Điều hành chính sách tiền tệ: Linh hoạt và thận trọng

      Những chính sách gần đây của NHNN liên quan đến chính sách tiền tệ cho thấy, các công cụ chính sách tiền tệ được điều hành linh hoạt nhằm giảm áp lực tăng tổng phương tiện thanh toán, ổn định lãi suất thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của các tổ chức tín dụng. Trong điều hành lãi suất, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện bước cuối cùng của quá trình tự do hóa lãi suất với việc bỏ quy định trần lãi suất tiền gửi USD của pháp nhân tại các tổ chức tín dụng, thống nhất thực hiện cơ chế lãi suất thỏa thuận trong việc huy động tiền gửi của các tổ chức tín dụng. Các mức lãi suất chủ đạo của Ngân hàng Nhà nước tiếp tục được duy trì ổn định, không thay đổi so với năm 2006 nhằm ổn định mặt bằng lãi suất trong nước. 
      Trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam có nhiều khởi sắc, các nhà đầu tư bắt đầu có xu hướng giảm lượng tiền gửi tiết kiệm ngân hàng để đầu tư chứng khoán, tình hình huy động vốn và cho vay của các NHTM vẫn tăng trưởng ổn định. Mặt bằng lãi suất huy động và cho vay của các tổ chức tín dụng trên thị trường 5 tháng đầu năm không có biến động lớn so với cuối năm 2006. Ngoại trừ một số NHTM mở rộng huy động vốn dưới nhiều hình thức như phát hành kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi, tiết kiệm dự thưởng, tiết kiệm bậc thang…với các mức lãi suất cao hơn lãi suất thông thường cùng kỳ hạn từ 0,3- 0,5%/năm. Tuy nhiên, khi NHNN quyết định tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc, một số ngân hàng đã điều chỉnh giảm lãi suất huy động và tăng lãi suất cho vay. 
      Nghiệp vụ thị trường mở tiếp tục được điều hành thận trọng, linh hoạt, bám sát mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ và diễn biến vốn khả dụng của các tổ chức tín dụng. Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện giao dịch cả hai chiều mua, bán giấy tờ có giá với nhiều kỳ hạn khác nhau để điều hóa nguồn vốn khả dụng. Để kiềm chế, làm giảm tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán và dư nợ cho vay nền kinh tế, Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các tổ chức tín dụng, áp dụng từ kỳ dự trữ bắt buộc tháng 6.2007. Cụ thể, tỷ lệ dự trữ bắt buộc được điều chỉnh tăng từ 5% lên 10% đối với tiền gửi VND kỳ hạn dưới 12 tháng và từ 2% lên 4% đối với kỳ hạn từ 12 tháng đến dưới 24 tháng; tăng từ 8% lên 10% đối với tiền gửi ngoại tệ kỳ hạn dưới 12 tháng và từ 2% lên 4% đối với kỳ hạn từ 12 tháng đến dưới 24 tháng. 
      Với mục tiêu tiến dần đến tự do hóa giao dịch ngoại hối, NHNN đang tiếp tục hoàn thiện cơ chế điều hành tỷ giá và quản lý ngoại hối. Cụ thể là  Ngân hàng Nhà nước đã mở rộng biên độ ấn định tỷ giá mua bán đồng đô la Mỹ của các tổ chức tín dụng từ 0,25% lên 0,50% so với tỷ giá bình quân trên thị trường liên ngân hàng; ban hành quyết định về việc mua, bán ngoại tệ giữa NHNN với KBNN, các tổ chức quốc tế và các tổ chức tín dụng; trình Chính phủ Đề án lộ trình nâng cao tính chuyển đổi của đồng Việt Nam, khắc phục từng bước hiện tượng đô la hóa. Các văn bản hướng dẫn Nghị định 160/2006/NĐ- CP hướng dẫn thi hành Pháp lệnh ngoại hối đang được gấp rút xây dựng. Dự kiến đầu quý III/2007 sẽ hoàn thành theo hướng tự do hóa hoàn toàn các giao dịch vãng lai, chú trọng giảm dần việc cấp các loại giấy phép.
      Trong bối cảnh tỷ giá USD/VND trên thị trường liên ngân hàng biến động nhẹ, trong quý I có xu hướng giảm sau đó tăng nhẹ khoảng 0,07% so với đầu năm; nguồn cung ngoại tệ dồi dào nên tỷ giá mua vào USD/VND của các NHTM thường xuyên ở mức kịch sàn cho phép, các NHTM không có nhu cầu xin mua ngoại tệ từ NHNN. Nhằm hỗ trợ xuất khẩu, NHNN đã thực hiện các biện pháp can thiệp để tỷ giá bình quân trên thị trường liên ngân hàng không giảm xuống mức quá thấp. Dự trữ quản lý ngoại hối Nhà nước tăng liên tục và được quản lý an toàn. Lượng ngoại tệ chuyển về Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2007 ước tăng khoảng 12% so với cùng kỳ năm trước. Các chính sách thu hút kiều hối đang có nhiều thay đổi theo hướng tạo thuận lợi cho người gửi cũng như người nhận qua hệ thống ngân hàng.
      Có thể nói, trong 6 tháng đầu năm 2007, trước bối cảnh kinh tế, tiền tệ có nhiều biến động phức tạp, việc điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước được thực hiện thận trọng, linh hoạt, góp phần duy trì ổn định tiền tệ, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và kiềm chế lạm phát ở mức thấp hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế theo mục tiêu do Quốc hội và Chính phủ đề ra.

Trung Nguyễn