Hồi sinh sự sống nhờ ghép gan

Có mặt tại khoa Gan mật – Bệnh viện Nhi Trung ương để kiểm tra sức khỏe định kỳ sau ghép gan, bệnh nhi H.A (6 tuổi, Hà Nội) rạng rỡ, hạnh phúc bên gia đình.

Theo tiền sử bệnh nhi, thời điểm cách lúc sinh hơn 1 tháng tuổi trẻ H.A mắc căn bệnh teo mật bẩm sinh. Quá trình xơ gan mật tiến triển sau đó khiến trẻ nhiều lần xuất huyết tiêu hóa, nguy kịch tính mạng.

Trước tình hình đó, các bác sĩ đã hội chẩn và chỉ định bệnh nhi ghép gan - đây là cách duy nhất để cứu sống trẻ. Rất may mắn, sau khi tiến hành làm các xét nghiệm, mẹ của bé có các chỉ số phù hợp để hiến gan cho con.

Ca phẫu thuật song song lấy gan của mẹ ghép cho bệnh nhi A được các y bác sĩ tiến hành vào tháng 2.2020 đầy khó khăn đã thành công tốt đẹp, bé đã được cứu sống. Hơn 4 năm sau ghép gan, trẻ sống khỏe mạnh, mọi chức năng gan hoạt động bình thường, được đi học và vui chơi như các bạn nhỏ bình thường khác.

Mẹ bệnh nhi A xúc động chia sẻ: “Thời điểm con em ghép gan, ranh giới sự sống mong manh vì lúc đó sức khỏe của con kém lắm rồi, nếu không có các y bác sĩ cứu chữa thì không thể có con như ngày hôm nay. Gia đình cảm ơn các y bác sĩ rất nhiều vì đã giúp con hồi sinh”.

Cũng có mặt tại khoa Gan mật của bệnh viện cùng con tái khám, mẹ bệnh nhi Đ (17 tuổi) kể lại, cách đây 14 năm khi con vẫy tay gọi “mẹ ơi” qua cửa kính phòng hồi sức sau khi được các bác sĩ ghép gan thành công.

“Là người hiến gan cho con, sau 14 năm tôi cảm thấy sức khỏe của mình không bị ảnh hưởng. Gia đình tôi cảm ơn bác sĩ rất nhiều đã giúp con được sinh ra lần hai”, mẹ bệnh nhi D bày tỏ.

66 ca ghép gan trẻ em thành công

PGS.TS Phạm Duy Hiền - Phó Giám đốc Bệnh Viện Nhi Trung ương cho biết, trẻ mắc bệnh gan giai đoạn cuối do nhiều nguyên nhân khác nhau. Với người mắc bệnh lý gan giai đoạn này, các biện pháp điều trị mang lại hiệu quả rất thấp, hầu hết đều có nguy cơ dẫn đến tử vong cao. Việc ghép gan trở thành biện pháp duy nhất để cứu sống trẻ.

Trong số các ca ghép tại bệnh viện, phần lớn trẻ nhỏ, bệnh nhi nhỏ tuổi là một bé 9 tháng tuổi cùng với bệnh nhi có cân nặng thấp nhất (5,6kg). Cho đến nay vẫn giữ kỷ lục em bé được ghép gan có tuổi đời nhỏ nhất và cân nặng thấp nhất tại Việt Nam.

Do đặc điểm giải phẫu của các bệnh nhi còn chưa trưởng thành và hoàn thiện, cấu trúc mạch máu của trẻ rất nhỏ và dễ sang chấn. Vì vậy, kỹ thuật ghép gan cho trẻ không chỉ đòi hỏi trình độ và tay nghề của các phẫu thuật viên mà còn cần sự kiên trì và quyết tâm.

Trước mỗi cuộc ghép là những khâu chuẩn bị rất công phu với hàng loạt các xét nghiệm tầm soát. Các nhóm chuyên môn phải cùng nhau tiến hành hội chẩn và bàn bạc cụ thể giữa các chuyên khoa Ngoại, Gan mật, Chẩn đoán hình ảnh, Giải phẫu bệnh, Gây mê, Hồi sức nhằm tính toán thật kỹ các đặc điểm giải phẫu, cân nhắc về trọng lượng của mảnh ghép,… để tối ưu hóa kết quả ca phẫu thuật.

PGS.TS Phạm Duy Hiền cho biết thêm, tới thời điểm này hầu hết các ca ghép gan tại bệnh viện đều có kết quả tốt, sau ghép gan tỷ lệ sống sau 5 năm của trẻ là hơn 90%. Sức khỏe của trẻ sau ghép diễn biến tốt, chức năng khối ghép dần ổn định, có trường hợp trẻ sau ghép gan không cần phải dùng thuốc thải ghép.

Theo PGS.TS Trần Minh Điển – Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, nhóm bệnh lý gan mật là một trong những nhóm bệnh đang rất khó khăn và trăn trở để có thể xử lý tốt nhất cho trẻ em. Việc ghép gan là phương pháp duy nhất để đem lại sự sống cũng như kéo dài thời gian sống, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Tuy nhiên, việc thực hiện ghép gan cho trẻ em hiện nay còn nhiều thách thức. Trước hết, tình trạng thiếu tạng ghép và chi phí cho ca ghép gan còn cao. Đồng thời, sau ghép gan người bệnh còn phải dùng thuốc chống thải ghép khá tốn kém, nhiều gia đình không đủ khả năng tài chính để chi trả.

“Chúng tôi rất mong muốn có được sự đồng hành, hỗ trợ nhiều hơn nữa của các cơ quan, tổ chức để có ngày càng nhiều trẻ em được ghép gan, hồi sinh sự sống”, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương thông tin .

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, việc ghép gan trẻ em được triển khai từ năm 2005, GS.TS Nguyễn Thanh Liêm là người định hướng và đặt nền móng với sự hỗ trợ của các chuyên gia nước ngoài.

Đầu năm 2021, các y bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận kỹ thuật ghép gan từ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Sau quá trình tiếp cận, phối hợp tham gia từng phần của quy trình kỹ thuật với các chuyên gia trong và ngoài nước, tháng 3.2022, Bệnh viện đã làm chủ toàn bộ quy trình kỹ thuật ghép gan cho trẻ em.

Từ ca ghép gan đầu tiên được thực hiện vào năm 2005, Bệnh viện đã thực hiện ghép gan thành công cho 66 ca, trong đó có 48 ca ghép Bệnh viện tự chủ hoàn toàn về kỹ thuật, Bệnh viện Nhi Trung ương hiện là đơn vị có số ca ghép gan nhi nhiều nhất tại Việt Nam.