Phú Yên trồng rừng thay thế nương rẫy

Chính sách hợp lòng dân

Nằm trong Dự án 5 triệu ha rừng, từ tháng 6.2010 tỉnh Phú Yên bắt đầu triển khai thực hiện Dự án trồng rừng phòng hộ và sản xuất trên địa bàn 16 xã, thuộc 4 huyện Đồng Xuân, Sơn Hòa, Sông Hinh và Phú Hòa với tổng diện tích gần 980ha, trong đó rừng sản xuất chiếm hơn 915ha, tổng kinh phí hơn 28,3 tỷ đồng. Dự án có 751 hộ, hơn 3.700 nhân khẩu, tổng khối lượng gạo được trợ cấp gần 2.600 tấn với thời gian hỗ trợ kéo dài 7 năm và tổng số tiền hỗ trợ trồng rừng hơn 2,4 tỷ đồng. Ngay sau khi triển khai, đã có 173 hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số tự nguyện tham gia chuyển đổi nương rẫy sang trồng rừng.

Năm 2010, Chi cục kiểm lâm tỉnh đã hỗ trợ trên 260.000 cây giống lâm nghiệp có chất lượng, người dân đã trồng được hơn 130ha rừng sản xuất trên khoảng 200ha tổng diện tích theo thiết kế. Phó chi cục trưởng Chi cục kiểm lâm, Trưởng BQL Dự án trồng rừng thay thế nương rẫy Nguyễn Văn Dư cho biết: bước đầu, Dự án đã góp phần cải thiện tập quán canh tác lạc hậu, ổn định đời sống, giảm đói nghèo, từng bước nâng cao thu nhập và định hướng sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững trên đất nương rẫy bạc màu, kém hiệu quả cho đồng bào dân tộc thiểu số miền núi… đồng thời tiến tới hạn chế tình trạng phát rừng làm nương rẫy, bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng.

Ban quản lý Dự án trồng rừng thay thế nương rẫy cho biết, mức hỗ trợ gạo cho từng hộ gia đình được dựa trên diện tích nương rẫy thực tế chuyển đổi sang trồng rừng. Theo đó, những hộ có nhiều nhân khẩu, nhưng tham gia chuyển đổi diện tích nhỏ thì mức trợ cấp gạo được tính theo diện tích nương rẫy thực tế chuyển đổi với mỗi ha là 700kg gạo/năm. Đối với những hộ ít nhân khẩu nhưng có diện tích chuyển đổi lớn, mức trợ cấp gạo được tính cho mỗi nhân khẩu 10kg gạo/tháng. Điểm mới của dự án là gạo hỗ trợ được quy ra tiền theo giá thị trường để người dân chủ động chọn mua lương thực bảo đảm chất lượng, tránh tình trạng gạo mối mọt, nấm mốc, kém phẩm chất… Những cây giống hỗ trợ đều phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu và có giá trị kinh tế cao, được gieo ươm tại các vườn ươm, qua khâu kiểm định chất lượng của các ngành chức năng rồi chuyển giao trực tiếp cho người dân.

Qua thời gian đầu triển khai, Dự án đã thu hút sự hưởng ứng của nhiều người tham gia, trong đó có không ít hộ thực hiện tốt, bước đầu đem lại kết quả khả quan, như hộ ông Oi Phước ở xã Ea Bar, huyện Sông Hinh chuyển đổi 2,2ha, hộ ông La Mo Tinh ở thôn Kỳ Đu, xã Xuân Quang 2, huyện Đồng Xuân chuyển đổi 1,5ha đất hoa màu cằn cỗi sang trồng rừng sản xuất. Hiện cây rừng đang phát triển tốt, có thể trồng xen canh các loại hoa màu khác. Ông Oi Phước phấn khởi: Dự án đã giúp đồng bào chủ động lương thực, tập trung trồng rừng sản xuất trên diện tích đất hoang hóa, cằn cỗi. Ngoài cây giống được hỗ trợ trồng đủ trên diện tích đã ký kết, gia đình tự trồng bổ sung thay thế những cây chậm phát triển hoặc bị chết. Hy vọng rừng đến tuổi khai thác sẽ cho thu nhập cao.

Hoàn thành đúng tiến độ

Ngay từ khi triển khai Dự án, Ban quản lý trồng rừng thay thế nương rẫy đã tích cực phối hợp với các ngành liên quan cùng địa phương tập trung tuyên truyền, vận động và giải thích về tính tích cực và hiệu quả mang lại của chính sách đầu tư và vai trò, tránh nhiệm của người dân, nhất là những hộ được hưởng lợi từ Dự án trong công tác bảo vệ và phát triển rừng. Bên cạnh những mặt thuận lợi cũng còn một số tồn tại khách quan. Đó là giá cả các mặt hàng nông sản như mía, sắn, lúa rẫy tăng cao, trong khi phần lớn diện tích đủ điều kiện chuyển đổi là đất đang canh tác nông nghiệp, nên nhiều hộ gia đình chưa muốn chuyển đổi sang trồng rừng, có hộ đã nhận cây giống nhưng không trồng rừng mà trồng sắn, mía và một số loại nông sản khác. Mặc dù người dân đã nhận thức được lợi ích của việc phát triển kinh tế rừng, nhưng số liệu điều tra mới nhất cho thấy, quỹ đất quy hoạch cho lâm nghiệp mà đồng bào dân tộc thiểu số đang sử dụng để sản xuất nông nghiệp còn quá lớn. Do mới được triển khai từ những tháng cuối năm 2010, nên việc khởi động dự án còn gặp nhiều khó khăn trong công tác chuẩn bị, như: hình thức tuyên truyền chưa đáp ứng yêu cầu để người dân hiểu thông suốt các chủ trương, chính sách, lợi ích và tầm ảnh hưởng của dự án đến việc phát triển kinh tế, đời sống vật chất, tinh thần từng thôn bản và hộ gia đình, nên chưa tạo được sức lan tỏa lớn trong cộng đồng.

Phó chi cục trưởng Chi cục kiểm lâm, Trưởng Ban quản lý Dự án trồng rừng thay thế nương rẫy Nguyễn Văn Dư cho biết: để dự án mang lại hiệu quả thiết thực, năm 2011, ngành sẽ tập trung đẩy mạnh tuyên truyền trên mọi hình thức. Ngoài công tác chuyên môn, mỗi cán bộ kiểm lâm, đặc biệt là kiểm lâm phụ trách địa bàn phải là một kênh thông tin tuyên truyền, vận động tích cực để người dân xuyên suốt chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong tạo điều kiện ổn định và phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi. Phấn đấu năm 2011, phủ hơn 510ha rừng thay thế nương rẫy, đồng thời thực hiện tốt công tác chăm sóc rừng trồng năm trước.

Để việc trồng, chăm sóc rừng những năm tiếp theo (2011-2015) đạt kết quả, bảo đảm tiến độ, Ban quản lý dự án trồng rừng thay thế nương rẫy đang tiếp tục lên phương án chuẩn bị các điều kiện cần thiết, cung cấp đầy đủ giống theo nhu cầu đăng ký của các hộ gia đình; kiểm tra chặt chẽ chất lượng giống do các hộ gia đình, cá nhân tự sản xuất trước khi xuất vườn, trên cơ sở tuân thủ theo danh mục cây trồng, phù hợp với điều kiện sinh thái, tính thích nghi của các loại cây như Sao đen, Dầu rái, Keo lá tràm, Keo lai; đồng thời triển khai việc hỗ trợ đầu tư bình quân 10 triệu đồng/ha đối với rừng phòng hộ và 2 triệu đồng/ha đối với rừng sản xuất theo quy định. Lực lượng chức năng cũng sẽ tập trung hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc và giám sát nghiêm ngặt việc trồng rừng, bảo đảm hoàn thành tiến độ trồng rừng thay thế nương rẫy, góp phần tích cực thực hiện thành công Dự án 5 triệu ha rừng.

Phương Nam