Ngăn chặn tình trạng “núp bóng sở hữu”

Thực tế nước ta thời gian qua đã phát sinh tình trạng “núp bóng sở hữu” cũng như nhiều vụ việc tổ chức, cá nhân kiểm soát doanh nghiệp theo cách thức thiếu minh bạch. Nhằm ngăn chặn tình trạng này, dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) lần này sửa đổi theo hướng bổ sung các quy định liên quan đến chủ sở hữu hưởng lợi (CSHHL) của doanh nghiệp.

Chưa có quy định pháp luật về nhận diện chủ sở hữu hưởng lợi

Chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp là cá nhân/nhóm cá nhân có quyền chi phối hoặc kiểm soát doanh nghiệp trên thực tế thông qua việc trực tiếp sở hữu vốn điều lệ của doanh nghiệp hoặc gián tiếp thông qua người khác.

Ảnh minh họa. Nguồn: TTXVN
Ảnh minh họa. Nguồn: TTXVN

Thực tế cho thấy, các thông lệ quốc tế về quản trị doanh nghiệp đều đặt ra yêu cầu minh bạch hóa thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi. Việc nhận diện CSHHL và cung cấp thông tin về CSHHL còn là những biện pháp quan trọng để phòng, chống các hành vi gian lận thương mại, trốn thuế, tham nhũng, rửa tiền và tài trợ khủng bố.

Báo cáo Đánh giá tác động chính sách của Đề nghị xây dựng Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) đã chỉ rõ, thực tế Việt Nam đã phát sinh tình trạng “núp bóng sở hữu” cũng như nhiều vụ việc tổ chức, cá nhân kiểm soát doanh nghiệp theo cách thức thiếu minh bạch, lạm dụng vị thế kiểm soát doanh nghiệp để thực hiện các hành vi tham nhũng, rửa tiền và các hành vi vi phạm pháp luật khác. Điều này, không chỉ gây thiệt hại cho các nhà đầu tư, người dân, khách hàng và cộng đồng xã hội mà còn trực tiếp làm giảm niềm tin, tăng rủi ro và ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp nói riêng, của nền kinh tế nói chung.

Việt Nam là quốc gia đã cam kết hành động quốc gia về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, trong đó có cam kết về việc xây dựng cơ chế và thực hiện các bước thu thập, lưu giữ, cập nhật thông tin chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp. Do đó, chúng ta cần có quy định để thực hiện các cam kết quốc tế.

Để phòng, chống, khắc phục và xử lý những vấn đề bất cập nêu trên cần phải dựa trên cơ sở pháp lý về nhận diện CSHHL của doanh nghiệp cũng như cơ chế cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác và cập nhật về CSHHL. Tuy vậy, ngoài một số quy định có tính nguyên tắc áp dụng chung tại Luật Phòng, chống rửa tiền chưa có quy định pháp luật về nhận diện CSHHL của doanh nghiệp cũng như cơ chế thu thập, xử lý thông tin về CSHHL của doanh nghiệp.

Xây dựng khung pháp lý về chủ sở hữu hưởng lợi là cần thiết

Trước thực tế này, đặt ra yêu cầu chúng ta cần bổ sung quy định về CSHHL nhằm phù hợp với các nghĩa vụ thực hiện cam kết quốc tế của Việt Nam, phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, an toàn, tin cậy, bình đẳng cho doanh nhân, doanh nghiệp phát triển.

Trên cơ sở đó, dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) lần này sửa đổi theo hướng, bổ sung khái niệm về CSHHL của doanh nghiệp theo một trong những tiêu chí sau: cá nhân thực tế nắm giữ trực tiếp hoặc gián tiếp sở hữu từ 25% vốn điều lệ trở lên của doanh nghiệp; hoặc cá nhân trực tiếp hoặc gián tiếp được hưởng hơn 25% cổ tức hoặc lợi nhuận của doanh nghiệp; hoặc cá nhân cuối cùng có quyền chi phối hoạt động của doanh nghiệp.

Cùng với đó, dự thảo Luật cũng sửa đổi xác định rõ nghĩa vụ của doanh nghiệp và người có liên quan đối với vấn đề CSHHL theo hướng: Doanh nghiệp thực hiện đầy đủ, kịp thời nghĩa vụ về đăng ký doanh nghiệp, đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp, công khai thông tin về thành lập và hoạt động của doanh nghiệp; thu thập, cập nhật, lưu trữ thông tin về CSHHL. Doanh nghiệp chịu trách nhiệm về tính trung thực, chính xác của thông tin kê khai trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, thông tin về CSHHL và các báo cáo; trường hợp phát hiện thông tin đã kê khai hoặc báo cáo thiếu chính xác, chưa đầy đủ thì phải kịp thời bổ sung, sửa đổi bổ sung các thông tin đó. Doanh nghiệp có nghĩa vụ thông báo cho cơ quan đăng ký kinh doanh thông tin về CSHHL tại thời điểm đăng ký thành lập. Trường hợp doanh nghiệp không có CSHHL tại thời điểm thành lập doanh nghiệp thì doanh nghiệp phải thông báo kịp thời trong thời hạn 10 ngày kể từ thời điểm phát sinh thông tin về CSHHL.

Cùng với đó, doanh nghiệp phải lưu giữ thông tin về CSHHL của doanh nghiệp tại trụ sở chính hoặc địa điểm khác được quy định trong điều lệ công ty. Thông tin về tất cả CSHHL phải được lưu giữ trong suốt quá trình hoạt động. Cá nhân là người quản lý doanh nghiệp hoặc người đại diện theo pháp luật phải có trách nhiệm lưu giữ các thông tin về CSHHL ít nhất 5 năm sau ngày doanh nghiệp giải thể, phá sản hoặc chấm dứt hoạt động.

Ngoài ra, dự thảo Luật bổ sung trách nhiệm của cơ quan đăng ký kinh doanh về việc yêu cầu doanh nghiệp báo cáo, cung cấp thông tin khi cần thiết nhằm phục vụ việc xác minh, đối chiếu thông tin CSHHL. Căn cứ thông tin được cung cấp, cơ quan đăng ký kinh doanh phải lưu trữ thông tin về tất cả CSHHL của doanh nghiệp trong suốt quá trình hoạt động và ít nhất 5 năm kể từ ngày doanh nghiệp giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động. Khi có thay đổi về CSHHL của doanh nghiệp, cơ quan đăng ký kinh doanh phải cập nhật và lưu trữ thời điểm bắt đầu và kết thúc vai trò của các CSHHL này. Cùng với đó, bổ sung quy định về trách nhiệm của CSHHL theo hướng chịu trách nhiệm cung cấp chính xác, đầy đủ các thông tin của mình cho doanh nghiệp để thực hiện nghĩa vụ kê khai thông tin về CSHHL theo quy định của pháp luật...

Việc bổ sung các quy định liên quan đến CSHHL là cần thiết khi chúng ta tham gia sân chơi quốc tế. Các quy định này nhằm giúp cho các cơ quan quản lý nhà nước nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế thông qua việc quản lý các thông tin về CSHHL. Ngoài ra, việc bổ sung các quy định này cũng giảm rủi ro cho các nhà đầu tư cho doanh nghiệp nhờ minh bạch hóa thông tin về sở hữu doanh nghiệp. Giảm nguy cơ gây hậu quả từ việc “núp bóng sở hữu” để chi phối doanh nghiệp theo các cách thức tiêu cực và thiếu minh bạch.

Khi chúng ta tham gia sân chơi toàn cầu, thì sự minh bạch thông tin về CSHHL sẽ tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh an toàn, thuận lợi và minh bạch hơn. Cùng với đó, sẽ giúp cho các doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh bởi chính sức mạnh nội tại của mình.

Kinh tế

PepsiCo, Syngenta mở rộng mô hình sản xuất khoai tây bền vững ra phía Bắc
Kinh tế

PepsiCo, Syngenta mở rộng mô hình sản xuất khoai tây bền vững ra phía Bắc

Giữa thách thức của nông nghiệp hiện đại, mô hình sản xuất khoai tây bền vững của PepsiCo và Syngenta mang đến một giải pháp đột phá. Bắt đầu từ Tây Nguyên, dự án đã mở rộng ra các tỉnh phía Bắc, kết hợp công nghệ tiên tiến với tri thức nông dân, tạo ra những cánh đồng khoai tây cho năng suất vượt trội, góp phần xây dựng nền nông nghiệp xanh và bền vững.

AMH
Tài chính

Kho bạc Nhà nước hoạt động theo mô hình mới

Từ ngày 15.3.2025, hệ thống Kho bạc Nhà nước đi vào hoạt động theo mô hình tổ chức bộ máy mới thống nhất. Đây là dấu mốc quan trọng với hệ thống Kho bạc Nhà nước, bước sang giai đoạn phát triển mới tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Kinh tế tư nhân là nhân tố đóng góp quan trọng cho tăng trưởng kinh tế của Việt Nam
Thị trường

Tập trung hỗ trợ doanh nghiệp lớn trong giai đoạn đầu

Theo PGS.TS. BÙI HỮU TOÀN, Chủ tịch Hội đồng Học viện Ngân hàng, kinh tế tư nhân hiện nay được xác định là động lực quan trọng nhất cho tăng trưởng. Vì vậy, việc ban hành nghị quyết về các cơ chế, chính sách phát triển đột phá khu vực này là hết sức cần thiết. Trong đó, giai đoạn đầu, nên tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp lớn để tạo động lực tăng trưởng nhanh chóng.

Doanh nghiệp liên tiếp mua bản quyền chương trình của Trung Quốc đưa về Việt Nam lãi lớn nhờ doanh thu tài chính
Tài chính

Doanh nghiệp liên tiếp mua bản quyền chương trình của Trung Quốc đưa về Việt Nam lãi lớn nhờ doanh thu tài chính

Nhìn vào dữ liệu tài chính cho thấy, việc đưa các chương trình bản quyền từ Trung Quốc về Việt Nam đang là "gà đẻ trứng vàng" của Yeah 1 Group. Ngay sau "anh trai" và "chị đẹp", mới đây Yeah 1 Group cho biết trong năm 2025 sẽ tiếp tục phát triển hai dự án trọng điểm là Show It All và HAHA Farmer đều được mua bản quyền từ Trung Quốc.

Xuân Son và Omoda & Jaecoo Việt Nam – Khi bản lĩnh tạo nên dấu ấn
Thị trường

Xuân Son và Omoda & Jaecoo Việt Nam – Khi bản lĩnh tạo nên dấu ấn

Bản lĩnh không chỉ giúp con người vượt qua thử thách mà còn tạo nên dấu ấn khác biệt. Xuân Son và Omoda & Jaecoo Việt Nam chính là minh chứng cho tinh thần tiên phong ấy. Một bên là cầu thủ kiên cường, vươn lên từ gian khó để khẳng định vị thế. Một bên là thương hiệu xe ô tô đổi mới, tiên phong chinh phục thị trường. Sự kết hợp này không chỉ gắn kết thể thao và công nghệ, mà còn tôn vinh tinh thần dám nghĩ lớn, hành động mạnh mẽ.

Vietnam Airlines chính thức nối lại đường bay thẳng Hà Nội – Moscow
Kinh tế

Vietnam Airlines chính thức nối lại đường bay thẳng Hà Nội – Moscow

Hà Nội, ngày 14.3.2025, sau ba năm gián đoạn, Hãng hàng không Quốc gia Việt Nam – Vietnam Airlines sẽ chính thức khôi phục đường bay thẳng Hà Nội – Moscow (Nga) từ ngày 8.5.2025. Việc khai thác lại đường bay này không chỉ củng cố vị thế của Vietnam Airlines trên các đường bay quốc tế mà còn hiện thực hóa chiến lược mở rộng mạng bay, nâng cao hiệu quả khai thác của hãng.

APEC 2027 sẽ là bệ phóng đưa Phú Quốc từ một hòn đảo nghỉ dưỡng trở thành trung tâm kinh tế và hội nghị hàng đầu khu vực.
Kinh tế

APEC 2027: Phú Quốc khởi động loạt dự án trọng điểm

Mới đây, tại Bãi Đất Đỏ, Phường An Thới, TP. Phú Quốc, Bộ Xây dựng và UBND tỉnh Kiên Giang đã tổ chức lễ khởi động các dự án phục vụ tuần lễ cấp cao APEC 2027. Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tham dự và phát biểu tại sự kiện.

Quyết tâm đạt mục tiêu tăng trưởng cùng đất nước
Kinh tế

Quyết tâm đạt mục tiêu tăng trưởng cùng đất nước

Xác định rõ mục tiêu tăng trưởng của Tập đoàn sẽ góp phần quan trọng cùng đất nước tăng trưởng "2 con số" trong giai đoạn tới, Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã và đang tập trung quản trị hiệu quả, triển khai các giải pháp đồng bộ, nâng cao hiệu suất, hiệu quả, bảo đảm duy trì nhịp độ sản xuất kinh doanh an toàn, giữ nhịp tăng trưởng ổn định.

Hướng tới chuyển dịch năng lượng xanh
Kinh tế

Hướng tới chuyển dịch năng lượng xanh

Theo đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), cùng với việc tăng cường đầu tư vào các nguồn năng lượng xanh, năng lượng tái tạo, thì sử dụng năng lượng hiệu quả và tiết kiệm là giải pháp quan trọng để chuyển dịch năng lượng sang xanh một cách nhanh chóng và bền vững. Việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, đặc biệt là sử dụng điện tiết kiệm, là một trong những chính sách vô cùng quan trọng trong phát triển năng lượng tại Việt Nam.

Toàn cảnh diễn đàn
Kinh tế

Tự chủ công nghệ là chìa khóa phát triển

Đây là khuyến nghị của chuyên gia nước ngoài tại Diễn đàn chính sách “Việt Nam chủ động phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo trong kỷ nguyên mới” do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (Bộ Tài chính) phối hợp với Aitomatic (Hoa Kỳ) tổ chức ngày 14.3.

Việt Nam – Hoa Kỳ ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực kinh tế - thương mại
Kinh tế

Việt Nam – Hoa Kỳ ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực kinh tế - thương mại

Ngày 13.3 (theo giờ địa phương), trong khuôn khổ chuyến công tác của Đoàn Việt Nam do Đặc phái viên của Thủ tướng Chính phủ - Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên làm trưởng đoàn tại Hoa Kỳ, nhiều Thỏa thuận hợp tác có ý nghĩa quan trọng và giá trị lớn trong lĩnh vực kinh tế - thương mại giữa doanh nghiệp hai nước đã được ký kết.

Khát vọng “Doanh nghiệp dân tộc” - Động lực phát triển kinh tế đất nước trong kỷ nguyên mới
Kinh tế

Khát vọng “Doanh nghiệp dân tộc” - Động lực phát triển kinh tế đất nước trong kỷ nguyên mới

Hơn 3 thập kỷ mở cửa hội nhập của nền kinh tế Việt Nam đều có dấu ấn đậm nét của khối kinh tế tư nhân từng thời kỳ. Hiện nay, để nền kinh tế tăng tốc, bứt phá, doanh nghiệp tư nhân càng đóng vai trò quan trọng, thậm chí là động lực chính hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.