Xung quanh vụ tranh chấp đền Preah Vihear
Đền Preah Vihear nằm trên đỉnh núi Phra Viharn thuộc tỉnh Si Sa Ket, Thái Lan giáp biên giới Campuchia. Đền được xây dựng vào thế kỷ 11, dưới thời vua Yasovarman, đế chế Khmer, cùng thời với đền Angkor. Nếu muốn thăm đền, du khách phải đi từ bên đất Thái Lan, sau đó mua vé cửa khẩu vào Campuchia vì không có cửa ngõ lên đền từ đất Campuchia.
Trước khi người Pháp chiếm Đông Dương vào năm 1861, Campuchia nằm dưới sự bảo hộ của Xiêm thành (nay là Thái Lan). Sau đó, Pháp chiếm dần Campuchia. Cho đến năm 1941, Thái Lan là đồng minh với Nhật thời Thế chiến thứ II, do đó, Thái Lan đã giành lại tất cả phần đất đã mất về tay Pháp dưới thời vua Rama V.
Sau khi đế quốc Nhật bại trận trong thế chiến II, Thái Lan đã phải trả lại đất cho Pháp. Nhân dịp này, Pháp nêu vấn đề Phra Viharn (Preah Vihear), phản đối việc chiếm đóng của Thái Lan và cho rằng Preah Vihear thuộc chủ quyền của Pháp. Người Pháp đã vẽ bản đồ theo kiểu Pháp, theo đó không những đền mà cả phần diện tích xung quanh đều thuộc lãnh thổ Campuchia. Bản đồ của quân đội Mỹ năm 1954 cũng giữ nguyên như vậy. Tuy nhiên, bản đồ của Thái Lan năm 1962 thể hiện diện tích 4,6 km2 đất xung quanh đền thuộc về Thái Lan.
Năm 1959, Campuchia đã đệ đơn lên Tòa án thế giới về vấn đề tranh chấp đền Preah Vihear. Năm 1962 đền Preah Vihear đã được Tòa án Công lý quốc tế công nhận là thuộc chủ quyền Campuchia, căn cứ trên bản chất văn hóa và sự tương đồng của ngôi đền với các di tích Ấn Độ giáo đặc trưng của Campuchia như Angkor Wat, đồng thời buộc Thái Lan rút quân khỏi đây. Tuy nhiên, do chiến tranh và xung đột, nên đến năm 2000, Campuchia mới thực sự kiểm soát ngôi đền sau phán quyết thứ hai của tòa án.
Năm 2007, nhân hội nghị UNESCO ở New Zealand, Campuchia bày tỏ nguyện vọng đề cử đền Preah Vihear là di sản thế giới. Tuy nhiên, trước sự tranh chấp của Thái Lan, việc đề cử đã tạm dừng lại và Ủy ban Di sản Thế giới yêu cầu việc đề cử đền cần có sự ủng hộ của Thái Lan.
Trong chuyến thăm Phnom Penh hồi tháng 5.2008, Thủ tướng Thái Lan và Thủ tướng Campuchia đã nhất trí về việc đưa ngôi đền vào danh sách đề nghị công nhận di sản thế giới, nhưng không bao gồm vùng đất xung quanh phía Tây và Bắc ngôi đền, vốn là vùng đất chưa được xác định chủ quyền giữa hai nước. Bởi vậy, thỏa thuận ký ngày 18.6 giữa Phó thủ tướng Campuchia Sok An và Ngoại trưởng Thái Lan Noppadon Pattama là nhằm cụ thể hóa quyết định của hai Thủ tướng, và đã được Nội các Thái Lan phê chuẩn. Thỏa thuận này là một sự nhân nhượng và không phải không có lợi cho phía Thái Lan trong cuộc đàm phán biên giới đang diễn ra.
Thế nhưng sau đó, ngày 28.6, Tòa án Hành chính nước này không chấp thuận việc Chính phủ Thái Lan ủng hộ đề nghị của Campuchia đưa đền Preah Vihear vào danh sách di sản thế giới. Tòa án phán quyết dựa trên khiếu kiện của Liên minh nhân dân vì dân chủ (PAD), một đảng đối lập ở Thái Lan, đòi xem xét lại tính hợp pháp của thỏa hiệp giữa chính phủ Thái Lan và Campuchia về đền Preah Vihear. Phán quyết trên tiếp tục được khẳng định sau khi Tòa án Hiến pháp Thái Lan kết luận Ngoại trưởng Noppadon Pattama đã vi Hiến khi ký kết thỏa thuận với Campuchia với lý do rằng thỏa thuận đó thuộc nhóm văn bản có nguy cơ làm “thay đổi biên giới lãnh thổ, làm phương hại đến chủ quyền Thái Lan”, do đó phải được Quốc hội nước này xem xét trước khi ký kết.
Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Campuchia Hor Namhong cho rằng phe đối lập Thái Lan đang “lợi dụng vụ tranh chấp lãnh thổ quanh ngôi đền cho những mục tiêu chính trị quốc nội”, làm tổn hại tình hữu nghị và hợp tác giữa hai nước.