệt đới gió mùa này không có gì gây ấn tượng bằng các thứ mùi của nông thôn giờ không còn cây cối cống rãnh ngập ngụa của thành phố đất chật người nêm cối suốt ngày bốc mùi đặc trưng của sự bừa bãi hoang dã thậm chí có người vào nhà hát Tây thành phố lớn cũng có mùi tràn vào nhạc giao hưởng cổ điển. Nhưng cái mùi này thì khủng khiếp y như thời chiến tranh đi qua cái làng nào đó bị bom đạn tàn sát mà chưa kịp dọn. Mùi người chết. Nhưng đâu phải ai trong đời cũng một lần bị mùi đó thốc vào mũi. Mọi người nôn nao mặt cùng xanh một lượt. Như bị nước rêu quét vào da. Có ánh sáng tràn vào, căn phòng như có sự chuyển động như có sự đánh thức vì mấy hôm rồi chưa ai mở cửa. Ai đó thét lên: dòi! dòi thật đấy kìa! Những vật thể tròn mum múp bằng đầu đũa màu ngà ngà bò như cách bò của bọn bò sát tỏa ra trên nền đá hoa. Chúng bò từng dãy dài từ trong gầm chiếc giường đôi nhà nghỉ không cao không thấp có những thang giường to tướng chịu được các trận đấu đá thuê giờ. Đàn bà chạy ra hành lang nôn oẹ. Bọn đàn ông gan hơn vẻ có trách nhiệm khoát tay bảo nhau cứ vào xem sao. Rồi thay nhau khiêng hẳn cái giường lên.

Loại giường hộp này lâu lâu người ta mới dựng dát lên quét bụi bên trong. Còn thường thì ít khi lia được chổi vào trong gầm mặc kệ các thứ bụi bẩn các thứ tiện tay ném vào từ vỏ chuối đến bao cao su. Giường khiêng lên và tô hô một... xác chết. Nữ xác chết đặt trên một cái khăn ni lông trải bàn đầu gối lên cái túi da đắt tiền loại túi giá ngàn đô mà các cô nàng tỉnh lẻ có tiền khoác vai đến các quán rượu mở cho dân làm ăn đang học đòi thượng lưu. Đồng quê nhưng vào được giới có tiền buôn đất tiền phần trăm dự án tiền hối lộ thừa sức thượng lưu dù đi ỉa quên giật nước dù ngồi xổm trên ghế thả sức xỉa răng như gõ mõ súc miệng òng ọc. Một trong mấy gã đàn ông nhìn xác chết kịp nghĩ từng ấy điều khi thấy “đồng bào” nằm đó quen mặt nhưng ít giao tiếp vì xưa nay khinh tái nhau... “Đồng bào” này mặt đã lỗ chỗ ruồi bâu dòi đã đục vào hốc mắt đã bò từ tai ra hàng đàn nhưng vẫn nhận ra nàng là Lan Hương cái tên khá thông dụng. Là một trang nhan sắc do có mấy lần lên thành phố lớn dao kéo. Nàng là con gái một thợ cắt tóc vốn cựu binh chiến tranh biên giới. Thợ cắt tóc thuộc thành phần cơ bản công nông trúng ủy viên hội đồng nhân dân huyện từ ù lì chân chất vào chân ủy viên họp hành gặp gỡ ông thợ cắt tóc trở nên ma mãnh. Ông tư vấn cho cánh đàn em nên mở rộng các hoạt động xã hội thu hút tiền đầu tư cụ thể huyện này thời chiến tranh có cây cầu nổi tiếng vì bị Mỹ đánh phá ác liệt lại nổi tiếng vì có một tấm gương bảo vệ cầu. Dù chỉ được liệt vào hàng anh hùng ở địa phương nhưng đang có phong trào học tập gương sáng tiền bối sao ta không mở cuộc thi làm ca dao hò vè rồi đọc diễn ca về anh hùng quê hương? Dự án trình lên. Phong trào phát động. Diễn ca đọc ra rả trên đài huyện đài tỉnh. Thơ cả đống. Các trường học cứ sáng thứ hai trẻ con tập trung dưới cờ nghe đọc các thứ nọ kia. Bọn trẻ đi học sớm đã buồn ngủ lại nghe những chuyện đâu đâu chúng nó vừa ngáp vừa thờ ơ vừa cáu kỉnh. Nhưng tiền thì về. Tiền về. Đó mới là quan trọng. Tiền nhiều thì phần trăm nhiều và các sếp ở huyện nở mặt nở mày. Tiền phần trăm là chính đáng không bị liệt vào tham nhũng. Các sếp cám ơn ông thợ cắt tóc cựu binh đã sáng suốt nâng được tầm chính trị cho quê hương lại dầm tay nặng túi. Trớ trêu thay con gái cưng cựu binh thợ cắt tóc nằm chết trong gầm giường nhà nghỉ dòi đục thủng mắt thủng tai. Mới có mấy ngày mà bọn nó đã ăn ruỗng thân thể giai nhân. Nhan sắc tuyệt trần cũng không kháng cự nổi mấy con bọ...

Gã đàn ông nãy giờ nghĩ ngợi về cái sự “đồng bào” nằm kia về ông thợ cắt tóc ủy viên về con gái cưng Lan Hương của ông. Nàng là một trang anh hùng hiếm có. Nàng lên tỉnh khi túi mỏng lao vào nghề chạy quảng cáo cho một công ty truyền thông. Anh em lả lướt tuốt luốt với các giám đốc các chủ doanh nghiệp bất cần gì dù đó là một lão ngà ngà hoa râm nách bốc mùi vì nốc rượu thịt chó thịt mèo nhưng tiền tỉ xí nghiệp nhà nước gã nắm trong tay. Lan Hương đặt đầu các lão lên đùi mặc váy ngắn một tay vuốt ve phần nhô ra của lão một tay đưa bút cho lão ký. Tám mươi phần trăm phi vụ thành công. Hai mươi phần trăm kia thuộc về các sếp có lương tâm, sếp keo bẩn hoặc sếp có chữ nghĩa. Số không ký nổi này lại ít tiền. Nên nàng đếch cần. Nàng thắng lớn. Tiền quảng cáo của nhà nước rót vào tài khoản riêng trong hơn một năm nàng có vài trăm ngàn đô. Sếp lớn trên tỉnh gà cho nàng lao vào bất động sản. Giàu có hơn bất cứ một sếp nào ở huyện nàng lại còn chạy được cả bằng tiến sĩ. Nhan sắc tiền bạc học vị... đủ cả nhà vài cái đứng tên cho thuê trên tỉnh lãi mẹ đẻ lãi con trên tài cả bố. Nàng chỉ còn thiếu mỗi mùi chính trị xã hội để có thể sánh ngang anh em đứng trên đài vẫy tay đoàn người vô danh cờ hoa diễu hành ngày lễ. Nàng đăng ký kể chuyện anh hùng quê hương... Nàng kể chuyện và đã vào giải nhất.

Nhưng giờ nàng nằm đây. Sao thế nhỉ? Dòi đã đục mặt đã rỗ xác đã trương phềnh... Gã đàn ông nãy giờ nhìn Lan Hương thắc mắc thường ngày vẫn khinh bỉ gọi loại này là “nệm mút” do thấy sức trai thời nay không thể sánh được với tài năng chinh chiến của các nàng thấy loại này như sứa đi khe cửa hẹp cũng qua nên gã cú. Gã vừa ghê sợ vừa hả hê nhìn vô số người đang rầm rập chạy đến bu đầy hành lang nhà nghỉ. Tay thanh tra cảnh sát huyện đang dùng di động gọi về tỉnh. Vụ án rất kỳ lạ anh ạ mời các anh về. Cô Lan Hương đoạt giải nhất kỳ thi kể chuyện anh hùng quê hương nên vụ này càng quan trọng. Tôi nghĩ có thể có yếu tố chính trị. Nhà nghỉ này cũ nhưng mới bán lại cho chị Hường người tỉnh khác đến cả chủ cả nhân viên đều ở xa nên không ai rõ mặt đối tượng đi cùng Lan Hương. Lại chỉ có một chứng minh thư của Lan Hương đăng ký thuê phòng... Chứng minh thì giờ vẫn còn ở lễ tân.

Chúng tôi phải xuống rồi! Lời trên tỉnh - Do cô này có tiếng trong ngành tư tưởng đang đưa vào diện kế cận từ hôm thi kể chuyện.

Chị Hường chủ nhà nghỉ khóc mếu bảo em mua chỗ này không rẻ bây giờ xác chết trong gầm giường ai dám đến nữa.

Cậu Canh bảo vệ cố nhìn từng khuôn mặt đàn ông trong đám hiếu kỳ kéo đến chật hành lang xem có nhận ra ai không nhưng bó tay. Ai biết sự thể này mà lường trước. Dám giết cả người giải nhất thi kể chuyện anh hùng quê hương. Bắt được tử hình là cái chắc... Không ai ngờ sát thủ trẻ măng đứng ngay cửa ra vào. Một chàng đầu húi kiểu tài tử Hàn Quốc mặt còn lông măng cao lớn dáng dấp tỉnh thành mặt mũi sáng trưng áo phông quần bò như mọi gã ở mọi nơi trên hành tinh thế kỷ này. Sát thủ điềm nhiên đứng trong đám người hiếu kỳ vô can nhìn ngó. Người ta đang đo đạc đang dùng kính lúp soi chiếu rồi chụp ảnh rồi dùng kìm bỏ các thứ lặt vặt quanh xác chết vào các túi ni lông trong. Dòi đang bò ra phía ánh sáng người ta dùng một thanh gỗ chặn cửa... Mọi con mắt mê man quan sát. Cả sát thủ. Hắn cũng quan sát như không phải việc mình gây ra. Cho đến lúc một vị oai vệ mặc cảnh phục chen vào và quát to: ra hết. Sao lại để đông thế này. Ngăn hiện trường ngay!... Sát thủ bị đẩy ra cùng với mọi người.

Sát thủ tên là Cảnh, đang học đại học trên tỉnh. Là cháu nội ông Hùng. Người mà cả quê hương tôn vinh suốt những năm chiến tranh giờ đột nhiên người ta ra rả tên ông! Ngày và đêm.

Cảnh mím môi thỏa mãn và cả liều lĩnh. Bây giờ có bị bắt cũng thoải mái vì việc làm của hắn là để trả thù cho cái việc đem ông hắn ra bờm xơm... Cảnh lấy xe máy đi một mạch về nhà ở đầu phố huyện nơi trước kia là một rừng cây ổi cho quả thơm lừng giờ này là một rừng xi măng với nhà mái bằng giống nhau cả chỗ đi ỉa. Mẹ Cảnh ngồi máy khâu đang sửa quần áo thuê thấy Cảnh lầm lì đi xăm xăm vừa nhìn theo con vừa cười: lại gây sự ở đâu rồi! Cảnh không trả lời đi tuốt lên tầng thượng nơi để bàn thờ, ông nội trong ảnh phóng to đặt giữa bàn thờ. Ảnh ông chụp sau kháng chiến chống Pháp chưa đầy ba mươi tuổi tóc rẽ ngôi lệch chải sáp bóng răng ông hơi hô trong ảnh trông ông như cười. Ba tấm huân chương ông cài áo trong ảnh giờ thêm hai nữa là năm huân chương cài trên nền vải đỏ để trong khung cạnh ảnh ông. Ông bị mất một chân thời đánh Điện Biên sang đánh Mỹ ông không thể tái ngũ. Ông phụ trách dân quân huyện nhà - tiểu sử về ông ghi như thế. Các bài học ở trường tiểu học huyện thường có bài ngoại khóa như thế. Mỹ ném bom dữ dội xuống Cầu Kim bắc qua sông có con đường lên phía Bắc chở hàng viện trợ. Đường tỉnh lộ nhưng vài cây số nữa là tới đường quốc lộ. Mấy thằng phi công Mỹ gầm rú săm soi ông cho đại đội dân quân bắn trả rơi một thằng F105 ở trên núi. Thời đó bố Cảnh cùng lũ bạn tiểu học chạy lên núi lùng phi công Mỹ nhưng bộ đội ở bên kia núi đã làm xong mọi việc. Các bài ngoại khóa kể cho trẻ con trong huyện dựng lên đúng hình ảnh ông nội đi chân giả đội mũ sắt phất cờ hiệu hô bắn. Cảnh phổng mũi suốt thời học ở quê hương. Phổng mũi với bọn bạn không phải vì ông chỉ huy bắn máy bay mà chỉ đơn giản ông là ông nội hắn. Gần một năm nay cả huyện như phát rồ học tập. Đủ các thứ gắn cho ông. Chăm lo công tác. Tiết kiệm cần lao. Tính quần chúng cao. Gia đình xã hội hài hòa... Ra rả ở các buổi họp phường họp xã. Bọn trẻ con thi nhau hót những điều chúng nó chả bao giờ nghĩ đến... Thằng bạn Cảnh dạy cấp hai rỉ tai Cảnh tao bạn mày tao nói thật mày đừng nói lại với ai cứ cái kiểu này người ta ghét ông nội mày rồi ghét sang cả mày liệu hồn đừng xuất hiện nhiều chỗ đông người chúng nó ném đá củ đậu vào đầu mày tan xác!

Mẹ Cảnh bảo ông là anh hùng sống trong dân gian ai lại nỡ đem ông ra làm trò như thế.

Cảnh bó tay.

Lúc này Cảnh thắp hương. Vái ông. Thì thầm ông ơi cháu khử cái đứa dám đem tên ông ra hát trên sân khấu. Cháu không phải giết người đâu vì nó không phải là người nó láo nó hỗn cháu làm phận sự của người cháu ông phù hộ cho cháu ông nhé!

Mắt ông nội trong ảnh như cười. Thẻ hương rung rinh khói. Cảnh cảm thấy như vậy. Hắn lấy ít đồ đạc rồi bảo mẹ con về trường đây mẹ ạ. Không nghỉ chủ nhật à? Con có việc ai hỏi mẹ cứ bảo con không về chủ nhật nhé. Cứ xem như con không về mấy hôm vừa rồi. Nói như chơi. Cả tuần mày lang thang ở thị trấn mà lại bảo không về. Cái thằng! Thì có thế nào mẹ nói như thế. Con đi chơi loanh quanh rồi ở nhà nghe nhạc xem phim. Mẹ cứ nói như thế.

Mẹ Cảnh là lạ nhìn thằng con. Có gì mà phởn thế nhỉ!

*

Buổi chung kết kể chuyện anh hùng quê hương trong hội trường ủy ban huyện xanh đỏ y như các buổi hội hè cấp huyện thời xưa. Những cờ những khẩu hiệu những đội cổ vũ mũ giấy trên đầu tay giăng biểu ngữ hò hét cố lên cô chú cố lên anh chị làm cả hội trường rung rinh tường gạch. Phần thưởng trao giải nhất một ngàn đô la Mỹ nên các đội các anh chị thi nhau trổ khả năng trời phú người phú. Nàng Lan Hương leo lên hạng A sơ khảo nhưng lại dành để kết thúc buổi thi cho có ấn tượng với vị to trên tỉnh về dự và các vị chủ chốt huyện nhà. Một tốp thanh niên trương chữ cố lên Lan Hương đứng sát sân khấu, y như các buổi truyền hình giao lưu. Lan Hương mặc váy có đuôi như váy cưới hoàng gia bên Tây cổ áo lại bình dân khoét xuống phần núm ngực giày cao gót nhọn như đinh đầu gắn mũ lấp lánh như đầu hoàng hậu. Nàng đứng bên phải. Bên trái xuất hiện hai chàng mặc y chang nhau quần lửng vô số túi hộp áo đen ba lỗ in hình một thằng người đang ngoác mồm tóc dựng như bị điện giật, cổ hai chàng tròng hai xích bạc to tướng. Trong mấy phim tài liệu về thổ dân Nam Thái Bình Dương người ta thấy những gã y như thế này nhưng đi trong rừng ăn sâu nướng. Trên loa đang giới thiệu hai chàng nói ráp. Mấy bà già ngồi phía xa bảo nói ráp là nói đế đấy. Như trong chèo có nói đế.

Lan Hương giọng cao vút rồi hạ xuống trầm trầm giọng đàn ông. Lan Hương gọi ông nội thằng Cảnh là đồng chí. Điều này làm thằng Cảnh tức. Bắt đầu tức. Cô nàng cố lấy vẻ nghiêm trang trí thức kể thế này thế kia về gia cảnh về tình yêu về đức cần kiệm liêm chính về tình đồng đội về tinh thần vượt khó xây dựng quê hương... Những điều mà bố mẹ thằng Cảnh chưa từng kể. Nó nghe. Nó nghĩ ông nội nó cũng giản dị như ông Thưởng bạn ông chỉ có điều ông chân giả mà vẫn bắn được máy bay Mỹ và người ta phong anh hùng. Có gì mà con đĩ kia bịa tạc hót như khướu. Trên trời ông sẽ bực lắm đây. Cảnh cố chen qua các hàng ghế để đến gần sân khấu, gần vị to trên tỉnh đang ngồi cùng các vị huyện. Tai hắn không bỏ sót một lời từ cái giọng chuyên đi mồi các đại gia cái giọng của bọn đàn bà con gái ở quê ra làm chiến binh đánh phá vào tận giường ngủ các nhà tường dày cửa chắc đang xây dựng luật lệ gia phong. Kể đến đoạn người anh hùng chia tay người vợ trẻ lên đường lên Tây Bắc giọng cô nàng pha chút thê lương nhưng cô nàng điều chỉnh ngay cho hợp với không khí hào hùng.