Nhiều hạn chế, sai phạm trong cấp phép, khai thác mỏ cát ở Vĩnh Long
Thanh tra tỉnh Vĩnh Long vừa có kết luận về những hạn chế, sai phạm trong công tác cấp phép, khai thác, gia hạn quyền khai thác mỏ cát trên địa bàn.
Chánh Thanh tra tỉnh Vĩnh Long vừa ký ban hành kết luận thanh tra (KLTT) về việc thanh tra chuyên đề về công tác quản lý thăm dò, khảo sát, quy hoạch, cấp phép, khai thác, vận chuyển đối với các mỏ vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long.
Theo đó, trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long, trữ lượng cát sông ước hơn 36 triệu m3, tập trung chủ yếu ở 3 tuyến sông là sông Tiền, sông Hậu và sông Cổ Chiên, với tổng chiều dài 91km.
Trong thời gian thanh tra, trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long không tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản; có 2 giấy phép khai thác khoáng sản được cấp không qua đấu giá quyền khai thác khoáng sản, 3 bản xác nhận phục vụ cao tốc theo cơ chế đặc thù và 20 giấy phép khai thác khoáng sản gia hạn.
Qua thanh tra cho thấy Sở Tài nguyên – Môi trường (TN-MT) tỉnh Vĩnh Long (cũ) đã tham mưu UBND tỉnh ban hành quyết định cấp phép quy định rõ về thời hạn khai thác, thời gian khai thác trong ngày. Trong quá trình khai thác, Sở TN-MT có yêu cầu doanh nghiệp đóng cọc giám sát đường bờ, thả phao theo phương án an toàn giao thông, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và lưu trữ dữ liệu, thông tin về vị trí, hành trình di chuyển của phương tiện, thiết bị sử dụng để khai thác, vận chuyển cát, nhất là các mỏ cung cấp cho cao tốc, gia hạn cung cấp cho Vành đai 3 cấp từ năm 2024 cho đến nay.
Tuy nhiên, bên những kết quả đạt được, trong công tác cấp phép, khai thác, thăm dò cát sông trên địa bàn tỉnh còn xảy ra một số hạn chế, sai phạm.
Cụ thể, qua thanh tra cho thấy 2 giấy phép khai thác khoáng sản cát lòng sông không xác định cát khai thác cung cấp cho công trình sử dụng ngân sách nhà nước; công trình khắc phục thiên tai, địch họa… Ngoài ra, một giấy phép khai thác khoáng sản cấp cho một công ty không có quyết định phê duyệt khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản là không đúng theo quy định.
Đối với thủ tục cấp 20 giấy phép khai thác khoáng sản gia hạn, trong đó có 12 giấy phép cấp trước ngày luật Khoáng sản năm 2010 có hiệu lực được tiếp tục thực hiện đến hết thời hạn quy định trong giấy phép. Theo quy định, sau khi hết thời hạn trong giấy phép đã cấp, Sở TN-MT Vĩnh Long (cũ) phải tham mưu UBND tỉnh rà soát để khoanh định khu vực đấu giá hoặc không đấu giá quyền khai thác cát theo quy định. Trường hợp tiếp tục khoanh định là khu vực không đấu giá, thì khi cấp phép cần xác định khai thác để phục vụ cho công trình theo quy định. Tuy nhiên, Sở TN-MT tham mưu UBND tỉnh tiếp tục cấp giấy phép khai thác khoáng sản gia hạn là không đúng quy định.
Trong năm 2019, 2020, Sở TN- MT kiểm tra phát hiện doanh nghiệp khai thác cát sử dụng không như cam kết nhưng không tham mưu, báo cáo UBND tỉnh xem xét chỉ đạo, xử lý khắc phục, dẫn đến một khối lượng cát được khai thác cung cấp ra thị trường bên ngoài.
Trong KLTT tỉnh Vĩnh Long còn chỉ ra nhiều công ty khai thác cát không thực hiện nộp các khoản thuế, phí, lệ phí và ký quỹ phục hồi môi trường lên đến hàng trăm triệu đồng.
Thanh tra tỉnh Vĩnh Long kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh tổ chức kiểm điểm và xử lý trách nhiệm đối với nguyên Giám đốc Sở TN-MT (cũ), thời kỳ 01/01/2019 – 6/2024 vì để xảy ra khuyết điểm, vi phạm.
Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo Văn phòng UBND tỉnh chấn chỉnh, rút kinh nghiệm, đảm bảo thực hiện công khai các quyết định phê duyệt khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản đúng theo quy định.
Chỉ đạo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường rà soát các giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường đã cấp và gia hạn trên địa bàn tỉnh theo quy định; Khẩn trương hoàn thành và tham mưu UBND tỉnh đánh giá, thăm dò trữ lượng cát lòng sông giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Khoanh định khu vực cấm hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long làm cơ sở để xem xét cấp phép khai thác theo quy định của Luật Địa chất và Khoáng sản năm 2024.
Thanh tra tỉnh Vĩnh Long kiến nghị Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức kiểm điểm trách nhiệm các đơn vị có liên quan khi tham mưu cấp phép, gia hạn giấy phép không đúng quy định; kiểm điểm trách nhiệm đối với trưởng đoàn kiểm tra do không tham mưu giám đốc sở (giai đoạn 2019 - 2020) xem xét, xử lý và báo cáo việc cung cấp cát sông không đúng theo quy định. Đồng thời chỉ đạo bộ phận chuyên môn rà soát, khắc phục ngay đối với những khuyết điểm, vi phạm thanh tra đã kết luận. Tăng cường công tác quản lý về cấp phép, khai thác và vận chuyển hoạt động khai thác cát lòng sông và kiểm tra việc chấp hành giấy phép khai thác khoáng sản; kịp thời xử lý các vi phạm đúng theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, Thanh tra tỉnh Vĩnh Long giao Cục Thuế tỉnh Vĩnh Long thực hiện rà soát và xử lý nghiêm các trường hợp không kê khai nộp thuế, kê khai sai hệ số khai thác và mức thu phí, làm rõ trách nhiệm và áp dụng các biện pháp xử lý theo đúng quy định pháp luật hiện hành.
