Ông Donald Trump sẽ làm gì trong ngày đầu tiên trở lại Phòng Bầu dục?

Trước thềm lễ nhậm chức vào đêm 20.1 (giờ Việt Nam), Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố, ngay sau khi bước vào Phòng Bầu dục, ông sẽ ký hàng chục sắc lệnh hành pháp để thực hiện lời hứa khi tranh cử. Vậy những lời hứa đó là gì, và liệu những nội dung nào sẽ được thực thi ngay lập tức?

Trục xuất quy mô lớn

“Vào Ngày đầu tiên, tôi sẽ triển khai chương trình trục xuất lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Tôi sẽ giải cứu mọi thành phố và thị trấn đã bị xâm lược và chinh phục”, ông phát biểu trong cuộc vận động ngày 3.11.2024.

gettyimages-632589790-custom-13c95b227a042030e60a98bbf3a30b83e46efe63.jpg
Nguồn: NPR

Với lời hứa này, ông Trump sẽ đơn phương tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để tạo điều kiện truy tìm hàng triệu người nhập cư bất hợp pháp vào Hoa Kỳ và giam giữ họ trong các trung tâm cho đến khi họ có thể bị trục xuất.

Ông Trump có thể trao quyền cho Lực lượng cảnh sát trong nước và Vệ binh Quốc gia ở một số tiểu bang để giúp các đặc vụ liên bang trong nỗ lực phi thường nhằm truy tìm và trục xuất hàng triệu người.

Trong quá khứ, Chính quyền Dwight Eisenhower vào những năm 1950 và Franklin Roosevelt vào những năm 1930 đã tiến hành trục xuất hàng loạt, đặc biệt là người Mexico. Ước tính số người bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ trong cuộc trục xuất những năm 1950 dao động từ vài trăm nghìn đến 1,3 triệu người. Nhiều người là công dân Hoa Kỳ có nguồn gốc từ những người di cư Mexico.

Tước bỏ quyền công dân theo nơi sinh

“Tôi sẽ ký lệnh hành pháp vào ngày đầu tiên để chấm dứt quyền công dân tự động đối với con cái những người nhập cư bất hợp pháp”, ông Trump đã nói vậy vào tháng 10.2024.

Tuy nhiên, đây là lời hứa rất khó thực hiện chỉ bằng một sắc lệnh hành pháp vì quyền công dân theo nơi sinh được ghi nhận trong Hiến pháp. Điều ông phải bắt tay thực hiện ngay là xây dựng sự ủng hộ cần thiết không chỉ để giành được sự chấp thuận của Quốc hội mà còn để thay đổi Tu chính án thứ 14, trong đó nêu rõ: "Tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch tại Hoa Kỳ và chịu sự quản lý của Hoa Kỳ đều là công dân của Hoa Kỳ và của Tiểu bang nơi họ cư trú".

Áp thuế nhập khẩu

Sau cuộc bầu cử, ông tuyên bố sẽ ký lệnh hành pháp ngay trong ngày đầu tiên để áp mức thuế 25% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico và áp thêm mức thuế 10% đối với mọi hàng hóa từ Trung Quốc.

Nếu ông giữ lời hứa, đây sẽ là một cú địa chấn đối với các nền kinh tế Bắc Mỹ có sự tích hợp cao, điều gần như chắc chắn đẩy giá cả tăng cao và có thể dẫn đến các động thái trả đũa đối với hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ.

Liệu ông Trump nghiêm túc đến mức nào trong tuyên bố của mình? Các nhà phân tích cho rằng, ông hoàn toàn nghiêm túc ở chính sách tổng thể nhưng chưa tính đến những vấn đề cụ thể. Ông Trump rõ ràng ủng hộ việc tăng thuế quan để thúc đẩy sản xuất trong nước nhiều hơn. Nhưng lời đe dọa của ông có thể là một con bài mặc cả hơn là một hành động ngay lập tức. Quy mô và phạm vi của thuế quan có thể thay đổi, tùy thuộc vào cách ba nước phản ứng trước khi ông nhậm chức.

Trong quá khứ, ông Trump tăng thuế đối với 360 tỷ đô la hàng hóa Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Đảng viên Dân chủ Joe Biden không chỉ duy trì các hình phạt đó khi làm tổng thống mà còn áp thuế 100% đối với xe điện Trung Quốc. Ông Trump cũng đã đàm phán lại một số phần của hiệp định thương mại tự do với Canada và Mexico theo các điều khoản mà ông cho là có lợi hơn cho Hoa Kỳ

Dỡ bỏ lệnh bắt buộc sử dụng xe điện

“Tôi sẽ chấm dứt lệnh bắt buộc sử dụng xe điện vào ngày đầu tiên”, ông tuyên bố trong bài phát biểu tại Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa ngày 18.7.2024.

Nhưng lời hứa này không hoàn toàn rõ ràng, vì không bắt buộc sử dụng xe điện cụ thể nào của liên bang. Tuy nhiên, ông có thể sẽ nới lỏng các tiêu chuẩn về ô nhiễm và tiết kiệm nhiên liệu thời Biden, vốn là động lực để các nhà sản xuất ô tô bán và người tiêu dùng mua nhiều xe điện hơn. Cũng không rõ liệu Trump có ý định thu hồi khoản tín dụng thuế liên bang lên tới 7.500 USD khi mua xe điện mới hay không.

Trong quá khứ, ông Trump đã bãi bỏ nhiều hạn chế về ô nhiễm môi trường do ô tô dưới thời Obama khi ông nhậm chức.

Lệnh ân xá

“Tôi sẽ ký lệnh ân xá cho một số hoặc nhiều người bị kết án hoặc bị buộc tội trong vụ tấn công vào Điện Capitol ngày 6.1.2021 ngay trong ngày đầu tiên”.

Đây là lời hứa quan trọng được ông đưa ra nhiều lần, mặc dù phạm vi ân xá mà ông hứa hẹn không chỉ bao gồm tất cả những kẻ bạo loạn bị buộc tội hoặc kết án, mà còn bao gồm hầu hết những người được ông cho là vô tội, bất kể có bị kết án hay không.

Tuy nhiên, sau khi giành chiến thắng, khi được hỏi liệu ông còn ý định ân xá hay không, ông trả lời rằng: “Chúng tôi đang xem xét vấn đề này ngay bây giờ. Nhiều khả năng là có. Chúng tôi sẽ xem xét từng trường hợp cụ thể, và chúng tôi sẽ thực hiện rất nhanh chóng, và nó sẽ bắt đầu ngay trong giờ đầu tiên tôi nhậm chức”.

Phê duyệt các dự án năng lượng mới

Ông cho biết sẽ tuyên bố tình trạng khẩn cấp về năng lượng quốc gia và phê duyệt các dự án năng lượng mới “bắt đầu từ ngày đầu tiên”.

Tình trạng khẩn cấp quốc gia có thể trao cho ông nhiều quyền hơn để hành động đơn phương. Nhưng vẫn còn nhiều nghi vấn liệu ông có thể hành động đơn phương nếu không được sự ủng hộ của Quốc hội. Nhưng ông có thể đảo ngược các lệnh hành pháp của Biden về năng lượng tái tạo và bảo vệ môi trường.

Chấm dứt chiến tranh Nga - Ukraine

"Tôi sẽ chấm dứt chiến tranh giữa Ukraine và Nga. Nếu tôi là tổng thống đắc cử, tôi sẽ hoàn thành trước khi trở thành tổng thống”. Ông tuyên bố như vậy vào ngày 11.9.2024, nhưng chỉ còn vài tiếng nữa là đến lễ nhậm chức, đây có vẻ sẽ là một lời hứa không được thực hiện.

Thừa nhận thực tế này, ông nói: “Tôi nghĩ rằng Trung Đông là vấn đề dễ giải quyết hơn những gì đang xảy ra với Nga và Ukraine. Được rồi, vấn đề Trung Đông sẽ được giải quyết trước”, ông phát biểu với Tạp chí Time, ngày 13.12.2024.

Người phát ngôn của Trump, Karoline Leavitt, cho biết một ngày sau cuộc bầu cử rằng Trump sẽ đưa các nhà lãnh đạo Nga và Ukraine vào bàn đàm phán vào ngày đầu tiên. Điều đó không có nghĩa là ông sẽ chấm dứt chiến tranh như đã hứa trước trước ngày 20.1. Nhưng ngay cả đàm phán trong ngày đầu tiên có vẻ cũng là lời hứa không thể thực hiện.

Mọi lời hứa sẽ được thực hiện?

Không có khả năng. Ông Trump đơn giản là không thể hoàn thành tất cả những gì ông đã tuyên bố sẽ làm vào Ngày đầu tiên vì còn hai nhánh quyền lực khác là Quốc hội và tòa án. Ví dụ, quyền hiến định về quyền công dân theo nơi sinh không thể bị chấm dứt chỉ bằng một nét bút của ông.

Nhưng giống như những vị tổng thống khác đã làm - và như Trump đã làm một cách quyết liệt trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, ông sẽ nhanh chóng thử thách giới hạn quyền hành pháp của tổng thống. Quyền ân xá nằm trong tầm tay ông, và ông có thể chỉ đạo các nỗ lực thực thi biên giới, điều chỉnh thuế quan và tìm cách thúc đẩy sản xuất năng lượng mà không cần Quốc hội phải thông qua luật. Tuy nhiên, nhiều sắc lệnh hành pháp của ông về cơ bản sẽ là những tuyên bố về ý định - những thiết lập sân khấu cho những cuộc chiến sắp tới.

Thế giới 24h

Những luật lệ độc đáo, thú vị
Thế giới 24h

Những luật lệ độc đáo, thú vị

Trên thế giới có không ít những luật lệ, quy định có thể khiến ta không khỏi bật cười vì tính chất kỳ lạ, vui nhộn của chúng. Những chính sách này không chỉ làm cho cuộc sống thêm phần thú vị, mà còn phản ánh nét đặc trưng văn hóa và xã hội của từng quốc gia, đồng thời cho thấy các Chính phủ quan tâm để điều chỉnh cả những vấn đề dân sinh nhỏ nhất.

Thụy Sĩ ban hành quy định yêu cầu nguồn gốc của các loại bánh
Thế giới 24h

Thụy Sĩ ban hành quy định yêu cầu nguồn gốc của các loại bánh

Bạn có bao giờ tự hỏi bánh mì và các mặt hàng bánh nướng khác mà bạn mua ở Thụy Sĩ đến từ đâu chưa? Kể từ đầu tháng 2, người tiêu dùng không còn phải đoán nữa. Thụy Sĩ đã ban hành sắc lệnh liên bang mới yêu cầu tất cả các loại bánh nướng được bán trong nước phải ghi rõ nguồn gốc, cho dù được mua tại cửa hàng hay được phục vụ tại nhà hàng.

Tổng thống Mỹ muốn tiếp quản Gaza: Phản ứng từ đồng minh lẫn đối thủ
Thế giới 24h

Tổng thống Mỹ muốn tiếp quản Gaza: Phản ứng từ đồng minh lẫn đối thủ

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đề xuất sẽ tái định cư cho những Palestine phải di dời khỏi Gaza ở bên ngoài lãnh thổ và Hoa Kỳ sẽ tiếp quản Gaza cũng như phụ trách tái thiết khu vực này. Đề xuất được đánh giá là phi lý của Trump có nguy cơ làm xáo trộn giai đoạn đàm phán tiếp theo giữa Israel và Hamas; đồng thời đang nhận về cơn mưa chỉ trích từ cả đồng minh và đối thủ của Mỹ.

Thượng viện Mỹ xác nhận nhiều đề cử Nội các
Thế giới 24h

Thượng viện Mỹ xác nhận nhiều đề cử Nội các

Thượng viện Mỹ đã thông qua đề cử một loạt vị trí Nội các của Tổng thống Donald Trump, trong đó, Pam Bondi sẽ trở thành Bộ trưởng Tư pháp mới của nước này, vào thời điểm Tổng thống Donald Trump đang có những bước đầu trong việc tái cấu trúc bộ máy chính phủ, đặc biệt là tại Bộ Tư pháp. Với quyết định phê chuẩn mới nhất, Thượng viện đã thông qua tổng số 11 trên 22 đề cử Nội các của ông Trump.

Thái Lan thành lập trung tâm đối phó tội phạm có tổ chức
Thế giới 24h

Thái Lan thành lập trung tâm đối phó tội phạm có tổ chức

Nhằm tăng cường an ninh quốc gia và bảo đảm an toàn cho người dân, Thái Lan đã chính thức thành lập một trung tâm chuyên trách để đối phó với tội phạm có tổ chức, các nhân vật xã hội đen có thế lực và các mạng lưới tội phạm lớn. Sáng kiến này, do Tổng cục trưởng Cảnh sát Hoàng gia Thái Lan, Đại tướng Kitrat Phanphet, dẫn đầu, đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực của quốc gia này nhằm triệt phá các băng nhóm tội phạm có tổ chức, vốn đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến cộng đồng trong thời gian dài.

Mỹ rút khỏi WHO: Bước lùi đối với sứ mệnh nhân đạo
Thế giới 24h

Mỹ rút khỏi WHO: Bước lùi đối với sứ mệnh nhân đạo

Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã kêu gọi các nhà lãnh đạo toàn cầu gây sức ép lên Washington để thay đổi quyết định của Tổng thống Donald Trump muốn rút khỏi tổ chức này; đồng thời cảnh báo, nếu từ bỏ tư cách thành viên, Hoa Kỳ sẽ bỏ lỡ thông tin quan trọng về các đợt bùng phát dịch bệnh trên toàn cầu, gây hại cho người dân Mỹ.

Singapore sẽ phủ mát cho tất cả các tòa nhà công cộng, hướng tới cuộc sống xanh
Thế giới 24h

Singapore sẽ phủ mát cho tất cả các tòa nhà công cộng, hướng tới cuộc sống xanh

Cơ quan nhà ở công cộng của Singapore hôm 3.2 thông báo sẽ tiến hành áp dụng lớp phủ làm mát cho tất cả các tòa nhà công cộng trên toàn Singapore sau một đợt thí điểm thành công. Đây là một phần của chương trình rộng lớn hơn hướng tới cuộc sống bền vững cho tất cả người dân

Bộ Ngoại giao Trung Quốc: Không bên nào chiến thắng trong vấn đề thuế quan
Thế giới 24h

Bộ Ngoại giao Trung Quốc: Không bên nào chiến thắng trong vấn đề thuế quan

Trung Quốc kiên quyết lên án và phản đối quyết định của Mỹ áp dụng mức thuế bổ sung 10% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và sẽ thực hiện các biện pháp đối phó cần thiết để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết hôm 2.2.