Ngủ quá nhiều còn nguy hiểm hơn thiếu ngủ

Nguy cơ tử vong tăng rõ rệt ở cả hai thái cực: ngủ ít hơn 7 tiếng và nhiều hơn 9 tiếng mỗi đêm, nhưng nhóm ngủ quá nhiều mới là đối tượng chịu rủi ro lớn nhất.

Nguy cơ tử vong tăng theo thời lượng ngủ

Kết quả nghiên cứu do Đại học Semmelweis của Hungary thực hiện, dựa trên phân tích dữ liệu từ hơn 2,1 triệu người tham gia trong 79 nghiên cứu quốc tế, cho thấy:

• - Những người ngủ dưới 7 tiếng/đêm có nguy cơ tử vong cao hơn 14% so với nhóm ngủ từ 7–8 tiếng, thời lượng được xem là mức tối ưu cho sức khoẻ.

• - Đáng chú ý, nhóm ngủ trên 9 tiếng/đêm có nguy cơ tử vong tăng đến 34%.

Tác động này có sự khác biệt giữa nam và nữ.

• - Ở nam giới, ngủ ít làm tăng nguy cơ tử vong thêm 16%, trong khi ngủ nhiều làm tăng nguy cơ lên 36%.

• - Ở nữ giới, tỷ lệ tương ứng là 14% (ngủ ít) và 44% (ngủ nhiều).

Các nhà khoa học cho rằng, sự khác biệt giới tính này có thể liên quan đến các yếu tố nội tiết, hành vi sinh hoạt hoặc đặc điểm tim mạch.

“Đại dịch giấc ngủ” và thói quen hiện đại

Theo Tiến sĩ György Purebl, Giám đốc Viện Khoa học Hành vi, Đại học Semmelweis, con người hiện đại đang đối mặt với một “đại dịch giấc ngủ”. Dù nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của giấc ngủ đã gia tăng, nhưng thói quen sinh hoạt vẫn chưa được cải thiện đáng kể.

“Áp lực phải luôn online để không bỏ lỡ các tin tức, tiếp xúc kéo dài với ánh sáng xanh từ thiết bị số, cùng sự xáo trộn nhịp sinh học tự nhiên, đang dần bào mòn sức khỏe con người”, ông nhận định.

Tình trạng mất ngủ mãn tính hiện được xem là vấn đề y tế công cộng toàn cầu, đặc biệt phổ biến ở người làm việc theo ca, người có lịch sinh hoạt không ổn định và nhóm thường xuyên tiếp xúc với màn hình kỹ thuật số vào ban đêm.

Ngoài nguy cơ tử vong, mất ngủ còn liên quan đến nhiều bệnh lý như béo phì, tiểu đường, tim mạch, suy giảm miễn dịch và rối loạn tâm thần.

Giấc ngủ và đột quỵ: Mối liên hệ không thể xem nhẹ

Trong một nghiên cứu tiếp theo, nhóm chuyên gia tại Hungary tiếp tục làm rõ mối liên hệ giữa thời lượng ngủ và nguy cơ đột quỵ.

• - Người ngủ 5–6 tiếng/đêm có nguy cơ đột quỵ cao hơn 29% và nguy cơ tử vong do đột quỵ tăng 12%.

• - Trong khi đó, người ngủ trên 8 tiếng có nguy cơ đột quỵ tăng tới 46%, và nguy cơ tử vong sau đột quỵ tăng 45%.

Tiến sĩ Balázs Győrffy, Trưởng khoa Tin sinh học, Đại học Semmelweis, nhấn mạnh: “Đột quỵ vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn cầu. Việc nhận diện các yếu tố nguy cơ có thể điều chỉnh, như thời lượng ngủ, có thể mang lại lợi ích lớn cho sức khỏe cộng đồng”.

Khuyến nghị: Ngủ vừa đủ - chìa khóa bảo vệ sức khỏe

Những phát hiện mới từ giới khoa học tiếp tục khẳng định vai trò thiết yếu của giấc ngủ trong việc duy trì sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Không chỉ thiếu ngủ mà cả việc ngủ quá nhiều đều tiềm ẩn rủi ro đáng kể đối với tuổi thọ và chất lượng cuộc sống.

Vì vậy, mỗi người nên chủ động điều chỉnh thói quen sinh hoạt, đảm bảo thời lượng ngủ hợp lý: từ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm, đồng thời duy trì nhịp sống lành mạnh, tránh thức khuya, giảm thời gian sử dụng thiết bị điện tử và chú trọng đến chất lượng giấc ngủ.

Ngủ đủ - không quá ít, cũng không quá nhiều - chính là một trong những “liều thuốc” đơn giản và hiệu quả nhất để phòng bệnh, kéo dài tuổi thọ và nâng cao chất lượng cuộc sống.