28% doanh nghiệp nhỏ và vừa đang khát vốn
Tại hội thảo Giải pháp thanh toán và tài chính cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, do Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) phối hợp VISA tổ chức sáng 10.9, ông Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký VINASME cho biết, vốn, mặt bằng sản xuất kinh doanh và thủ tục hành chính hiện là 3 khó khăn lớn nhất với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Đặc biệt, sau Covid-19, tiếp cận vốn nổi lên là yêu cầu cấp bách. “Mặc dù Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng đã rất cố gắng để nâng cao giá trị tiếp cận vốn của doanh nghiệp, giảm bớt các thủ tục hành chính, song theo thống kê của VINASME và nhiều cơ quan nghiên cứu, có hơn 28% doanh nghiệp nhỏ và vừa đang thiếu vốn đến khát vốn”, ông Tô Hoài Nam thông tin.
Phân tích rõ hơn về khó khăn trong tiếp cận vốn của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, ông Trần Văn Hiển, Phó trưởng Ban Đào tạo và Hội viên, VINASME, cho biết, trước hết, hầu hết các doanh nghiệp này không có tài sản bảo đảm; nếu có thì giá trị tài sản rất thấp, trong trường hợp được vay thì tỷ lệ vay trên giá trị tài sản bảo đảm đó không cao, chỉ khoảng 50 – 60%.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp rất khó tiếp cận vay tín chấp. Việc cho vay dựa trên dòng tiền và chu kỳ vốn lưu động là yếu tố mới nhưng lại quyết định đến uy tín của doanh nghiệp, song doanh nghiệp cũng khó tiếp cận.
Một khó khăn nữa là dự án của doanh nghiệp có tính khả thi thấp. Nguyên nhân bởi nguồn nhân lực còn quá yếu, rất nhiều doanh nghiệp không có bộ phận dự án để xây dựng dự án chuyên nghiệp. Cùng với đó, báo cáo tài chính của các doanh nghiệp còn thiếu tin cậy, “có những doanh nghiệp sử dụng tới 2 - 3 sổ kế toán”; chưa kể, nhiều doanh nghiệp chưa có kế hoạch tài chính cho từ 3 – 5 năm.
Doanh nghiệp cần xây dựng phương án tài chính khả thi
Theo thống kê, tính đến hết tháng 6.2024, cả nước có khoảng 963.300 doanh nghiệp. Trong đó, khoảng 98% là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Sự khó khăn trong tiếp cận vốn của các doanh nghiệp này ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội.
Để giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao khả năng tiếp cận vốn, theo ông Trần Văn Hiển, thứ nhất, cần phải nâng cao năng lực quản trị, nâng cao hiệu quả kinh doanh, đặc biệt là phải hạn chế tối đa dùng tiền mặt. Khi không dùng tiền mặt sẽ giúp dòng tiền của doanh nghiệp được minh bạch - một trong những yếu tố để ngân hàng đánh giá năng lực của doanh nghiệp.
Mặt khác, hiện có tình trạng doanh nghiệp rải nguồn lực tại nhiều ngân hàng. Về nguyên tắc, không nên bỏ trứng vào một giỏ, song nếu lợi nhuận bỏ vào nhiều ngân hàng thì đó lại là điểm yếu, bởi vì ngân hàng không thể ngồi một chỗ để tổng hợp dòng tiền tại các ngân hàng mà họ chỉ dựa vào một ngân hàng, trên cơ sở đó sẽ cung cấp vốn cho doanh nghiệp. Do vậy, các doanh nghiệp cần tập trung dòng tiền vào một ngân hàng, ông Hiển lưu ý.
Thứ hai, các doanh nghiệp cần xây dựng phương án kinh doanh khả thi, phù hợp với thực tế cũng như thế mạnh của mình.
Thứ ba, doanh nghiệp cần phải minh bạch, lành mạnh thông tin như báo cáo tài chính và có lợi nhuận, vốn chủ sở hữu đăng ký phải phù hợp, tài sản bảo đảm có nguồn gốc rõ ràng.
“Có tình trạng doanh nghiệp hoạt động rất tốt, muốn tiếp cận vốn của ngân hàng, song ông chủ doanh nghiệp lại nợ tín dụng cá nhân dẫn đến phía ngân hàng từ chối cho doanh nghiệp vay. Vì thế, thông qua thanh toán không dùng tiền mặt sẽ giúp doanh nghiệp minh bạch thông tin”, Phó trưởng Ban Đào tạo và Hội viên, VINASME chia sẻ.
Thứ tư, doanh nghiệp tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đây là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp nhận được sự hỗ trợ của Chính phủ thông qua các nguồn vốn ưu đãi.
Thời gian qua, VINASME đã có nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp về tiếp cận tài chính, như: tổ chức các khóa nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp, quản trị rủi ro, quản trị tài chính; kết nối thông qua ký kết thỏa thuận ghi nhớ hợp tác với các tổ chức tín dụng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp; hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, thông qua các dự án trong và ngoài nước; áp dụng khoa học công nghệ, tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý chất lượng…
Để hỗ trợ doanh nghiệp trong tiếp cận vốn, tại hội thảo, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) và Tổ chức Thẻ quốc tế VISA International đã ký kết thỏa thuận hợp tác. Hai bên sẽ cùng hợp tác trong các dự án và hoạt động nhằm hỗ trợ quá trình chuyển đổi số hoạt động thanh toán tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa một cách hiệu quả; đồng thời hợp tác hỗ trợ các hoạt động học tập và chia sẻ kiến thức nhằm nâng cao năng lực, kỹ năng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nền kinh tế số.
Theo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (Điều 4), doanh nghiệp nhỏ và vừa bao gồm doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa, có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 200 người và đáp ứng một trong hai tiêu chí: tổng nguồn vốn không quá 100 tỷ đồng; tổng doanh thu của năm trước liền kề không quá 300 tỷ đồng.
Doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa được xác định theo lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; công nghiệp và xây dựng; thương mại và dịch vụ.
