Dầu, vàng tăng giá - USD giảm giá: Điệp khúc dài

      Năm 2007 bắt đầu với giá dầu quanh quẩn ở mức 60 USD/thùng và đến cuối năm nó đã được giữ ổn định ở khoảng 95 USD. Đi cùng với diễn biến tăng của giá dầu trên thế giới là nhận định mức giá 100 USD chẳng sớm thì muộn cũng bị xô đổ. Nhu cầu về dầu của thế giới đã đạt đến mức cao nhất trong lịch sử và còn được dự báo sẽ tiếp tục tăng. Tổ chức Năng lượng quốc tế cho biết nhu cầu dầu trong năm 2007 cứ sau một ngày lại tăng thêm 1,5 triệu thùng, bước tăng này trong năm 2008 sẽ là 2,2 triệu thùng. Một số dự báo khác đưa ra con số từ nhu cầu 90 triệu thùng mỗi ngày hiện nay lên 140 triệu trong vòng 25 năm tới.
      Thật dễ dàng đổ lỗi cho các nước xuất khẩu dầu mỏ, những nhà kinh doanh dầu, nhưng thực tế nguyên nhân sâu xa không hẳn nằm ở mục đích kiếm lợi nhuận. Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ - OPEC mang tiếng là ghìm sản lượng so với nhu cầu. Xung đột ở Iraq, tình hình Iran, bạo lực ở Nigeria... đã biến những nhà khổng lồ về dầu trở thành những “kẻ lũng đoạn không cố ý” đối với thị trường. Lại còn có sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc và Ấn Độ cũng làm vơi dần giếng dầu thế giới. Trên thực tế, tỷ lệ dân số thế giới đủ khả năng tài chính tậu xe hơi đã tăng lên nhanh chóng, dẫn đến nhu cầu nhiên liệu không có cơ hội giảm đi. Một lý thuyết kinh tế cho rằng giá nhiên liệu tăng đến mức nào đó sẽ làm kinh tế thế giới co hẹp lại. Điều này không có gì khó hiểu tuy không phải lúc nào và ở đâu cũng đúng. Ta đã thấy việc sử dụng công cụ chính sách kiểm soát giá nhiên liệu hay trợ giá thẳng thừng như tại Iran, Venezuela, Arập Xêút. Ta cũng thấy ở Mỹ, nơi mà giá nhiên liệu hoàn toàn do thị trường quyết định, không có công cụ nào kiềm chế tăng giá thì nhu cầu vẫn tăng, thậm chí là tăng đến mức kỷ lục. Việc các nền kinh tế đang chuyển đổi mạnh mẽ như Trung Quốc, Nga làm nảy sinh nhu cầu cực lớn đầu tư vào hạ tầng sẽ là nhân tố lâu dài duy trì nhu cầu nhiên liệu luôn ở mức cao. Bên cạnh đó, kinh tế khá lên luôn kéo theo nó nhu cầu về lương thực, thực phẩm. Khi sản xuất lương thực tăng đồng nghĩa với lượng nhiên liệu khí tăng (để làm phân bón) và nhiên liệu dầu tăng trong quá trình sản xuất. Điều đó dự báo trước biểu đồ tăng của giá dầu trong những năm tới.
      Đồng USD đã mất giá kỷ lục so với đồng EUR kể từ khi đồng tiền này được châu Âu đưa ra sử dụng. Với đồng USD yếu, Mỹ nắm giữ lợi thế so với hàng hóa xuất xứ châu Âu nhưng đồng USD xuống thì tỷ giá của nó so với đồng tệ của Trung Quốc cũng bị kéo xuống theo, càng làm cho họ bất lợi trước luồng hàng hóa khổng lồ đến từ Trung Quốc. Mỗi sự biến động về tiền tệ đều có tác động hai mặt nên Mỹ đã cảm thấy bị báo động trước sự yếu kém của đồng tiền của họ. Nhưng trước khi người Mỹ công khai nói đến sự lo ngại đó thì thế giới bên ngoài lãnh thổ Mỹ đã không ít lần dóng dả. Trong chuyến thăm chính thức nước Mỹ, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy phàn nàn rằng đã đến lúc “đồng USD không thể là nỗi khổ của người khác được nữa”. Bên ngoài châu Âu, tại Các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất đã xuất hiện tin đồn về khả năng hủy bỏ biện pháp kiểm soát tỷ giá với đồng USD. Tại Trung Quốc, giải pháp đảm bảo cho nguồn dự  trữ ngoại tệ lên tới 1.455 tỷ USD đang được cập nhật hàng ngày. Và để minh chứng cho xu hướng giảm của đồng USD, người ta còn nhắc đến một đoạn video clip của ca sĩ Jay-Z thọc tay vào một cái rương toàn đồng EUR chứ không phải đồng USD như mô típ thường thấy trước đó; hay chuyện siêu mẫu Gisele Bundchen người Brazil từ chối nhận cát sê bằng tiền USD. Ở Mỹ đã xuất hiện một mối lo ngại mới là những đồng tiền nhóm xuất khẩu dầu mỏ kiếm được không được tái đầu tư vào thị trường Mỹ, biểu hiện cho việc mất lòng tin vào hệ thống tài khoản bằng đồng USD. Xu thế này kéo dài chắc chắn sẽ đẩy đồng USD vào khủng hoảng. Xin dẫn ra đây nhận định của chuyên gia phân tích tỷ giá ngoại hối David Woo tại tổ chức tư vấn tài chính Barclays Capital, rằng tỷ giá đồng EUR/USD sẽ còn diễn biến xấu cho đồng USD, đến mức phải đặt ra một kịch bản là liệu thế giới này còn có thể phát triển được không khi mà nền kinh tế Mỹ chững lại.
      Đồng USD và vàng là hai đơn vị tài chính có mối quan hệ tỷ lệ nghịch với nhau. Giá vàng hiện tại đã chạm kỷ lục 850 USD/ounce, nhưng nếu tính thêm cả các yếu tố dẫn đến lạm phát thì giá vàng tại thời điểm cuối năm 2007 phải đến 2.000 USD/ounce. Nhưng đến lúc mà Cục Dự trữ liên bang Mỹ không còn phải bận tâm mấy về vấn đề tỷ giá và sự ổn định của đồng USD cũng như không còn phải tính đến giảm tỷ lệ lãi suất hàng năm, vàng sẽ bị mất dần sự hấp dẫn đối với chức năng như một công cụ đầu tư. Điều này có nhiều khả năng sẽ xảy ra từ đầu năm tới và theo dự báo của công ty tư vấn tài chính hàng đầu thế giới Goldman Sachs, bán vàng sẽ trở thành một trong 10 ý tưởng kinh doanh xuất sắc nhất cho năm 2008.

Minh Trang