Làm rõ “người có thẩm quyền khác” là ai?

Tiếp tục Kỳ họp thứ Chín, sáng 23/6, Quốc hội thảo luận ở Tổ về Dự án Luật Tương trợ tư pháp về dân sự và Dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan tham dự phiên thảo luận tại Tổ 14, gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh: Đồng Tháp, Bắc Giang và Khánh Hòa.

Tại phiên thảo luận, các đại biểu cơ bản tán thành việc tách Luật Tương trợ tư pháp năm 2007 thành 4 dự án luật, bao gồm: Luật Tương trợ tư pháp về dân sự, Luật Tương trợ tư pháp về hình sự, Luật Dẫn độ, Luật Chuyển giao người đang chấp hành hình phạt tù; đồng thời tán thành với Dự án Luật Tương trợ tư pháp về dân sự và Dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự.

Góp ý cụ thể vào dự án Luật Tương trợ tư pháp về dân sự, ĐBQH Lê Xuân Thân (Khánh Hòa) đề nghị cần quy định rõ hơn nguyên tắc cơ bản của Luật để vừa bảo đảm tính khả thi, vừa bảo đảm chủ quyền của Việt Nam.

Cụ thể, điểm b, khoản 2 Điều 5 dự thảo Luật về áp dụng pháp luật nước ngoài, quy định: “Việc áp dụng pháp luật nước ngoài không trái với các nguyên tắc tương trợ tư pháp về dân sự được quy định tại Điều 6 của Luật này”.

Điều 6 dự thảo Luật về nguyên tắc tương trợ tư pháp về dân sự, quy định: “Tương trợ tư pháp về dân sự được thực hiện trên nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng và các bên cùng có lợi, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, phù hợp với Hiến pháp, pháp luật của Việt Nam và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam là thành viên”.

Theo đại biểu Lê Xuân Thân, quy định như vậy vẫn thiếu một ý quan trọng, đã được khẳng định trong Bộ luật Dân sự, đó là: không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam.

Do vậy, đại biểu đề nghị Điều 6 dự thảo Luật cần bổ sung thêm cụm từ “không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam” để bảo đảm trọn vẹn ý nghĩa trong quy định của pháp luật.

Cũng theo đại biểu, dự thảo Luật cần rà soát một số quy định để bảo đảm thể chế hóa tinh thần đổi mới trong xây dựng pháp luật. Theo đó, nội dung nào thuộc thẩm quyền của Quốc hội thì được quy định trong luật, còn nội dung nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ, các bộ, ngành thì cần đưa vào trong các văn bản hướng dẫn thi hành.

Chẳng hạn, về thủ tục, giấy tờ, nội dung gì, hồ sơ thế nào, thời gian bao lâu thì cần được tách ra khỏi dự thảo Luật, để Chính phủ quy định. Như vậy sẽ giảm được số lượng điều khoản trong dự thảo Luật.

Cơ bản tán thành với dự thảo Luật, ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) lại tỏ ý băn khoăn với quy định tại Điều 15 dự thảo Luật về thẩm quyền yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự của Việt Nam.

Theo đó, cơ quan, người có thẩm quyền yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự của Việt Nam bao gồm: Tòa án nhân dân; Cơ quan thi hành án dân sự; Viện kiểm sát nhân dân và cơ quan, người có thẩm quyền khác theo quy định của pháp luật Việt Nam.

“Vậy cơ quan, người có thẩm quyền khác là ai, cơ quan nào?”, đại biểu Phạm Văn Hòa đặt câu hỏi, đồng thời đề nghị cần làm rõ để tạo thuận lợi trong triển khai thực hiện.

Điều 24 dự thảo Luật quy định thẩm quyền thực hiện yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự của nước ngoài. Theo đó, cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền của Việt Nam thực hiện yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự của nước ngoài bao gồm: Tòa án nhân dân khu vực; cơ quan thi hành án dân sự khu vực; cơ quan, tổ chức đang lưu giữ, quản lý thông tin, tài liệu, chứng cứ.

Đại biểu Phạm Văn Hòa đặt vấn đề: Hiện, chúng ta đã có Tòa án khu vực, Viện kiểm sát nhân dân khu vực, nhưng chưa rõ Cơ quan thi hành án khu vực nên cần làm rõ.

Dự thảo Luật quy định thời hạn có hiệu lực từ 1/7/2026. Tuy nhiên, cả đại biểu Lê Xuân Thân và đại biểu Phạm Văn Hòa đều đồng tình cho rằng, cần điều chỉnh sớm hơn, do luật được tách ra từ Luật Tương trợ tư pháp, các nội dung sửa đổi, bổ sung không nhiều.