Luật dữ liệu mới của Anh: Đòn bẩy cho xu hướng số hóa lĩnh vực bất động sản

Giao dịch thuê nhà thời dữ liệu số

Ngày 19/6 vừa qua, vương quốc Anh chính thức ban hành Luật Sử dụng và truy cập dữ liệu, đánh dấu một trong những thay đổi lớn nhất về pháp luật dữ liệu kể từ sau Brexit. Luật này không thay thế hoàn toàn các khung pháp lý hiện hành như Quy định Bảo vệ dữ liệu chung của EU (GDPR), Luật Bảo vệ dữ liệu 2018 (DPA), hay Quy định về quyền riêng tư và truyền thông điện tử (PECR) mà bổ sung và mở rộng các cơ chế pháp lý để thích ứng với bối cảnh số hóa. Đáng chú ý, các quy định mới đặc biệt tác động đến lĩnh vực bất động sản cho thuê, nơi dữ liệu cá nhân và thông tin giao dịch thường xuyên được xử lý giữa nhiều bên như đại lý, chủ nhà, người thuê và luật sư chuyển nhượng.

Theo quy định mới, các bên tham gia vào giao dịch cho thuê, từ đại lý đến chủ sở hữu và khách thuê, sẽ được khuyến khích sử dụng các nền tảng chia sẻ dữ liệu số an toàn như hệ thống mã tham chiếu bất động sản duy nhất (UPRN) hoặc các công cụ xác minh điện tử (eID). Mục tiêu là cải thiện hiệu quả giao dịch, giảm thiểu trùng lặp thủ tục và tăng cường độ minh bạch trong toàn bộ quá trình thuê nhà. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp môi giới và quản lý tài sản sẽ được phép xử lý dữ liệu cá nhân dưới danh nghĩa “lợi ích hợp pháp đã được xác lập”, giúp họ linh hoạt hơn trong vận hành hệ thống và phát triển dịch vụ mà không phải phụ thuộc quá nhiều vào sự đồng thuận bằng văn bản như trước.

Điểm nổi bật của luật mới nằm ở việc cho phép các bên tiếp cận và chia sẻ dữ liệu một cách hợp pháp, có kiểm soát, tương tự như định hướng mà Liên minh châu Âu đã thực hiện với Luật Quản trị dữ liệu có hiệu lực từ năm 2023. Tuy nhiên, trong khi châu Âu chú trọng các trung tâm dữ liệu do nhà nước giám sát và quy trình chia sẻ dữ liệu tập trung, mô hình của Anh mềm dẻo hơn và khuyến khích thị trường phát triển nền tảng chia sẻ dữ liệu riêng, miễn là tuân thủ các nguyên tắc minh bạch, an toàn và chính đáng.

Quyền riêng tư và trách nhiệm minh bạch hóa

Luật cũng đặt ra một loạt yêu cầu chặt chẽ về minh bạch hóa và quản trị dữ liệu. Các đại lý và chủ nhà sẽ phải cập nhật chính sách bảo mật, thông báo rõ ràng cho khách hàng về mục đích sử dụng dữ liệu, đồng thời thiết lập các quy trình phản hồi khiếu nại nhanh chóng và hợp lý. Đối với người thuê, họ được bảo đảm quyền truy cập, sửa đổi và rút lại sự cho phép xử lý dữ liệu cá nhân nếu thấy cần thiết. Các trường hợp vi phạm quy định, chẳng hạn như sử dụng dữ liệu sai mục đích, không lưu trữ an toàn hoặc chia sẻ không được phép, đều có thể bị Văn phòng Ủy viên thông tin (ICO) xử lý nghiêm khắc. Cơ quan này hiện đã được trao thêm quyền để thúc đẩy đổi mới nhưng vẫn duy trì năng lực kiểm soát và xử phạt mạnh mẽ.

Mô hình pháp lý mới cũng cho thấy sự khác biệt rõ rệt với Mỹ, nơi việc quản lý dữ liệu vẫn đang phân mảnh giữa các bang và thiếu một luật bảo vệ dữ liệu thống nhất ở cấp liên bang. Trong khi bang California đã áp dụng luật Luật Quyền riêng tư của người tiêu dùng và Luật Quyền riêng tư, những quy định này chủ yếu tập trung vào việc hạn chế khai thác dữ liệu thay vì tạo điều kiện chia sẻ dữ liệu một cách có lợi và minh bạch cho các giao dịch như thuê nhà. Vì vậy, cách tiếp cận tích hợp và định hướng dịch vụ công của Vương quốc Anh đang được giới chuyên gia đánh giá là mô hình có tiềm năng dẫn đầu trong nền kinh tế dữ liệu toàn cầu.

Mặc dù sẽ được triển khai theo lộ trình trong vòng 6-12 tháng tới, Luật Sử dụng và truy cập dữ liệu 2025 đang buộc toàn bộ ngành bất động sản cho thuê phải đánh giá lại quy trình quản trị thông tin và khả năng tuân thủ của mình. Với các đại lý, đây là cơ hội để hiện đại hóa quy trình vận hành, nâng cao chất lượng dịch vụ thông qua việc ứng dụng dữ liệu thông minh và cải thiện trải nghiệm khách hàng. Đối với chủ nhà, luật mang lại cơ chế chia sẻ thông tin an toàn hơn, đồng thời đặt ra trách nhiệm minh bạch hóa cao hơn trong hợp đồng và giao tiếp với người thuê. Còn đối với khách thuê, đây là thời điểm họ cần quan tâm nhiều hơn tới quyền kiểm soát dữ liệu cá nhân và đòi hỏi sự rõ ràng trong mọi tương tác với bên cung cấp dịch vụ.