Nên hay không có mức ưu đãi thuế riêng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa?

Vừa qua, tại Kỳ họp thứ 2, Chính phủ đã trình QH dự án Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV). Đây được đánh giá là một trong những lực đẩy nhằm khuyến khích DNNVV phát triển, trong đó có chính sách thuế. Câu hỏi đặt ra là để bảo đảm cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, thì nên hay không nên quy định mức ưu đãi thuế riêng cho DNNVV?

Giảm thuế theo 3 cấp quy mô doanh nghiệp

Để hỗ trợ cho DNNVV, trong giai đoạn 2009-2012, QH và Chính phủ đã ban hành một số nghị quyết nhằm miễn, giảm, giãn thuế thu nhập doanh nghiệp cho các DNNVV, góp phần khuyến khích những doanh nghiệp đầu tư mới, đầu tư mở rộng, đầu tư vào những lĩnh vực, địa bàn có nhiều khó khăn… Nghị định số 56/2009/NĐ-CP ngày 30.6.2009 của Chính phủ về trợ giúp phát triển DNNVV và các văn bản pháp luật liên quan thời gian qua đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, chính sách và tổ chức thực hiện hỗ trợ DNNVV còn một số hạn chế, bất cập. Các chính sách quy định tại Nghị định 56 mang tính khuyến khích chung, chưa cụ thể dẫn đến kết quả hỗ trợ còn hạn chế, chính sách hỗ trợ chưa đi vào cuộc sống. Điển hình là các chính sách hỗ trợ tài chính, mặt bằng sản xuất, hỗ trợ mua sắm công, ươm tạo doanh nghiệp...

Giảm thuế để thúc đẩy DNNVV phát triển Nguồn: kinhdoanhnet.vn
Giảm thuế để thúc đẩy DNNVV phát triển Nguồn: kinhdoanhnet.vn

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, nhằm khắc phục bất cập quy định tại Nghị định 56, dự thảo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa quy định, doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp vừa được áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) thấp hơn mức thuế suất thông thường áp dụng cho doanh nghiệp quy định tại pháp luật thuế TNDN; Doanh nghiệp siêu nhỏ được áp dụng mức thuế suất thấp hơn doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp vừa. Việc giảm thuế TNDN theo 3 cấp quy mô doanh nghiệp của Nhà nước được xem như là một khoản đầu tư để nuôi dưỡng nguồn thu, tăng mức độ tích lũy của DNNVV, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập, đảm bảo an sinh xã hội. Để đảm bảo tính đồng bộ trong hệ thống pháp luật, phù hợp với pháp luật thuế TNDN, dự thảo Luật chỉ quy định bổ sung đối tượng và các trường hợp được hưởng ưu đãi thuế TNDN và tham chiếu đến pháp luật thuế TNDN. Mức thuế suất, thời hạn miễn, giảm thuế TNDN được quy định hoặc sửa đổi, bổ sung tại pháp luật thuế TNDN.

Đồng thời, quán triệt tinh thần Nghị quyết 35/CP-NQ ngày 16.5.2016 của Chính phủ, dự thảo Luật quy định Chính phủ phải tiếp tục cải cách trình tự, thủ tục về thuế, chế độ kế toán cho DNNVV theo hướng đơn giản, tạo thuận lợi cho DNNVV.

Kinh nghiệm quốc tế trong miễn, giảm thuế TNDN cho DNNVV cho thấy, nhiều quốc gia áp dụng thuế suất TNDN thấp hơn mức thông thường cho DNNVV. Các quốc gia trong khu vực cũng có các chính sách đối với DNNVV như doanh nghiệp nhỏ ở Malaysia được ưu đãi thuế suất TNDN 19% so với mức thông thường là 25%; DNNVV ở Singapore được miễn thuế TNDN một phần với các mức miễn 50% hoặc 75%; doanh nghiệp khởi nghiệp ở Singapore được miễn thuế tối đa 200.000 đôla Singapore mỗi năm trong 3 năm đầu hoạt động; Thái Lan miễn và áp thuế TNDN giảm ở mức 10% cho DNNVV cho các thời điểm khác nhau…Do đó, việc áp dụng chế độ hỗ trợ ưu đãi thuế đối với DNNVV ở nước ta là cần thiết.

Băn khoăn chính sách ưu đãi thuế

Nhấn mạnh về về việc cần thiết ban hành luật để tạo thuận lợi cho các DNNVV phát triển, tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh – đại diện cơ quan chủ trì thẩm tra dự án luật này cho biết về cơ chế hỗ trợ tài chính vẫn còn có ý kiến khác nhau. Loại ý kiến thứ nhất tán thành với dự thảo Luật, theo đó không quy định cụ thể về ưu đãi thuế trong dự thảo Luật mà tham chiếu đến pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp. Loại ý kiến thứ hai cho rằng, cần quy định DNNVV được áp dụng mức thuế suất thuế TNDN thấp hơn so với mức thuế TNDN chung trong dự thảo Luật. Loại ý kiến thứ ba cho rằng, nên áp dụng một mức thuế thu nhập doanh nghiệp chung, không cần quy định về mức ưu đãi thuế riêng cho DNNVV. Theo lý giải của quan điểm này, thì cản trở hiện nay của DNNVV không phải là mức thuế mà là các thủ tục về thuế. Do vậy, cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về thuế, đơn giản hoá quy định báo cáo thuế cho DNNVV và kiểm soát chặt chẽ, xử lý nghiêm các vi phạm trốn thuế, nợ đọng thuế để tạo bình đẳng cho các doanh nghiệp. Ngoài ra, hỗ trợ giảm thuế là hỗ trợ trực tiếp, mặc dù không nhằm vào hoạt động xuất khẩu, nhưng cần xem xét khả năng dẫn đến bị áp dụng các biện pháp về chống trợ cấp trong cam kết quốc tế (khoản 1 Điều 2 của Hiệp định trợ cấp và các biện pháp đối kháng của WTO).

Theo quan điểm của cơ quan soạn thảo, với các biện pháp hỗ trợ như giảm thuế, hỗ trợ tín dụng... không phải là trợ cấp và hoàn toàn phù hợp với các cam kết quốc tế của nước ta. Quy định cho DNNVV được áp dụng mức thuế suất thấp hơn so với mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp chung, quy định này cũng được một số nước áp dụng. Về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng, trong điều kiện ngân sách nhà nước khó khăn hiện nay, Ủy ban Kinh tế đề nghị nghiên cứu, rà soát kỹ, đánh giá tác động cụ thể việc giảm thuế suất cho DNNVV và các biện pháp hỗ trợ về thuế khác để nuôi dưỡng nguồn thu trong tương lai, nhưng không ảnh hưởng lớn đến nguồn thu ngân sách nhà nước hiện tại.

 Rõ ràng, việc ban hành chính sách để hỗ trợ DNNVV là cần thiết để thúc đẩy thành phần kinh tế này phát triển góp phần tạo lực đẩy chung cho nền kinh tế nước ta phát triển. Tuy nhiên, việc quy định chính sách thuế cho DNNVV cần phải được nghiên cứu kỹ lưỡng trên cơ sở rà soát các chính sách hiện hành và căn cứ vào nguồn lực nội tại là rất cần thiết. Trên cơ sở đó, Chính phủ đưa ra phương án tối ưu nhất hỗ trợ về thuế cho DNNVV và báo cáo QH xem xét.

Thị trường

Sau hơn nửa năm ra mắt, MG7 vẫn ‘vắng bóng’ trên đường phố, Haxaco đặt mục tiêu lợi nhuận 'khiêm tốn'
Thị trường

Sau hơn nửa năm ra mắt, MG7 vẫn ‘vắng bóng’ trên đường phố, Haxaco đặt mục tiêu lợi nhuận 'khiêm tốn'

Tại Việt Nam, Haxaco là doanh nghiệp phân phối xe MG. Haxaco được biết đến là doanh nghiệp phân phối Mercedes-Benz lớn nhất tại Việt Nam. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, lợi nhuận của Haxaco lại ghi nhận đến từ việc mở rộng kinh doanh ô tô thương hiệu MG - một hãng xe của Trung Quốc.

Kinh tế tư nhân là nhân tố đóng góp quan trọng cho tăng trưởng kinh tế của Việt Nam
Thị trường

Tập trung hỗ trợ doanh nghiệp lớn trong giai đoạn đầu

Theo PGS.TS. BÙI HỮU TOÀN, Chủ tịch Hội đồng Học viện Ngân hàng, kinh tế tư nhân hiện nay được xác định là động lực quan trọng nhất cho tăng trưởng. Vì vậy, việc ban hành nghị quyết về các cơ chế, chính sách phát triển đột phá khu vực này là hết sức cần thiết. Trong đó, giai đoạn đầu, nên tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp lớn để tạo động lực tăng trưởng nhanh chóng.

Xuân Son và Omoda & Jaecoo Việt Nam – Khi bản lĩnh tạo nên dấu ấn
Thị trường

Xuân Son và Omoda & Jaecoo Việt Nam – Khi bản lĩnh tạo nên dấu ấn

Bản lĩnh không chỉ giúp con người vượt qua thử thách mà còn tạo nên dấu ấn khác biệt. Xuân Son và Omoda & Jaecoo Việt Nam chính là minh chứng cho tinh thần tiên phong ấy. Một bên là cầu thủ kiên cường, vươn lên từ gian khó để khẳng định vị thế. Một bên là thương hiệu xe ô tô đổi mới, tiên phong chinh phục thị trường. Sự kết hợp này không chỉ gắn kết thể thao và công nghệ, mà còn tôn vinh tinh thần dám nghĩ lớn, hành động mạnh mẽ.

Vietnam Airlines "cất cánh" tại Long Thành: Hợp tác chiến lược với Singapore, vươn tầm quốc tế
Thị trường

Vietnam Airlines "cất cánh" tại Long Thành: Hợp tác chiến lược với Singapore, vươn tầm quốc tế

Ngày 13.3.2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chiến lược phát triển của Vietnam Airlines, khi hãng hàng không quốc gia ký kết loạt biên bản ghi nhớ hợp tác chiến lược với ba "ông lớn" của Singapore, ngay trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư Tô Lâm với mục tiêu đưa Cảng hàng không quốc tế Long Thành trở thành trung tâm hàng không hiện đại, vươn tầm quốc tế và cạnh tranh toàn cầu.

Tổng Giám đốc Tổ chức Cà phê Thế giới (ICO) Vanusia Nogueira rất ấn tượng với sản phẩm cà phê Buôn Ma Thuột
Kinh tế

Doanh nghiệp Đắk Lắk "bắt tay" xuất khẩu cà phê đạt chuẩn EUDR

Trong khuôn khổ Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025, Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại - dịch vụ nông trại EDE (MISS EDE) và Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên xuất nhập khẩu 2/9 Đắk Lắk (Simexco DakLak) đã tổ chức họp báo và ký cam kết hợp tác lâu dài giữa Simexco DakLak và MISS EDE về chuỗi cung ứng cà phê xuất khẩu đạt chứng chỉ không xâm lấn rừng tự nhiên của Liên minh châu Âu (EUDR).

Hơn 800 đại biểu tham dự Hội nghị giao thương quốc tế - Kết nối, nâng tầm cà phê Việt
Kinh tế

Hơn 800 đại biểu tham dự Hội nghị giao thương quốc tế - Kết nối, nâng tầm cà phê Việt

Sáng 11.3, UBND tỉnh Đắk Lắk phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam tổ chức Hội nghị giao thương quốc tế - Kết nối, nâng tầm cà phê Việt. Đây là một trong những hoạt động chính trong khuôn khổ Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025.

Ảnh minh họa
Kinh tế

Cơ hội đổi mới hệ thống tài chính

Thí điểm sàn giao dịch tiền số là bước đi tất yếu. Nếu được triển khai đúng hướng, Việt Nam có thể tận dụng cơ hội từ tiền số để đổi mới hệ thống tài chính, với khả năng tạo thêm một động lực phát triển đóng góp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong tương lai.

PGS.TS Huân
Thị trường

Sẵn kịch bản ứng phó khi tăng thuế nhập khẩu

Theo PGS.TS. NGUYỄN HỮU HUÂN, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh, việc Mỹ áp thuế nhập khẩu cao với Trung Quốc, Canada và Mexico sẽ tác động tích cực tới xuất khẩu cũng như thu hút đầu tư FDI của Việt Nam, song cũng có rủi ro. Để chủ động, cần xây dựng sẵn các kịch bản ứng phó và gia tăng tỷ lệ nội địa hóa đối với hàng xuất khẩu sang Mỹ.

Toàn cảnh Hội thảo
Thị trường

Khoan sức doanh nghiệp để thúc đẩy tăng trưởng

Góp ý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), đại diện các hiệp hội doanh nghiệp lo ngại nếu tăng thuế đột ngột với rượu, bia và bổ sung nước giải khát có đường vào diện chịu thuế sẽ làm giảm sức mua, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Các doanh nghiệp mong muốn có lộ trình tăng thuế phù hợp để khoan sức doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường nhiều khó khăn.