Chiều 11.10, tại Quảng Nam, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Tổ trưởng Tổ công tác số 1 về kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công - đã làm việc với lãnh đạo 5 địa phương gồm: Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tham dự có lãnh đạo các Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Tài chính; Công Thương; Xây dựng; Tư pháp; Giao thông Vận tải; Tài nguyên và Môi trường; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Vướng mắc trong giải phóng mặt bằng

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tổng kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách Nhà nước năm 2024 được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết nghị phân bổ cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương là 677.944,639 tỷ đồng. Đến ngày 30.9.2024, các bộ, cơ quan trung ương, địa phương đã phân bổ, chi tiết cho các nhiệm vụ, dự án là 665.199,9 tỷ đồng, đạt 98,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Số vốn còn lại chưa phân bổ chi tiết là 12.744,7 tỷ đồng.

Ước thanh toán đến hết ngày 30.9 của các địa phương thuộc địa bàn làm việc của Tổ công tác số 1 là 25.746,9 tỷ đồng, đạt 46,21% kế hoạch Thủ tướng giao, thấp hơn tỷ lệ giải ngân trung bình của cả nước (47,29%) và thấp hơn tỷ lệ giải ngân trung bình của các tỉnh thuộc vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải Miền trung (52,99%).

Chi tiết tình hình thanh toán vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước của 5 địa phương: Thừa Thiên Huế giải ngân 4.068,4/6.957,9 tỷ đồng được giao, đạt 58,47%; Đà Nẵng giải ngân 3.520/7.291,9 tỷ đồng được giao, đạt 48,27%; Quảng Nam giải ngân 2.672,9/6.520,6 tỷ đồng được giao, đạt 40,99%; Quảng Ngãi giải ngân 2.305,3/6.902,9 tỷ đồng được giao, đạt 33,40%; Bình Định giải ngân 5.456,1/7.865,7 tỷ đồng được giao, đạt 69,37%.

Trong số 5 địa phương nêu trên, có 3 địa phương gồm: Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Bình Định có tỷ lệ giải cao hơn mức trung bình của cả nước và 2 địa phương Quảng Nam, Quảng Ngãi có tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước.

Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung, 5 địa phương gặp khó khăn, vướng mắc trong việc giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng. Nguyên nhân chính ảnh hưởng tới công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng như: việc xác định nguồn gốc đất, xác định giá đất còn khó khăn do tình trạng xây nhà trên đất nông nghiệp; sử dụng đất sai mục đích hoặc mua bán bằng giấy viết tay, lấn chiếm đất hành lang công trình công cộng... Luật Đất đai mới được ban hành, nhiều dự án phải tính toán lại chi phí giải phóng mặt bằng theo quy định mới của Luật Đất đai.

Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cho rằng, nguyên nhân giải ngân chậm vẫn là do công tác tổ chức triển khai thực hiện tại các Bộ, ngành và địa phương còn nhiều bất cập. Trong một số thời điểm, tại một số dự án, một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, chưa rõ nét.

Kiến nghị của địa phương

Tại buổi làm việc, lãnh đạo các địa phương đề nghị sớm trình Quốc hội thông qua Luật Đầu tư công (sửa đổi) để sớm giải quyết các vướng mắc ảnh hưởng tới tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Kiến nghị liên quan kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Trung ương năm 2024, các tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh giảm kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Trung ương năm 2024 đã được Thủ tướng giao cho các địa phương.

Tỉnh Quảng Nam đề nghị Bộ Giao thông Vận tải quan tâm bố trí nguồn vốn để đầu tư các công trình trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, bao gồm: Quốc lộ 1 qua địa bàn tỉnh; Quốc lộ 14D; Quốc lộ 14G; Quốc lộ 14B; Quốc lộ 40B; Quốc lộ 14H.

Tỉnh Thừa Thiên Huế đề nghị xem xét phân cấp, giao trách nhiệm cho các địa phương trong quá trình lập, thẩm định dự án và lập, thẩm định thiết kế thi công để đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị thực hiện các dự án tu bổ di tích cấp quốc gia.

TP. Đà Nẵng đề nghị bổ sung chi phí thực hiện nhiệm vụ lập quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 vào Luật Đầu tư công (sửa đổi) và quy định cụ thể là thành phần chi phí trong kế hoạch vốn chuẩn bị đầu tư dự án và được bố trí từ nguồn vốn đầu tư công. Địa phương này cũng đề nghị xem xét bổ sung dự án nâng cấp, mở rộng tuyến đường Quốc lộ 14G vào danh mục các dự án quốc lộ, cao tốc đi qua các địa phương giao cho UBND cấp tỉnh làm cơ quan chủ quản và sử dụng nguồn vốn đầu tư từ ngân sách địa phương

Bình Định đề nghị xem xét, báo cáo cấp thẩm quyền cho chủ trương hỗ trợ địa phương triển khai xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Quy Nhơn – Pleiku.

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đề nghị các bộ, ngành, địa phương làm rõ trong thực tế trong công tác triển khai giải ngân vốn đầu tư công, khó khăn thế nào, giải quyết ra sao, những hiến kế để thúc đẩy công tác giải ngân làm sao về đích như kế hoạch đặt ra. Ngoài nhiệm vụ liên quan đến giải ngân vốn đầu tư công thì các địa phương báo cáo thêm nội dung khác để hoàn thành nhiệm vụ năm 2024 và tiến đến hoàn thành nhiệm vụ nhiệm kỳ.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, từ nay đến hết nhiệm kỳ, thời gian không còn nhiều, do đó, cần phải tháo gỡ tất cả các khó khăn để tạo đà năm 2025 có tốc độ tăng trưởng vượt trội, đảm bảo hoàn thành kế hoạch nhiệm kỳ.