Mỹ: Trẻ em một số bang bắt buộc học an toàn súng trong năm học mới

Nếu như trẻ mẫu giáo ở nhiều bang khác bắt đầu năm học mới này với bảng chữ cái, con số và các hình mẫu, thì học sinh 5 tuổi ở Tennessee và một số bang sẽ còn được học cách nhận biết cò súng, nòng súng và đầu nòng trong những bài giảng sơ lược về an toàn vũ khí. Đây được coi là cách tiếp cận chưa từng có nhằm giảm thương vong do súng đạn gây ra, từ tai nạn đến tội phạm bạo lực.

Cách tiếp cận mới trong vấn đề bạo lực súng đạn

Sở hữu súng là một lối sống của nhiều người dân Mỹ, và trẻ em tiếp xúc với súng từ rất sớm qua các chuyến đi săn cùng gia đình hoặc các chương trình bắn súng dành cho thanh thiếu niên. Dù vậy, súng hiện là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em và thanh thiếu niên tại Mỹ. Trên cả nước, hơn 397.000 học sinh đã chứng kiến ​​bạo lực súng đạn tại trường học kể từ năm 1999.

Riêng năm 2022, theo số liệu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), tỷ lệ tử vong do súng liên quan đến trẻ em ở Tennessee cao hơn 37% so với mức trung bình toàn quốc. Các nỗ lực siết chặt yêu cầu cất giữ súng trong bang nhiều năm qua đều gặp bế tắc. Vụ xả súng tuần trước tại một trường Công giáo ở Minneapolis tiếp tục khơi lại cuộc tranh luận về việc bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực súng đạn thông qua việc kiểm soát súng chặt chẽ hơn.

Trong bối cảnh này, giới lập pháp Tennessee chọn hướng đi mới: đưa giáo dục an toàn súng vào trường học, tương tự như các chương trình phòng chống hỏa hoạn hay cảnh báo nguy hiểm từ người lạ. Từ sau Tennessee, các bang Utah và Arkansas cũng đã thông qua quy định tương tự.

Theo hướng dẫn của chính quyền bang, nội dung bài giảng về an toàn súng được thiết kế phù hợp với từng cấp học, xoay quanh ba chủ đề chính: cất giữ súng an toàn, an toàn học đường và phòng ngừa thương tích.

Chẳng hạn, tại học khu lớn nhất bang, Memphis-Shelby, chương trình dự kiến được lồng ghép vào giờ thể chất, kéo dài khoảng một tuần và có sự tham gia của cảnh sát, sở y tế cũng như các nhóm phụ huynh từng mất con vì bạo lực súng. Nhà trường cho biết sẽ thông tin trước cho phụ huynh nhằm giảm lo lắng.

Tranh luận chính trị chưa ngã ngũ

Chủ đề an toàn súng vốn đã gây chia rẽ sâu sắc tại Tennessee, đặc biệt sau vụ xả súng ở Trường Covenant tại Nashville năm 2023 khiến sáu người thiệt mạng. Khi đó, chính quyền bang còn cho phép một số nhân viên trường học mang theo súng, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ từ phe Dân chủ, những người cho rằng biện pháp này không giúp trẻ em an toàn hơn.

Nghị sĩ Cộng hòa Chris Todd, tác giả dự luật về giảng dạy an toàn súng lập luận rằng: “Những vật kim loại vô tri này không phải vấn đề. Đây là những điều cơ bản, thường ngày mà nhiều trẻ không được dạy ở nhà”. Ông coi việc huấn luyện trẻ em như một phần của các biện pháp “thường thức”, giống như tập huấn phòng cháy hay ứng phó lốc xoáy.

Ngược lại, Thượng nghị sĩ bang Jeff Yarbro chỉ trích: “Thật vô lý khi bắt buộc trẻ em học an toàn súng trong khi bang lại bãi bỏ lớp học an toàn đối với người lớn muốn mang súng theo người”.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng việc đặt thêm gánh nặng cho học sinh là chưa đủ, thậm chí có thể làm giảm trách nhiệm của người lớn. Bà Linda McFadyen-Ketchum, cựu giáo viên và thành viên tổ chức Moms Demand Action cảnh báo: “Các nhà lập pháp có thể cho rằng như vậy là đã giải quyết được khủng hoảng an toàn súng, trong khi bỏ qua điều thực sự cần thiết là quy định lưu trữ súng an toàn trong gia đình”.

Đồng quan điểm, bác sĩ Katherine Hoops, Đại học Johns Hopkins nhận định: “Chỉ bảo trẻ không chạm vào súng là không đủ để tạo môi trường an toàn. Giáo dục trẻ em là cần thiết, nhưng phải song hành cùng quy định cất giữ súng an toàn ở nhà”.

Nhiều chuyên gia nhấn mạnh, giáo dục an toàn súng cho trẻ em chỉ có ý nghĩa bổ sung, không thể thay thế các quy định về cất giữ vũ khí và huấn luyện cho người lớn. Dù vậy, một bộ phận phụ huynh ủng hộ quy định mới. Chị Katherine Merrill ở Nashville chia sẻ: “Tôi muốn con mình biết phải làm gì khi thấy một khẩu súng không được cất giữ an toàn”.

Trước nhiều ý kiến trái chiều, năm học mới này ở Tennessee và một số bang ở Mỹ vì vậy sẽ không chỉ mang đến những bài học về bảng chữ cái và con số, mà còn khởi đầu cho một cuộc thử nghiệm xã hội gây tranh cãi: liệu giáo dục an toàn súng cho trẻ em có giúp giảm thương vong, hay chỉ là một giải pháp tình thế trong cuộc tranh luận dai dẳng về quyền sở hữu súng tại Mỹ.