Phát hiện và xử lý 4.748 vụ việc vi phạm pháp luật
Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, trong quý III.2024, toàn ngành hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 4.748 vụ việc vi phạm pháp luật hải quan, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 7.584 tỷ đồng. Cơ quan hải quan đã khởi tố 10 vụ vi phạm, chuyển cơ quan liên quan kiến nghị khởi tố 39 vụ, tăng 25% số vụ khởi tố và tăng 50% số vụ chuyển khởi tố so với cùng kỳ năm 2023; số tiền thu nộp ngân sách nhà nước 141,1 tỷ đồng.
Lũy kế 9 tháng năm 2024, ngành hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 12.949 vụ việc vi phạm pháp luật hải quan, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 23.757 tỷ đồng. Cơ quan hải quan đã khởi tố 21 vụ, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 128 vụ; số tiền thu nộp ngân sách nhà nước là 522,58 tỷ đồng.
Đại diện Tổng cục Hải quan cho biết, hoạt động mua bán, vận chuyển hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc vẫn diễn biến phức tạp, nhất là đối với các mặt hàng thực phẩm, thuốc lá điếu, lá thuốc lá tại các khu vực giáp biên giới Nam - Trung Quốc, Việt Nam - Campuchia. Khu vực vùng biển Đông Bắc vẫn còn hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép dầu Diesel không có nguồn gốc, xuất xứ hợp pháp và sản phẩm gia cầm. Tại địa bàn các tỉnh miền Trung và tuyến biên giới Việt Nam - Lào hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép mặt hàng vàng, pháo nổ, đường kính trắng vẫn tiếp diễn.
Mới đây, trong ngày 4.10, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài (Cục Hải quan Hà Nội) đã phát hiện tới 2 vụ vận chuyển lậu kim loại nghi là vàng qua đường hàng không, với tổng lượng là khoảng 6kg. Các thỏi kim loại được cắt nhỏ và giấu trên người để tránh bị lực lượng chức năng phát hiện.
Nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi
Theo cơ quan hải quan, đối tượng buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa tập trung tại các tuyến đường bộ, đường biển, đường hàng không và các tuyến địa bàn ngoài cửa khẩu với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi.
Điển hình như thủ đoạn cất giấu hàng hóa trong hành lý ký gửi, hành lý xách tay; khai sai tên hàng, số lượng, chất lượng, trị giá; giả mạo hồ sơ, chứng từ... Hoặc thủ đoạn gửi hàng qua đường chuyển phát nhanh, sử dụng địa chỉ không chính xác để gửi hàng hoặc thông qua dịch vụ đại lý khai làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa là quà biếu cá nhân không nhằm mục đích thương mại.
Một phương thức được áp dụng nhiều gần đây là các đối tượng lợi dụng sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, hoạt động quảng cáo, giới thiệu sản phẩm để kinh doanh hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng kém chất lượng. Thông qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh, đối tượng cất giấu, mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; thông qua hoạt động tạm nhập, tái xuất để vận chuyển hàng hóa có giá trị cao từ nước ngoài vào Việt Nam.
Một số thủ đoạn mới đã được hải quan phát hiện, đó là đối tượng buôn lậu thành lập các doanh nghiệp tại Việt Nam, khai báo trên tờ khai xuất khẩu những mặt hàng nông sản đơn giản, ít chịu điều chỉnh bởi các chính sách quản lý hàng hóa, thuế suất; khai báo cảng đến là các quốc gia không thuộc tuyến đường trọng điểm để che giấu thông tin hàng hóa thực xuất, địa điểm nhận hàng thực tế nhằm tránh sự kiểm tra, giám sát.
Chính vì vậy, Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan, Tổng cục Thuế và Thanh tra Bộ Tài chính tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại và trốn thuế. Ban Chỉ đạo giao Tổng cục Hải quan thu thập thông tin, nắm chắc địa bàn; áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ trong kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan để phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, chuyển giá, trốn thuế, rửa tiền của các doanh nghiệp xuất, nhập khẩu…
Theo các chuyên gia, những tháng cuối năm, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, mua bán, vận chuyển hàng cấm, kinh doanh, vận chuyển trái phép hàng nhập lậu, hàng giả trên các tuyến biên giới sẽ diễn biến phức tạp hơn. Vì vậy, việc phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng là rất quan trọng. Đây cũng là điều kiện cần thiết để có thể hạn chế tối đa hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, mua bán, vận chuyển hàng cấm…
Về công tác đấu tranh phòng, chống ma túy, trong quý III.2024, ngành hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng công an, bộ đội biên phòng phát hiện, bắt giữ 62 vụ, 80 đối tượng (trong đó, cơ quan hải quan chủ trì 18 vụ), tang vật thu 331,59kg ma tuý các loại. Tính chung 9 tháng năm 2024, ngành hải quan đã chủ trì, phối hợp với các công an, bộ đội biên phòng phát hiện, bắt giữ 245 vụ, 296 đối tượng (trong đó cơ quan hải quan chủ trì 87 vụ), tang vật thu được lên đến 1,64 tấn ma tuý các loại.
