Mỹ - Trung gia hạn “đình chiến” thương mại thêm 90 ngày
Tổng thống Donald Trump vừa ký sắc lệnh gia hạn thỏa thuận “đình chiến” thương mại với Trung Quốc thêm 90 ngày, tạm thời trì hoãn nguy cơ bùng phát một cuộc đối đầu kinh tế nguy hiểm giữa hai siêu cường.
Thông báo được ông Trump đăng trên nền tảng Truth Social, khẳng định “tất cả các điều khoản khác của Thỏa thuận vẫn giữ nguyên”. Cùng lúc, Bắc Kinh cũng xác nhận gia hạn tạm ngừng áp thuế qua hãng thông tấn Tân Hoa Xã.
Hạn chót trước đó là 0 giờ 01 phút ngày 12/8. Nếu không có gia hạn, Mỹ có thể nâng thuế nhập khẩu hàng Trung Quốc từ mức 30% vốn đã cao lên mức mới, trong khi Bắc Kinh sẵn sàng đáp trả bằng cách tăng thuế lên hàng hóa Mỹ.
“Khoảng lặng” để thương lượng
Động thái này mở thêm thời gian cho hai bên giải quyết bất đồng, đồng thời có thể tạo điều kiện cho một hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối năm. Nhiều doanh nghiệp Mỹ đang làm ăn với Trung Quốc hoan nghênh quyết định này.
Ông Sean Stein, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Mỹ - Trung nhận định, đây là bước đi “quan trọng” giúp hai Chính phủ có thời gian đàm phán một thỏa thuận thương mại mới, nhằm cải thiện khả năng tiếp cận thị trường Trung Quốc và tạo sự ổn định cho các kế hoạch đầu tư trung và dài hạn.
Theo ông Stein, việc đạt được một thỏa thuận về fentanyl, dẫn đến giảm thuế của Mỹ và gỡ bỏ biện pháp trả đũa của Trung Quốc là điều cấp thiết để khởi động lại xuất khẩu nông sản và năng lượng của Mỹ.
Pháo đài bảo hộ
Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump đã tái định hình hệ thống thương mại toàn cầu bằng cách áp thuế hai con số gần như với mọi quốc gia. Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản và nhiều đối tác khác buộc phải chấp nhận những thỏa thuận “lệch” với Mỹ, chấp nhận thuế nhập khẩu cao chưa từng có lên tới 15% để tránh tình huống xấu hơn.
Theo dữ liệu của Budget Lab, Đại học Yale, thuế trung bình của Mỹ đã tăng từ khoảng 2,5% hồi đầu năm lên 18,6%, mức cao nhất kể từ năm 1933.
Tuy nhiên, Trung Quốc chứng minh họ cũng có “vũ khí” đáp trả: Hạn chế xuất khẩu đất hiếm và nam châm - những nguyên liệu thiết yếu cho ô tô điện, động cơ máy bay và nhiều ngành công nghiệp chiến lược.
Thỏa thuận “hạ nhiệt” hồi tháng 6
Tháng 6 vừa qua, hai nước đạt thỏa thuận giảm căng thẳng, theo đó, Mỹ cam kết dỡ bỏ một số hạn chế xuất khẩu công nghệ chip và ethane (nguyên liệu sản xuất hóa chất), còn Trung Quốc đồng ý tạo điều kiện để doanh nghiệp Mỹ tiếp cận nguồn đất hiếm.
Bà Claire Reade, cựu Trợ lý Đại diện Thương mại Mỹ phụ trách quan hệ với Trung Quốc nhận định: “Mỹ đã nhận ra mình không nắm thế thượng phong”.
Trước đó, vào tháng 5, Washington và Bắc Kinh đã tránh được kịch bản kinh tế thảm họa khi giảm mức thuế khổng lồ từng áp cho nhau, có lúc lên tới 145% với hàng Trung Quốc và 125% với hàng Mỹ. Các mức thuế “triple-digit” này từng đe dọa chấm dứt thương mại song phương và gây ra làn sóng bán tháo trên thị trường tài chính. Sau cuộc gặp ở Geneva, hai bên đồng ý hạ thuế xuống với thuế của Mỹ giảm còn 30%, Trung Quốc giảm còn 10%.
Cuộc chiến chưa có hồi kết
Tuy hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới đã giảm “nhiệt” bằng nhiều cuộc đàm phán, nhưng những mâu thuẫn cốt lõi trong quan hệ thương mại song phương vẫn chưa có hướng giải quyết, từ bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, các khoản trợ cấp và chính sách công nghiệp của Bắc Kinh, đến khoản thâm hụt thương mại 262 tỷ USD mà Mỹ ghi nhận với Trung Quốc năm ngoái.
Theo bà Reade, kết quả thực tế có thể chỉ dừng ở những cam kết giới hạn như Trung Quốc mua thêm đậu nành Mỹ, ngăn chặn nguồn hóa chất sản xuất fentanyl và duy trì xuất khẩu nam châm, đất hiếm.
Ông Jeff Moon, cựu nhà ngoại giao và chuyên gia thương mại Mỹ - Trung dự báo: “Những vấn đề khó sẽ vẫn tồn tại, và cuộc chiến thương mại này sẽ tiếp tục kéo dài nhiều năm nữa”.
Các chuyên gia cho rằng, cả Mỹ và Trung Quốc đều không muốn đẩy cuộc chiến thương mại đi quá xa khiến cả hai bên đều thiệt hại nghiêm trọng, nhưng cũng khó có thể giải quyết rốt ráo mọi chuyện một sớm một chiều.
