Phiên tòa xét xử ông Donald Trump: Những vấn đề được đặc biệt quan tâm

34 cáo buộc

Sau gần 5 tuần, các cuộc tranh luận giữa bên bào chữa và bên công tố kết thúc vào ngày 28.5 (giờ Mỹ) và sau đó phần việc được chuyển cho bồi thẩm đoàn ra quyết định.

Theo Epoch Times, trong quá trình tranh biện, Luật sư quận Manhattan Alvin Bragg đã buộc tội cựu Tổng thống Trump 34 cáo buộc về làm giả hồ sơ kinh doanh ở cấp độ một để chi tiền bịt miệng, một trọng tội hạng E.

Cựu tổng thống bị buộc tội theo điều khoản của Luật Kinh doanh New York 175.10, trong đó quy định rằng “Một người phạm tội làm giả hồ sơ kinh doanh ở cấp độ một khi người này phạm tội làm giả hồ sơ kinh doanh ở cấp độ hai, và khi người này có ý định lừa gạt bao gồm cố ý phạm một tội khác hoặc trợ giúp hoặc che giấu việc thực hiện tội đó”. Tội thứ hai trong vụ kiện này là cáo buộc ông Trump “âm mưu thúc đẩy hoặc ngăn cản bầu cử”, vi phạm Luật Bầu cử New York 17-152. Điều luật quy định: “Một nhóm từ hai người trở lên âm mưu thúc đẩy hoặc ngăn cản hoạt động bầu cử của bất kỳ cá nhân nào vào một chức vụ công quyền bằng các biện pháp bất hợp pháp là phạm tội”.

Vụ án liên quan đến cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, trong giai đoạn ông Trump đang chạy đua tranh cử. Luật sư của ông khi đó là Michael Cohen khai đã chi 130.000 USD cho bà Stephanie Clifford, được biết đến với cái tên nữ diễn viên phim người lớn Stormy Daniels, để ém nhẹm thông tin ông từng có quan hệ cô khoảng 10 năm trước. Hồ sơ trong vụ kiện này bao gồm 11 tấm chi phiếu được viết cho ông Michael Cohen cùng các chứng từ và hóa đơn tương ứng. Các công tố viên cáo buộc những khoản thanh toán này, được phân loại là chi phí pháp lý, được dùng để ông Cohen trả cho bà Stephanie Clifford, trong một kế hoạch gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử năm 2016.

Bồi thẩm đoàn có nhiệm vụ gì?

Thẩm phán Juan Merchan, Chủ tọa phiên tòa xét xử, đã yêu cầu bồi thẩm đoàn chuẩn bị tinh thần cho hai ngày làm việc dài 28 - 29.5 sau khi họ trải qua kỳ nghỉ Lễ Chiến sĩ Trận vong. Công việc của bồi thẩm đoàn là xác định các tình tiết của vụ án này, và quyết định xem những hành động đó có phạm pháp hay không. Nếu 12 bồi thẩm viên không đi đến một quyết định chung, thì vụ kiện sẽ kết thúc dưới danh nghĩa là một phiên tòa vô hiệu lực. Bồi thẩm đoàn không bắt buộc phải đưa ra phán quyết của mình trong một thời hạn cố định; phán quyết có thể được đưa ra ngay trong ngày hoặc thậm chí mất vài tuần.

Nhưng nếu bị kết tội, dù chỉ là một tội danh – mặc dù kịch bản này ít có khả năng xảy ra, thì ông Trump sẽ trở thành cựu tổng thống đầu tiên bị kết án hình sự và là ứng cử viên của đảng lớn đầu tiên có tiền án.

Điều gì sẽ xảy ra với một bản án có tội?

Ông Trump được tại ngoại trong suốt phiên tòa. Nếu bản án kết luận có tội, ông Trump vẫn được tự do rời khỏi tòa án cho đến khi Thẩm phán Juan Merchan lên lịch xét xử để tuyên án. Bản án có thể bao gồm phạt tiền, quản chế, thậm chí phạt tù.

Gần như chắc chắn nhóm của ông sẽ kháng cáo nếu bản án kết luận có tội, một quá trình có thể mất nhiều tháng, thậm chí lâu hơn.

Phán quyết có tội có dẫn đến án tù không?

34 tội danh mà ông phải đối mặt đều là trọng tội cấp E ở New York, mỗi tội danh có mức án tối đa là bốn năm tù. Vì vậy khả năng phạt tù không bị loại trừ mặc dù rất khó xảy ra.

Nhưng có một số nhân tố khiến Thẩm phán Mercan có thể lựa chọn hình phạt nhẹ hơn, bao gồm tuổi tác của ông Trump (ông đã 77 tuổi), ông không có tiền án và thực tế là các cáo buộc liên quan đến tội phạm phi bạo lực. Cũng có thể thẩm phán sẽ cân nhắc tính chất chưa từng có của vụ án và chọn cách tránh đưa một nhân vật là cựu tổng thống và đương kim ứng cử viên tổng thống vào tù.

Ngoài ra còn có những vấn đề rất thực tế khác. Giống như tất cả các cựu tổng thống, ông Trump có quyền được mật vụ bảo vệ suốt đời. Điều này có nghĩa là nếu ở tù, một số đặc vụ sẽ phải bảo vệ ông trong tù. Việc bảo đảm an toàn cho một tù nhân là cựu tổng thống sẽ vô cùng phức tạp và tốn kém.  

Justin Paperny, Giám đốc công ty tư vấn nhà tù White Collar Advice cho biết: “Hệ thống nhà tù quan tâm đến hai điều: an toàn và tiết giảm chi phí”. Và đó sẽ là lý do để người ta hạn chế lựa chọn phương án này.

Ông Trump có thể tiếp tục tranh cử tổng thống hay không?

Có thể, bởi Hiến pháp Mỹ chỉ quy định, ứng cử viên tổng thống phải đủ 35 tuổi, là công dân sinh ra và sống ở Mỹ tối thiểu 14 năm. Không có quy định nào trong Hiến pháp cấm một ứng cử viên có tiền án.

Theo BBC, vụ xét xử cũng không quá gây ra sự chú ý trong công chúng Mỹ. Trong một cuộc thăm dò gần đây của YouGov/Yahoo News, chỉ 16% số người được hỏi cho biết họ đã theo dõi phiên tòa “chặt chẽ”, trong khi những người khác cho biết họ chỉ quan tâm sơ qua.

Nhưng một bản án có tội vẫn có thể ảnh hưởng nhất định đến cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11. Các cuộc thăm dò từ Bloomberg và Morning Consult hồi đầu năm nay cho thấy 53% cử tri ở các bang xung đột quan trọng sẽ không bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa nếu ông bị kết án. Một cuộc thăm dò khác, từ Đại học Quinnipiac trong tháng này cho thấy 6% cử tri ủng hộ ông Trump có thể sẽ “quay xe” nếu ông phải chịu phán quyết có tội.

Ông Trump có thể ân xá cho chính mình nếu đắc cử?

Câu trả lời là không. Bởi theo quy định, tổng thống chỉ có thể ban hành lệnh ân xá cho những người đã phạm tội liên bang. Vụ án ở New York là vấn đề cấp bang, có nghĩa là nó sẽ nằm ngoài tầm với của ông Trump nếu ông trở lại làm tổng thống.

Điều này cũng đúng với vụ án khác mà ông Trump đang phải đối mặt ở bang Georgia, nơi ông bị cáo buộc âm mưu hình sự nhằm lật ngược kết quả bầu cử trước Tổng thống Joe Biden tại bang này trong cuộc bầu cử năm 2020. Vụ án này hiện đang bị trong quá trình kháng cáo.

Quyền ân xá cũng không rõ ràng trong hai vụ án liên bang khác mà ông Trump đang phải đối mặt: một vụ liên quan đến cáo buộc xử lý sai tài liệu mật và vụ còn lại liên quan đến tội kích động cuộc bạo loạn ở đồi Capitol vào tháng 1.2021 sau khi ông thất bại trước ông Biden. Cả hai vụ án đều đang treo và đều không có khả năng diễn ra trước cuộc bầu cử tháng 11, nhưng ngay cả khi chúng xảy ra, các nhà nghiên cứu Hiến pháp Mỹ nhiều khả năng sẽ không chấp nhận tổng thống có quyền ân xá cho chính mình hay không, hoặc cũng thể, trong trường hợp đắc cử, ông Trump sẽ đặt ra tiền lệ.