Triển khai Đề án hoàn thiện hệ thống định mức và giá xây dựng

Mọi thông tin phải xuất phát từ thị trường

- Thứ Hai, 13/05/2019, 07:34 - Chia sẻ
Đề án hoàn thiện hệ thống định mức và giá xây dựng được kỳ vọng sẽ bảo đảm tính đúng, tính đủ nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư dự án, tạo thị trường xây dựng minh bạch, cạnh tranh, chống thất thoát, lãng phí. “Để tính đúng, tính đủ, các phương pháp lập định mức, giá xây dựng phải theo cơ chế thị trường, mọi thông tin phải xuất phát từ thị trường”, Cục trưởng Cục Kinh tế xây dựng, Bộ Xây dựng PHẠM VĂN KHÁNH khẳng định.

Tác động “trực tiếp và tích cực”

- Có ý kiến cho rằng, ngành xây dựng đã có những bước tiến vượt bậc trong thi công xây lắp, sản xuất vật liệu, tạo lập các dự án, nhưng riêng quản lý chi phí vẫn còn những bất cập, chưa theo kịp yêu cầu thực tế. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?


“Đề án hoàn thiện định mức và giá xây dựng có một nội dung rất quan trọng phục vụ nâng cao năng suất ngành, quản lý nhà nước và cách mạng 4.0, đó là xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu. Theo đó, sẽ thực hiện điều tra toàn bộ hệ thống giá vật liệu dịch vụ đô thị trên cả nước, xử lý và công bố để bắt buộc áp dụng với các dự án công và tham khảo đối với các dự án khác. Bởi hiện nay, các dự án công vẫn áp dụng quy định của Nhà nước nhưng nhiều dự án không sử dụng vốn nhà nước đôi khi vẫn lợi dụng quy định của Nhà nước để trốn thuế, chuyển giá. Sắp tới, chúng tôi dự kiến, nếu có thể được thì việc tính toán chi phí các dự án ngoài Nhà nước cũng phải có áp dụng những suất vốn đầu tư của các dự án công để làm căn cứ tính thuế, nhằm hạn chế trốn thuế, chuyển giá”.

Cục trưởng Cục Kinh tế - Xây dựng PHẠM VĂN KHÁNH

- Đúng như vậy! Ngành xây dựng những năm qua có bước tiến rất tốt, tiếp cận được nhiều công nghệ mới, hiện đại và hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn của các nước phát triển, qua đó thúc đẩy nâng cao năng suất.

Tuy nhiên lĩnh vực kinh tế xây dựng còn một số vấn đề chưa phù hợp với cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế. Ví dụ, hệ thống định mức xây dựng thiếu cả về số lượng và chất lượng, một số định mức chưa rõ ràng dẫn đến áp dụng đôi khi còn tùy tiện hoặc không đúng. Quan trọng nhất là, trước đây phương pháp xây dựng định mức chỉ nhằm phục vụ xây dựng theo một mô hình chuẩn; nhưng cơ chế thị trường đòi hỏi phải xác định theo năng suất cụ thể, mà thực tế của thị trường thì nhiều khi sai khác rất lớn so với mô hình chuẩn.

Hệ thống giá xây dựng cũng chưa hoàn toàn phù hợp với cơ chế thị trường. Ví dụ, giá nhân công chia làm 2 nhóm, trong khi đó thị trường có trên 50 loại công việc có giá nhân công khác nhau. Rồi giá vật liệu, chúng ta mới quan tâm đến chất lượng, chứ chưa quan tâm đến giá theo số lượng, theo điều kiện cung cấp. Giá ca máy cũng vậy, một là thấp hơn giá thị trường rất nhiều, hai là người ta vận dụng cách tính cũ giữa năng suất cũ và giá ca máy mới dẫn đến chi phí bị sai lệch. Vì thế, chúng ta phải hoàn thiện hệ thống định mức và giá xây dựng để bảo đảm tính đúng, tính đủ và phù hợp với cơ chế thị trường.

- Đề án hoàn thiện hệ thống định mức, giá xây dựng mà Bộ Xây dựng đang triển khai theo chỉ đạo của Thủ tướng có khắc phục được những hạn chế nêu trên không, thưa ông?

- Đối với đầu tư xây dựng dự án, việc tính đúng, tính đủ và tạo ra thị trường xây dựng minh bạch, cạnh tranh vô cùng quan trọng, đặc biệt với dự án công. Nếu thừa chi phí cũng dẫn đến lãng phí và tiêu cực, ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng của dự án và đương nhiên ảnh hưởng đến hiệu quả dự án. Kết quả mong muốn của Đề án là sẽ bảo đảm tính đúng, tính đủ với các dự án đầu tư công, vì thế, tác động của Đề án đến hiệu quả đầu tư là rất trực tiếp và tích cực.

Để tính đúng, tính đủ thì các phương pháp lập định mức, giá xây dựng phải theo cơ chế thị trường, mọi thông tin phải xuất phát từ thị trường. Chúng ta điều tra thị trường, xử lý số liệu ra kết quả khách quan, phản ánh đúng năng suất, hiệu quả thực tế để thực hiện các công việc xây dựng. Vì vậy sẽ bảo đảm nguyên tắc tính đúng, tính đủ với định mức. Về đơn giá xây dựng, khi đi điều tra thị trường, ngoài chủng loại, kỹ thuật, chất lượng còn phải quan tâm đến các yếu tố thương mại vì nó ảnh hưởng rất nhiều đến dự án. Ví dụ, mua 1 tấn xi măng giá chắc chắn khác với mua 100 tấn. Đơn giá nhân công chúng ta cũng điều tra thị trường như đang làm, nhưng sẽ phân loại đủ tất cả thành phần công việc, đủ đơn giá nhân công của tất cả công việc. Với giá ca máy, sắp tới sẽ phân bổ theo dự án và theo công việc. Sẽ có giá ca máy theo giờ, theo ca, ngày, tuần, giá ca máy dài hạn… Đặc biệt, sẽ tách hẳn chi phí nhân công và chi phí máy ra khỏi giá một số ca máy, vì chi phí đó hoàn toàn phụ thuộc thời gian vận hành của máy.

Vì vậy, kết quả của Đề án hoàn thiện định mức và đơn giá xây dựng sẽ khắc phục được những bất cập hiện nay. Khi chúng ta tính đúng, tính đủ chi phí thì dự án sẽ thực hiện đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, môi trường và các yêu cầu khác về quản lý và sẽ không thất thoát, lãng phí.

Yếu tố con người quyết định thành công

- Được biết, nhiều năm trước Bộ Xây dựng đã đặt ra yêu cầu “tính đúng, tính đủ, tính giá tại chân công trình”, nhưng bất cập trong định mức, đơn giá vẫn kéo dài gần chục năm nay, vì sao vậy thưa ông?

- Đúng là yêu cầu đổi mới được đặt ra từ năm 2007, chúng ta cũng đã làm, nhưng lần này mới có thể làm được triệt để, vì giữa mong muốn và thực tế có khoảng cách, vì điều kiện và phương pháp thực hiện vô cùng quan trọng. Mong muốn của chúng ta nhiều, chúng ta tham khảo tài liệu của nước ngoài rất nhiều, nhưng cách làm, cơ chế để làm thì đến bây giờ chúng ta mới đủ điều kiện để thực hiện.

Ngoài học hỏi kinh nghiệm các nước qua sách vở và các lớp đào tạo thì trong 3 năm vừa rồi, chúng tôi được sự hỗ trợ rất tích cực của Nhật Bản, đặc biệt là tổ chức Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA). Họ cử chuyên gia sang Việt Nam để làm việc; cung cấp những quy định, quy chế cũng như cách làm của Nhật Bản. Hai bên cùng trao đổi về quy định của 2 nước, phân tích và kiến nghị hướng hợp lý, phù hợp với điều kiện Việt Nam. Nếu không có sự hỗ trợ của chuyên gia Nhật Bản, chúng ta khó  thực hiện đổi mới một cách triệt để theo mong muốn.

- Theo ông, việc đưa Đề án vào cuộc sống sẽ gặp những khó khăn gì?

- Để kết quả của Đề án định mức và giá xây dựng thực sự đi vào cuộc sống, có 2 nhiệm vụ lớn. Thứ nhất, hoàn thiện những công việc đã nêu trong Đề án như: Rà soát các định mức đã có; xây dựng các phương pháp tính định mức mới và giá mới; xây dựng hệ thống giá ca máy mới, hệ thống chính sách mới và cơ sở dữ liệu giá thị trường. Thứ hai, muốn những kết quả đó đi vào cuộc sống thì việc rất quan trọng là hướng dẫn thực hiện, và truyền thông tốt để những đối tượng chịu tác động hiểu và hiểu thấu đáo. Quyết định thành công của Đề án chính là yếu tố con người, ở đây là sự vào cuộc và trách nhiệm của tất cả những bên liên quan, từ cơ quan quản lý nhà nước đến doanh nghiệp, từ cơ quan trung ương đến địa phương.

Trong năm 2018, chúng tôi đã cơ bản hoàn thành các nhiệm vụ nêu trong Đề án. Khối lượng công việc thuộc về Bộ Xây dựng được thực hiện khá tốt nhưng sự tham gia của 7 bộ quản lý xây dựng chuyên ngành và các địa phương còn chậm so với yêu cầu. Chúng tôi mong các bộ chuyên ngành, địa phương vào cuộc quyết liệt hơn để Đề án sớm đi vào cuộc sống.

- Xin cảm ơn ông!

Hà Lan thực hiện