Nhà Trắng chưa loại trừ khả năng có thượng đỉnh ba bên tại Alaska
Thông tin này ngay lập tức thu hút sự chú ý của lãnh đạo nhiều quốc gia châu Âu, trong bối cảnh các bên đang tìm cách làm rõ điều kiện của cuộc gặp thượng đỉnh Nga - Mỹ và bảo đảm Ukraine không bị loại khỏi các cuộc thảo luận liên quan tới tương lai đất nước này.
Một loạt hoạt động ngoại giao khẩn trương đã diễn ra vào cuối tuần, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska vào thứ Sáu tuần sau, 15/8.
vào tuần sau. Ảnh: ABC News
Theo đó, các kênh ngoại giao hậu trường đã được kích hoạt nhằm bảo đảm sự đồng thuận từ các đồng minh châu Âu về nội dung cuộc gặp. Tuyên bố của ông Trump không đề cập rõ thời điểm hay hình thức tham gia của Ukraine, trong khi cả Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và nhiều lãnh đạo châu Âu đều khẳng định nước này phải là một bên trong mọi cuộc đàm phán chấm dứt xung đột.
Dù Tổng thống Zelensky chưa được nêu tên trong danh sách tham dự hội nghị thượng đỉnh Alaska giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin, Nhà Trắng chưa loại trừ khả năng nhà lãnh đạo Ukraine có thể tham gia một số hoạt động bên lề. Một quan chức Mỹ cho biết, mọi cuộc trao đổi liên quan đến ông Zelensky nhiều khả năng sẽ diễn ra sau cuộc gặp song phương giữa hai ông Trump và ông Putin.
Theo Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump vẫn để ngỏ khả năng có một hội nghị thượng đỉnh ba bên. Các chi tiết, bao gồm địa điểm chính xác, vẫn đang được thảo luận.
với Nga đang được phía Mỹ lắng nghe.
Trong nỗ lực giải quyết những mối quan ngại của châu Âu, tại Anh hôm qua, 9/8, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance đã tiếp lãnh đạo một số nước trong khu vực và đại diện Ukraine, trong một cuộc họp được sắp xếp gấp rút. Cuộc họp kéo dài nhiều giờ với cả sự tham dự trực tuyến của đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff. Một quan chức Mỹ cho biết cuộc họp đạt “tiến bộ đáng kể”, nhưng chưa rõ các bên có thể đạt đồng thuận trước hội nghị thượng đỉnh Nga và Mỹ hay không.
Theo đó, tại cuộc gặp, các quan chức châu Âu đã tìm kiếm thông tin về đề xuất mà ông Putin đưa ra hồi giữa tuần trong cuộc gặp với ông Witkoff. Theo nguồn tin phương Tây, các nhà lãnh đạo châu Âu cho biết họ ủng hộ nỗ lực ngoại giao của Tổng thống Mỹ Donald Trump, song nhấn mạnh bất kỳ tiến trình hòa bình nào cũng cần bắt đầu bằng lệnh ngừng bắn và phải có sự tham gia tích cực của Ukraine.
Các nước châu Âu nhấn mạnh ba điểm chính: Ukraine phải tham gia đàm phán, cần có lệnh ngừng bắn trước khi thực hiện các bước tiếp theo, và nếu Ukraine phải nhượng lãnh thổ thì Nga cũng phải nhượng lại phần đất hiện kiểm soát.
Tuyên bố chung của lãnh đạo các nước Pháp, Italy, Đức, Ba Lan, Vương quốc Anh, Liên minh châu Âu và Phần Lan khẳng định hoan nghênh nỗ lực của Tổng thống Donald Trump nhằm chấm dứt thương vong, kết thúc chiến sự và thiết lập hòa bình, an ninh lâu dài cho Ukraine. Tuy nhiên, văn bản này cũng nêu rõ lập trường: Ukraine có quyền tự quyết; đàm phán chỉ có ý nghĩa khi ngừng bắn hoặc giảm giao tranh; đường giới tuyến hiện tại nên là cơ sở thảo luận; và mọi thỏa thuận cần kèm theo bảo đảm an ninh đáng tin cậy giúp Ukraine bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ.
Những điều kiện này cho thấy châu Âu muốn nhanh chóng định hình phản ứng trước tiến trình ngoại giao đang diễn biến nhanh, vốn được khởi động từ chuyến thăm Moscow của ông Witkoff. Trong khi đó, Tổng thống Trump gợi ý khả năng có “một số trao đổi lãnh thổ” trong khuôn khổ thỏa thuận. Điều này khiến một số lãnh đạo châu Âu lo ngại nguy cơ Ukraine phải nhượng lãnh thổ trước khi đạt được hòa bình.
Sau cuộc họp, Tổng thống Zelensky bày tỏ tin tưởng lập trường của mình đang được Mỹ lắng nghe. “Lập luận của chúng tôi đang được tiếp thu, và những nguy cơ cũng đang được cân nhắc”, ông khẳng định.
