Mỹ tuyên bố đạt thỏa thuận ngừng bắn, Iran ngay lập tức bác bỏ

Những hành động đáp trả và tuyên bố qua lại có đang làm phức tạp thêm bàn cờ vốn dĩ đã vô cùng rối ren ở Trung Đông.

Iran tấn công căn cứ quân sự Mỹ

Iran đêm qua tiến hành một cuộc tấn công tên lửa nhắm vào căn cứ không quân Al-Udeid - nơi Mỹ đặt khoảng 10.000 binh sĩ và là cơ sở quân sự lớn nhất của Washington tại Trung Đông. Động thái được giới chức Tehran gọi là “một đòn đáp trả mạnh mẽ và mang tính hủy diệt”, sau khi Mỹ tham gia cùng Israel trong cuộc xung đột với Iran thông qua các đợt không kích vào cơ sở hạt nhân Iran hai ngày trước đó.

Dù là một hành động quân sự nghiêm trọng, cuộc tấn công lại không gây thương vong nào. Bộ Quốc phòng Qatar thông báo tên lửa đã bị hệ thống phòng thủ đánh chặn và không có thiệt hại về người. Điều đặc biệt là Iran được cho là đã “báo trước” cho cả Mỹ và Qatar về cuộc tấn công - một chi tiết không thường thấy trong các hành động quân sự trực tiếp.

Hội đồng An ninh quốc gia Iran tuyên bố rằng, cuộc tấn công không nhằm vào Qatar, quốc gia chủ nhà của căn cứ Al-Udeid, và “không gây đe dọa nào đến nhân dân anh em Qatar”. Tuyên bố này cho thấy rõ mức độ tính toán chiến lược của Tehran nhằm không mở rộng chiến tuyến.

Mỹ tuyên bố Israel - Iran nhất trí ngừng bắn

Chỉ vài giờ sau vụ tấn công của Iran, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ thông báo trên mạng xã hội Truth Social rằng, Israel và Iran đã đạt được một “lệnh ngừng bắn toàn diện và triệt để”, bắt đầu từ nửa đêm 25/6 theo giờ Mỹ. Ông gọi đây là sự kết thúc chính thức của “cuộc chiến 12 ngày” - tính từ thời điểm Israel mở màn tấn công Iran vào ngày 12/6.

Iran lập tức bác bỏ

Dù vậy, ngay sau bài đăng của Tổng thống Mỹ, Bộ trưởng Ngoại giao Iran Seyed Abbas Araghchi đã lên tiếng bác bỏ thông tin nước này đồng ý với thỏa thuận ngừng bắn với Israel do Mỹ làm trung gian.

“Cho đến thời điểm hiện tại, không có “thỏa thuận” nào về bất kỳ lệnh ngừng bắn hay chấm dứt hoạt động quân sự nào”, ông Araghchi khẳng định trong bài đăng trên mạng xã hội X. Tuy nhiên, người đứng đầu Bộ Ngoại giao Iran cũng đồng thời phát đi những tín hiệu rằng Tehran đã sẵn sàng chấm dứt các hành động thù địch nếu Israel ngừng không kích, Iran sẽ không tiếp tục đưa ra các phản ứng.

Ông Mahdi Mohammadi, cố vấn của Chủ tịch Quốc hội Iran cũng khẳng định: “Mỹ và Israel đang nói dối. Họ muốn Iran hạ thấp cảnh giác để có thể leo thang căng thẳng”.

Phía Israel cũng chưa chính thức xác nhận rằng họ đã chấp nhận mốc thời gian ngừng bắn của Tổng thống Donald Trump.

Cần bước đi thực chất

Việc Tổng thống Mỹ tuyên bố Israel và Iran đạt được lệnh ngừng bắn, sau đó Iran lên tiếng phủ nhận cho thấy trạng thái mong manh và khó đoán định của cục diện Trung Đông hiện nay, nơi các tuyên bố chính trị có thể vừa là tín hiệu đối thoại, vừa là đòn tâm lý.

Với cuộc không kích mới nhất của Iran nhằm vào căn cứ không quân của Mỹ tại Qatar, Trung Đông tiếp tục đứng trước những ngã rẽ: Hoặc tiến tới đối thoại nghiêm túc, hoặc quay trở lại vòng xoáy đối đầu. Và nếu không có những bước đi thực chất hơn là những tuyên bố chính trị, hòa bình sẽ vẫn là một mục tiêu bị trì hoãn, như đã từng nhiều lần trong quá khứ của khu vực đầy biến động này.