Lợi thế của ngoại giao trực tuyến
Tuy ra đời không lâu, chỉ mới khoảng 4 thập kỷ, nhưng mạng thông tin toàn cầu Internet đã làm thay đổi hoàn toàn nhiều mặt của cuộc sống. Đặc biệt là, giờ đây, người dùng Internet có thể tham gia hoạch định các chính sách của nhà nước, trong đó có chính sách đối ngoại. Những lợi thế của ngoại giao trực tuyến thực sự đã giúp nhiều nước cải thiện và phát huy hình ảnh quốc gia trong mắt bạn bè quốc tế.
| ”Sự thích nghi của ngành ngoại giao với nền công nghệ kỹ thuật số được thể hiện ở ba lĩnh vực. Thứ nhất, về mặt ý tưởng, yếu tố rất quan trọng trong chính sách đối ngoại, Internet là nơi mà ý tưởng được trao đổi với cường độ lớn, do đó ngoại giao phải có mặt để thu thập ý tưởng và gây ảnh hưởng. Thứ hai, Internet là mạng lưới của các mạng lưới, ngoại giao phải tìm cách tận dụng được mạng lưới đang tồn tại đồng thời tạo ra mạng lưới của chính mình để thu thập ý tưởng, thông tin và tương tác với các nhân tố khác. Thứ ba, lượng thông tin có mặt trên Internet ngày càng nhiều, nhưng không ai bảo đảm tất cả đều đáng tin cậy. Do vậy, nhà ngoại giao cần phải biết cách phân tích và chắt lọc thông tin. ” |
Ngoại giao trực tuyến liên quan đến tất cả các bộ phận của quốc tế (gồm các quốc gia, tổ chức quốc tế, các tập đoàn đa quốc gia) hay các cá nhân tham gia liên lạc và tương tác trên Internet để bảo vệ và phát huy những lợi ích của riêng mình.
Sở dĩ, ngoại giao trực tuyến đang ngày càng trở nên thông dụng trong các hoạt động của ngành ngoại giao là bởi một số ưu điểm vượt trội của nó. Trước hết phải kể đến tính thuận tiện và cơ động. Mọi người đều biết, các hoạt động ngoại giao dựa trên khả năng giao thiệp hiệu quả. Trong khi đó, Internet có thể truyền thông tin một cách cơ động, nhanh chóng, tức thời. Ngoại giao trực tuyến có rất nhiều hình thức, từ email, chat, website, đến blog…Chính sự đa dạng đó giúp các cơ quan quốc tế hay cá nhân có thể giao tiếp với nhau kịp thời để tạo ra và thực hiện các quyết định ngoại giao.
Lợi thế thứ hai của ngoại giao trực tuyến là chi phí thực hiện rất rẻ, gần như là miễn phí trong khi hiệu quả lại cao. Chẳng hạn, trong ngoại giao truyền thống, các cuộc thăm viếng của các lãnh đạo chỉ có thể giới hạn ở một phạm vi hẹp. Nhưng nếu một cuộc giao lưu trực tuyến của một lãnh đạo nào đó trên Internet, ông ấy hoặc bà ấy có thể giao tiếp với hàng trăm, hàng vạn người thông qua hàng trăm, hàng vạn câu hỏi. Cộng đồng sử dụng mạng chủ yếu là những người được giáo dục tốt, có tri thức nên những ý kiến đóng góp của họ đối với các chính sách quốc gia sẽ có nhiều giá trị. Chẳng thế mà rất nhiều nguyên thủ thế giới hiện nay luôn coi giao lưu trực tuyến là một phần quan trọng trong hoạt động của mình như tổng thống Mỹ, tổng thống Nga Medvedev, chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào…
Một lợi thế nữa của ngoại giao trực tuyến là nó vượt qua những hạn chế về mặt thời gian và không gian. Chẳng hạn các website quảng bá về chính sách xã hội, văn hóa lịch sử của một quốc gia, các blog của các đại sứ và các nhà ngoại giao luôn hiện hữu, bất cứ ai cũng có thể tiếp cận. Các cuộc thăm viếng, chiêu đãi, hội họp quốc tế… chỉ có thể diễn ra trong một thời gian nhất định và không thể thường xuyên trong khi các cuộc giao lưu trực tuyến có thể tổ chức bất cứ lúc nào cần thiết một cách nhanh chóng, tiện lợi. Hơn nữa, các đối tượng giao thiệp ngoại giao có thể hiện diện ở khắp mọi nơi trên thế giới, từ thành thị đến nông thôn hay các vùng sâu xa, hẻo lánh. Tất cả cùng tụ họp một lúc để trao đổi liên lạc.
Rất nhiều người hiện nay cho rằng sự nổi lên của ngoại giao trực tuyến đang củng cố thêm tầm quan trọng của quyền lực mềm và cũng làm thay đổi quyền lực cứng. Theo giáo sư Joseph Nye của trường Đại học Harvard, quyền lực mềm là khả năng đạt được điều mình muốn thông qua sự hấp dẫn, thu hút, khác với quyền lực cứng vốn chủ về tính cưỡng chế và thưởng phạt. Ngoại giao trực tuyến, với lợi thế về sự thuận tiện, cơ động, nhạy cảm và chi phí thấp sẽ trở thành một công cụ chính giúp đạt được quyền lực mềm. Thực tế, chính phủ Mỹ đã nhận thức ra tầm quan trọng này nên đã cung cấp thêm 20 phiên bản tiếng nước ngoài trên trang web về chính sách đối ngoại của mình. Thêm nữa, Mỹ còn tập trung vào việc tuyển dụng và đào tạo nhân sự ngoại giao về các kỹ năng sử dụng máy tính và Internet.
Tuy nhiên, không một thứ gì có thể hoàn hảo tuyệt đối, ngoại giao trực tuyến cũng có “gót chân Asin”. Đó chính là virus và các hacker mạng. Các website rất dễ bị tấn công bởi những những kẻ đầu có sạn nhưng giỏi công nghệ. Hầu như không một trang web của chính phủ nào có thể miễn nhiễm trước những đòn tấn công của tin tặc. Trong những năm gần đây, Nhà trắng và Bộ quốc phòng Mỹ luôn bị tấn công thường xuyên, buộc chính phủ phải bỏ ra nhiều công sức và tiền bạc để cải thiện an ninh Internet.
Bên cạnh đó, theo Nhân dân nhật báo Trung Hoa, do thông tin các hoạt động đối nội, đối ngoại của một quốc gia được lan truyền khắp thế giới thông qua mạng nên chủ quyền có thể bị thâm nhập. Nó sẽ làm lu mờ ranh giới chính trị quốc tế và trong nước, khiến các chính phủ trở nên khó khăn trong việc kiểm soát thông tin trên Internet.