Nếu có chính sách tốt, ngành muối sẽ mạnh hơn

      Thời gian qua, đã xuất hiện nhiều mô hình sản xuất muối mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đơn cử như Dự án phát triển KT – XH nông thôn vùng muối Bạch Long của tỉnh Nam Định. Điểm đáng chú ý của mô hình này là cơ quan quản lý cấp huyện, xã và diêm dân cùng đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng nghề muối. Sau 4 năm thực hiện dự án, năng suất và sản lượng muối của doanh nghiệp và người dân được nâng lên rõ rệt do hệ thống thuỷ lợi được bảo đảm. Tỷ lệ muối trắng, muối sạch tăng hơn so với trước đây, giá muối cũng tăng, do vậy, thu nhập của diêm dân được nâng lên. Đây là mô hình cần được nhân rộng. Chủ tịch UBND xã Bạch Long Nguyễn Hồng Khang nhận xét: “Chính sách hỗ trợ đầu tư của nhà nước đã tác động tích cực đến sự phát triển của ngành muối. Ví dụ như dự án Bạch Long, với số vốn đầu tư 22 tỷ đồng, trong đó nhà nước hỗ trợ 12 tỷ đồng; Tỉnh, huyện và diêm dân đầu tư 10 tỷ đồng đã tạo điều kiện cho sản xuất muối xã Bạch Long ổn định, năng suất tăng thêm 30% và thu nhập của diêm dân tăng 20%”.
      Tuy nhiên, đây chỉ là một trong số ít địa phương làm được mô hình này. Thực tế thời gian qua cho thấy, tại nhiều địa phương, công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch chưa tốt. Việc đầu tư cho cơ sở hạ tầng nghề muối chưa được quan tâm đúng mức. Điều đáng nói nữa là giữa doanh nghiệp sản xuất, chế biến và lưu thông muối còn yếu nên việc bình ổn giá cả thị trường và tổ chức tiêu thụ muối cho diêm dân chưa hiệu quả. Chính vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng, cần thành lập một cơ quan đầu mối. Ví dụ như ngành muối có thể thành lập tổ chức như Hiệp hội để tạo điều kiện thuận lợi cho diêm dân trong sản xuất, thu mua cũng như ổn định giá cả khi mùa vụ đến, tránh tình trạng ép giá. Phó Giám đốc Sở NN và PTNT tỉnh Nam Định Mai Văn Dư cho biết: “Sở NN và PTNT đã phối hợp với Công ty muối Nam Định và các HTX ký hợp đồng tiêu thụ muối cho diêm dân. Tuy Công ty Muối Nam Định mới chỉ thu mua được khoảng 15 - 20% sản lượng muối của các HTX nhưng bước đầu đã góp phần bình ổn giá, giảm bớt khó khăn cho diêm dân. Chúng tôi kiến nghị nhà nước thành lập Hiệp hội muối để hỗ trợ diêm dân trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm”.
      Nhiều ý kiến cho rằng, để nâng cao hiệu quả sản xuất của ngành muối, cần tăng cường liên kết 4 nhà trong sản xuất và chế biến, nhất là ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. Hiện nay, các nghiên cứu về khoa học công nghệ cho ngành muối mới chỉ ở trong phạm vi Bộ NN và PTNT. Chính vì vậy, tới đây, Bộ sẽ tổ chức đấu thầu những dự án khoa học công nghệ về ngành muối nhằm thu hút nhiều doanh nghiệp, và thành phần kinh tế tham gia. Nếu có chính sách tốt, ngành muối sẽ phát triển mạnh hơn.
      Trong năm nay, ngành muối dự định sẽ xuất khẩu 50.000 tấn muối công nghiệp. Để thực hiện mục tiêu này, cần sự đầu tư rất lớn về khoa học công nghệ để nâng cao chất lượng muối. Tổng giám đốc Công ty Cổ phần muối Vĩnh Hảo, tỉnh Bình Thuận Phan Văn Đào kiến nghị: Đầu tư cho sản xuất muối công nghiệp rất lớn, do vậy cần có sự hỗ trợ của nhà nước về các mặt như vốn, khoa học kỹ thuật... Có như vậy mới có thể hoàn thành được mục tiêu xuất khẩu 50.000 tấn muối.
      Hiện nay, cơ cấu sản phẩm muối của nước ta chưa cân đối, dẫn tới tình trạng thiếu muối chất lượng cao dùng làm nguyên liệu cho công nghiệp, trong khi muối sử dụng cho nhu cầu hàng ngày lại dư thừa… Chính vì vậy, việc quy hoạch hợp lý vùng sản xuất muối giữa các vùng là yêu cầu đặt ra. Theo Thứ trưởng Bộ NN và PTNT Diệp Kỉnh Tần, trong những năm tới, chỉ đầu tư cho các địa phương đã có quy hoạch ngành muối; Đẩy mạnh đầu tư phát triển các đồng muối công nghiệp tại các tỉnh duyên hải miền Trung và Đông Nam Bộ trên cơ sở nhà nước đầu tư hạ tầng, đồng thời kêu gọi các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tham gia đầu tư sản xuất muối có chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của các cơ sở công nghiệp.
      Nước ta có bờ biển dài, nguồn nhân lực dồi dào, công lao động rẻ, người dân ở nhiều vùng biển gắn bó lâu đời với nghề muối. Đây chính là những lợi thế mà không phải quốc gia nào cũng có. Tuy nhiên, trong điều kiện cơ sở hạ tầng nghề muối còn thấp, công nghệ còn hạn chế, nếu mỗi doanh nghiệp và diêm dân không tập trung nâng cao khả năng cạnh tranh thông qua việc nâng cao chất lượng muối sẽ khó tồn tại. Chính vì vậy, ngành muối đang cần có sự quan tâm đầu tư lớn hơn từ nhà nước, sự góp sức của các nhà khoa học và tạo điều kiện tốt hơn về nguồn vốn từ ngân hàng… Đó chính là những cơ sở để ngành muối có thể phát huy hiệu quả tiềm năng của chính mình.

Thu Phương