Thanh tra TP. Hồ Chí Minh vừa ban hành Kết luận thanh tra (KLTT) số 385/KL-TTTP-P3 việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng vốn ngân sách tại các dự án đầu tư xây dựng công trình trên địa bàn huyện Cần Giờ do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng khu vực huyện Cần Giờ (Ban QLDA Cần Giờ) làm chủ đầu tư.
Thi công dang dở, lãng phí vốn ngân sách
Theo KLTT, giai đoạn từ 2018 – 2022, Ban QLDA Cần Giờ đã đề xuất và được cấp có thẩm quyền giao kế hoạch vốn đầu tư công tại 251 dự án với tổng số vốn được giao hơn 5.531 tỷ đồng và đã thực hiện giải ngân vốn đầu tư công hơn 5.360 tỷ đồng, đạt 96,9 % kế hoạch vốn. Trong đó, 22 dự án do Sở, ngành quyết định đầu tư; 229 dự án do UBND huyện Cần Giờ quyết định đầu tư, 3 dự án chưa có quyết định đầu tư.
Trong đó, Dự án xây dựng hệ thống đê bao sông Hà Thanh từ mũi Đồng Hòa đến mũi Cần Thạnh đang thực hiện dang dở. Dự án đã được Kiểm toán nhà nước khu vực IV kiểm toán ngân sách địa phương năm 2020 và có kết luận tại Thông báo số 162/TB-KV IV ngày 20.1.2022. Trong đó có kiến nghị giảm thanh toán, giảm giá trị hợp đồng số tiền hơn 26,8 tỷ đồng. Dự án thuộc nhóm B nhưng có thời gian bố trí vốn thực hiện dự án quá 5 năm (2017 – 2023) là một trong số 90 dự án đề xuất vốn kéo dài chưa bảo đảm theo quy định.
Ban QLDA Cần Giờ tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu (LCNT) thi công và tổ chức thi công dự án khi chưa bảo đảm có mặt bằng để bàn giao theo tiến độ, dẫn đến dự án phải ngừng thi công và kéo dài thời gian thực hiện do không có mặt bằng. Điều này thực hiện không đúng quy định tại điểm e khoản 1 Điều 7 Luật Đấu thầu 2013. Việc này đã làm giảm hiệu quả đầu tư và không bảo đảm mục tiêu cấp bách của dự án, gây lãng phí vốn ngân sách. Vì công trình dang dở, thi công gián đoạn, một số hạng mục đã xuống cấp.
Ngoài ra, dự án thực hiện không đúng quy định tại khoản 1 Điều 51 Luật Xây dựng 2014 và khoản 2 Điều 12 Luật Đất đai 2013 (ranh giới đất thực hiện dự án không trùng với ranh đăng ký thu hồi đất).
Chi phí bồi thường do Ban Bồi thường, giải phóng mặt bằng huyện Cần Giờ tính tại thời điểm năm 2023 là hơn 239 tỷ đồng, tăng hơn 7,2 lần so với dự toán chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng được phê duyệt năm 2017 là hơn 32 tỷ đồng.
Nhà thầu thi công gian dối hồ sơ dự thầu để trúng thầu
Về công tác lựa chọn nhà thầu, qua kiểm tra chọn mẫu 4/15 gói thầu của dự án, trong đó, có gói thầu số 1 – xây lắp và 2 gói thầu tư vấn lập hồ sơ mời thầu (HSMT), đánh giá hồ sơ dự thầu gói xây lắp và gói tư vấn giám sát thi công xây lắp (gói thầu số 7 và 8) đều có các sai sót.
Cụ thể, đối với 2 gói thầu tư vấn lập HSMT, đánh giá hồ sơ dự thầu: nhà thầu thực hiện là Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư xây dựng Trần Lê C.O ( giá trị trúng 2 gói là thầu hơn 151 triệu đồng). Hai gói thầu được chỉ định thầu trong cùng ngày 7.2.2018 và do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) ban hành quyết định phê duyệt là chưa phù hợp về thời gian thực hiện.
Đối với “Gói thầu số 1 – xây lắp” có giá hơn 190 tỷ đồng, hình thức đấu thầu rộng rãi, một giai đoạn 2 túi hồ sơ. Liên danh Công ty Cổ phần Xây lắp Thủy sản II - Công ty Cổ phần Xây dựng Vận tải Đầu tư Kinh doanh nhà Hải Đăng (Công ty Nhà Hải Đăng) được Ban QLDA Cần Giờ phê duyệt trúng thầu với giá hơn 189 tỷ đồng (tiết kiệm ngân sách hơn 151 triệu đồng).
KLTT cho biết, kết quả kiểm tra, xác minh hồ sơ dự thầu của liên danh trên cho thấy đã cung cấp thông tin không trung thực trong HSDT (nộp vào thời điểm tháng 3.2018). Cụ thể, trong HSDT, 2 công ty trên cùng cung cấp Hợp đồng thi công xây dựng số 42/2016/HĐXD ngày 2.6.2016 (thi công công trình đường D4 và D10, khu công nghiệp Đất Đỏ 1, xã Phước Long Thọ, huyện Đất Đỏ, Bà Rịa – Vũng Tàu với giá trị hợp đồng hơn 146 tỷ đồng) kèm biên bản nghiệm thu… để chứng minh năng lực kinh nghiệm đã thực hiện và hoàn thành ít nhất 1 hợp đồng… có giá trị hợp đồng tối thiểu hơn 127 tỷ đồng.
Tuy nhiên, Thanh tra TP. Hồ Chí Minh đã đối chiếu với hồ sơ do đối tác của liên danh cung cấp liên quan đến quá trình thi công dự án trên và đã phát hiện số hiệu hợp đồng khác nhau, một số nội dung của hợp đồng không trùng khớp… và đặc biệt là “không có tài liệu là Hợp đồng thi công xây dựng số 42/2016/HĐXD ngày 2.6.2016” liên quan đến thi công dự án trên.
Thanh tra xác định: “Như vậy, có cơ sở để xác định liên danh trên cung cấp thông tin không trung thực trong hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự tuyển, HSDT, hồ sơ đề xuất làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu tại gói thầu trên để được đánh giá HSDT yêu cầu và từ đó trúng thầu gói thầu trên. Điều này vi phạm điểm c khoản 4 Điều 89 Luật Đấu thầu 2013”.
Bên cạnh đó, Công ty Nhà Hải Đăng còn có dấu hiệu gian dối trong khai báo doanh thu hàng năm. Cụ thể: thông tin bước đầu do Chi cục Thuế quận Gò Vấp cung cấp, doanh thu kê khai thuế hàng năm của các năm 2015, 2016, 2017 của Công ty Nhà Hải Đăng trung bình hơn 68 tỷ đồng. Trong khi yêu cầu hồ sơ mời thầu và thỏa thuận của Liên danh, doanh thu bình quân trong vòng 3 năm của Công ty Nhà Hải Đăng phải đạt mức tối thiểu hơn 96 tỷ đồng. Như vậy, Công ty Nhà Hải Đăng không đáp ứng về điều kiện doanh thu bình quân hàng năm từ hoạt động xây dựng.
Còn theo HSDT của Công ty Nhà Hải Đăng thể hiện doanh thu bình quân 3 năm từ 2015 – 2017 là hơn 113 tỷ đồng; và kết quả này đã được đánh giá là đạt yêu cầu của HSMT.
Theo KLTT, do điều kiện khách quan về thời hạn và giới hạn quyền trong hoạt động thanh tra nên các dấu hiệu bất thường, có khả năng vi phạm điều cấm của pháp luật về đấu thầu liên quan đến vấn đề doanh thu bình quân của Công ty Nhà Hải Đăng cũng cần được chuyển đến cơ quan chức năng để xác minh làm rõ và xử lý theo quy định pháp luật.
Thanh tra TP. Hồ Chí Minh kiến nghị Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh giao Thanh tra Thành phố chuyển thông tin nội dung về dấu hiệu gian lận trong đấu thầu và làm giả, sử dụng con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức đến Công an thành phố để xem xét xử lý theo Điều 222 và Điều 341 Bộ Luật Hình sự 2015 sửa đổi năm 2017 đối với Gói thầu trên theo quy định.
Theo tài liệu, Công ty Nhà Hải Đăng từng trúng thầu thi công hơn 30 dự án tại TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh.
* Báo Đại biểu Nhân dân sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc, cử tri cả nước.
