Cùng dự có: Ủy viên Trung ương Đảng, Giám đốc Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh Vũ Hải Quân.
Báo cáo Phó Chủ tịch Quốc hội và Đoàn công tác, đại diện Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh cho biết, tổ chức hoạt động khoa học công nghệ tại nhà trường theo mô hình đa tầng, gồm cấp Đại học Quốc gia và cấp các Trường đại học thành viên và đơn vị trực thuộc.
Hiện nay, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh đã phát triển được đội ngũ cán bộ khoa học, quản lý trình độ cao, thu hút và đào tạo nhiều nhà khoa học đầu ngành có uy tín lớn trong và ngoài nước ở nhiều lĩnh vực khoa học tự nhiên, kỹ thuật công nghệ, khoa học xã hội - nhân văn, khoa học kinh tế và khoa học sức khoẻ; phục vụ đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ.
Đội ngũ nhân lực chất lượng cao này là nhân tố đặc biệt tạo nên sức mạnh của hệ thống và sự phát triển bền vững của nhà trường trong giai đoạn vừa qua. Tính đến năm 2024, số cán bộ giảng dạy của nhà trường là 3.023 người, trong đó có khoảng 1.620 cán bộ đạt trình độ từ tiến sĩ trở lên (34 Giáo sư, 328 Phó Giáo sư, 1.255 Tiến sĩ).
Về việc triển khai thực hiện Nghị quyết 98/2023/QH15, mặc dù Nghị quyết đã mở ra nhiều cơ chế đặc thù để hỗ trợ khoa học công nghệ nhưng TP. Hồ Chí Minh không thể cấp ngân sách trực tiếp cho Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh do các ràng buộc trong Luật Ngân sách Nhà nước.
Để có thể cộng hưởng các chính sách về khoa học công nghệ của Nghị quyết 98/2023/QH15, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh kiến nghị, cho phép nhà trường là đối tác thực hiện các nghiên cứu trọng điểm phục vụ chính sách phát triển đô thị thông minh, công nghệ bán dẫn, công nghệ sinh học, năng lượng mới và kinh tế số; được hỗ trợ triển khai các giải pháp AI, dữ liệu lớn và điện toán đám mây trong khoa học công nghệ; đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ.
Về việc triển khai Luật Khoa học và Công nghệ, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh đánh giá, Luật đã đã tạo hành lang pháp lý quan trọng cho hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và phát triển khoa học công nghệ tại Việt Nam. Hoạt động khoa học công nghệ ngày càng được chú trọng, thể hiện qua sự gia tăng của các nhiệm vụ nghiên cứu cấp nhà nước, cấp bộ, cấp địa phương, cũng như sự tham gia của khu vực tư nhân vào hoạt động khoa học công nghệ.
Trong quá trình triển khai, nhà trường còn gặp một số khó khăn, vướng mắc như: Thiếu cơ chế, chính sách thu hút nhà khoa học, giảng viên trình độ cao; chưa có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ngoài ra, việc phân cấp, phân quyền trong quản lý khoa học công nghệ chưa rõ, thiếu tự chủ cho tổ chức khoa học công nghệ công lập. Bên cạnh đó, kinh phí nghiên cứu chưa đáp ứng nhu cầu, cơ sở vật chất hạn chế; thủ tục hành chính, thẩm định giá, chuyển giao tài sản, thanh quyết toán, đăng ký sở hữu trí tuệ... còn phức tạp, chồng chéo.
Góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh kiến nghị, bổ sung quy định về kinh phí hoạt động khoa học công nghệ của cơ sở giáo dục đại học công lập hoặc quy định tổ chức khoa học và công nghệ công lập bao gồm cả cơ sở giáo dục đại học công lập để có cơ sở trích kinh phí cho các hoạt động khoa học công nghệ; bổ sung quy định nguồn kinh phí đầu tư từ doanh nghiệp thông qua mô hình hợp tác công - tư; xem xét các cơ sở giáo dục đại học công lập là đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh cũng kiến nghị Ban soạn thảo xem xét một số nội dung về: tổ chức khoa học và công nghệ; nhân lực hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; công tác quản lý chương trình, nhiệm vụ khoa học công nghệ; chính sách về đầu tư, tài chính, chính sách thuế; quy định về miễn trách nhiệm trong cơ chế thử nghiệm có kiểm soát.
Tại cuộc làm việc, các đại biểu đã cùng trao đổi, thảo luận các vấn đề liên quan đến công tác tổ chức cán bộ, cơ chế tài chính, khó khăn vướng mắc trong triển khai các hoạt động khoa học và công nghệ, hợp tác quốc tế về khoa học.
Đoàn công tác đánh giá cao công tác chuẩn bị và báo cáo phục vụ khảo sát của Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh; đề nghị nhà trường rà soát, hoàn thiện thêm các nội dung báo cáo cụ thể và chi tiết đối với từng vấn đề cần làm rõ. Đây là cơ sở thực tiễn để Ban soạn thảo nghiên cứu nhằm hoàn thiện dự thảo Luật.
Phát biểu tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nêu rõ, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia, là điều kiện tiên quyết để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh cần thúc đẩy nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng góp ngày càng hiệu quả vào phát triển kinh tế - xã hội, xứng đáng là hạt nhân của khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía đông TP. Hồ Chí Minh.
