Dự sự kiện có: Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh; Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Lê Khắc Nam; cùng đại diện lãnh đạo các địa phương trong cả nước và đại biểu quốc tế…

Mở rộng và hội nhập với các hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trên thế giới

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh, Trưởng Ban tổ chức Techfest Quốc gia 2024 đánh giá, thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, kinh tế- xã hội đã có những bước phát triển rất đáng ghi nhận.

Tuy nhiên, mô hình tăng trưởng trước đây dựa trên vốn, tài nguyên đã không còn dư địa và để đạt mục tiêu đến năm 2030 nước ta trở thành nước đang phát triển, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, có thu nhập cao, lựa chọn bắt buộc của Việt Nam là phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ.

Thứ trưởng Hoàng Minh cho biết, năm 2024, chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam đã tăng 2 bậc, xếp hạng 44/133 quốc gia và nền kinh tế. Việt Nam cũng là một trong 3 quốc gia có thành tích vượt trội so với mức độ phát triển trong 14 năm liên tiếp. Việc nước ta luôn có kết quả đổi mới sáng tạo cao hơn so với mức độ phát triển cho thấy, hiệu quả của Chính phủ trong việc chuyển các nguồn lực đầu vào thành kết quả đầu ra trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo.

Cũng trong thời gian qua, thu hút đầu tư mạo hiểm của Việt Nam tăng trưởng trở lại sau đại dịch COVID-19 và những biến đổi của khu vực cũng như thế giới. Số thương vụ đầu tư mạo hiểm năm 2024 của Việt Nam tăng 27 bậc, xếp hạng 50/133 quốc gia, nền kinh tế. Điều này phản ánh môi trường đầu tư và chất lượng của các doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam được cải thiện. Thủ đô Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh lọt top 200 thành phố khởi nghiệp sáng tạo toàn cầu và lần đầu tiên TP. Đà nẵng cũng lọt top 1.000 thành phố khởi nghiệp toàn cầu. Những con số trên cho thấy, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam đang trên đà phát triển và thể hiện tiềm năng bứt phá mạnh mẽ trong giai đoạn chuyển mình.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Hoàng Minh cũng nhận định: hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam đã cơ bản bước qua giai đoạn đầu tiên, đang bước sang giai đoạn thứ hai, mở rộng và hội nhập với các hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trên thế giới. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, còn một số vấn đề cần được cải thiện trong thời gian tới, cụ thể cần tập trung xây dựng chính sách pháp luật, hành lang pháp lý để thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam phát triển tương xứng với mô hình, tiềm lực cũng như giai đoạn mới của sinh thái.

“Trong giai đoạn phát triển vừa qua, chúng ta có nhiều chính sách về chủ trương phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. Tuy nhiên, ngay cả trong các văn bản pháp luật và các văn bản hành chính từ cấp cao đến các văn bản các địa phương, các khái niệm, quy định, thuật ngữ về khởi nghiệp sáng tạo và đổi mới sáng tạo vẫn chưa sử dụng một cách thống nhất dẫn đến chưa đúng với nội hàm. Ở nhiều nơi, các chủ trương, chính sách được thực thi chưa chính xác, chưa thực sự hiệu quả cho phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo”, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh nhận xét.

Thứ trưởng Hoàng Minh cũng cho rằng, bên cạnh việc thúc đẩy các thành tố của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, việc quan trọng nhất hiện nay là tập trung cải thiện hệ thống quy định pháp lý, tạo hành lang pháp luật để thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo đúng với bản chất, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các thành phố phát triển.

Chia sẻ kỹ hơn về sự khác nhau giữa tổ chức, cá nhân khởi nghiệp sáng tạo và các doanh nghiệp nhỏ và vừa, Thứ trưởng Hoàng Minh cho biết, tổ chức, cá nhân khởi nghiệp sáng tạo có phần giao thoa, giống với doanh nghiệp nhỏ và vừa. Tuy nhiên, đây là hai đối tượng khác nhau, 2 nhóm hoạt động khác nhau. Các tổ chức, cá nhân khởi nghiệp sáng tạo phát triển, tạo ra sản phẩm mới, mô hình kinh doanh mới mang tính đột phá và dựa trên nguồn lực huy động của xã hội, cơ bản chưa có các sản phẩm. Trong khi đó, doanh nghiệp nhỏ và vừa, cơ bản đã có sản phẩm và tập trung phát triển sản phẩm đó để tạo ra lợi nhuận. Doanh nghiệp nhỏ và vừa không chấp nhận rủi ro cao để tăng trưởng nhanh như tổ chức, cá nhân khởi nghiệp sáng tạo.

Do đó, Thứ trưởng cho rằng: Đã đến lúc cần có chính sách, hành lang, cơ chế chính sách cho 2 nhóm đối tượng này. Với bản chất khác nhau, định hướng phát triển khác nhau, hai loại hình này đòi hỏi các cơ chế, chính sách và môi trường khác nhau.

Hướng đến một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo bền vững

Từ thực tiễn địa phương, chia sẻ tại diễn đàn, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Lê Khắc Nam cho biết: Trong những năm qua, quy mô kinh tế thành phố không ngừng được mở rộng, tốc độ tăng trưởng tương đối cao, 9 năm liền giữ mức tăng trưởng 2 con số, Hải Phòng đang dần khẳng định là thành phố công nghiệp theo hướng hiện đại; tiếp tục định hình rõ nét vai trò trọng điểm kinh tế biển của cả nước. Chỉ số năng lực cạnh tranh (PCI) năm 2023 của thành phố xếp vị trí thứ 3/63 tỉnh, thành phố; Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) năm 2023 đạt 52,32 điểm, xếp thứ 3 cả nước, sau Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, xếp thứ 2/11 tỉnh, thành phố vùng đồng bằng sông Hồng.

Đạt được những thành tựu đó, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng góp vai trò quan trọng. Và càng có ý nghĩa trong bối cảnh Hải Phòng đang nỗ lực triển khai Nghị quyết 45-NQ/TW của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, mà trong đó, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được xác định là động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Với mục tiêu đến năm 2030, Hải Phòng trở thành thành phố công nghiệp phát triển hiện đại, thông minh, bền vững tầm cỡ khu vực Đông Nam Á; trung tâm dịch vụ logistics quốc tế hiện đại; trung tâm quốc tế về đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng và phát triển khoa học - công nghệ với các ngành nghề hàng hải, đại dương học, thành phố sẽ đẩy mạnh phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhất là trong các ngành như công nghiệp điện tử, cơ khí chế tạo, dịch vụ logistics, y học biển...

“Với quyết tâm thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cũng như phát triển Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo của Hải Phòng, thành phố sẽ biến những thách thức này thành cơ hội, đẩy mạnh liên kết nguồn lực từ địa phương, quốc gia và quốc tế. Đồng thời, trên cơ sở khai thác đặc thù và thế mạnh thành phố làm nguồn lực phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, thành phố kêu gọi sự hợp tác, tinh thần liên kết từ các địa phương, quốc gia và quốc tế để cùng chia sẻ, học tập kinh nghiệm, hướng đến một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo bền vững trong tương lai”, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng cho biết thêm.

Tại diễn đàn, đại biểu tham dự có cơ hội tham gia vào hai phiên thảo luận chính. Phiên một với chủ đề “Khai thác thế mạnh đặc thù phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo địa phương”; phiên thứ hai, với thông điệp “Liên kết, khơi thông nguồn lực và phát triển hệ thống trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo địa phương”.

Thông qua diễn đàn, Bộ Khoa học và Công nghệ mong muốn khuyến khích sự liên kết giữa các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo địa phương, quốc gia và quốc tế, khai thác tối đa các nguồn lực trong việc cung cấp hỗ trợ cho khởi nghiệp sáng tạo. Việt Nam sẵn sàng học hỏi và áp dụng các sáng kiến hợp tác quốc tế để thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp trong nước phát triển với định hướng bền vững và kết nối toàn cầu.

Chiều cùng ngày, Ban tổ chức đã khai mạc triển lãm các sản phẩm, dịch vụ khởi nghiệp sáng tạo nằm trong chuỗi chương trình Techfest Việt Nam 2024 tại TP. Hải Phòng.