Đẩy mạnh công tác truyền thông, kiện toàn Ban chỉ đạo phòng, chống tác hại thuốc lá
Bác sỹ Chuyên Khoa II Nguyễn Thế Phong, Phó Giám đốc Sở Y tế Lai Châu cho biết các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha (gọi chung sản phẩm thuốc lá thế hệ mới) rất có hại cho sức khỏe cả người hút và người xung quanh. Đây còn là nguyên nhân của nhiều trường hợp ngộ độc nicotine, gây các bệnh về tim mạch, hô hấp, tiêu hoá. Sử dụng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và lối sống của giới trẻ. Nhất là hậu quả lâu dài như rối loạn nhận thức, cảm xúc, giảm khả năng học tập, rối loạn tâm thần. Những thay đổi do nicotine gây ra trong hệ thần kinh khiến người dùng ở nhóm tuổi này dễ bị nghiện nicotine hơn.
Tại tỉnh Lai Châu, việc sử dụng thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng mới chỉ bắt đầu nhen nhóm, chủ yếu xuất hiện ở một bộ phận nhỏ giới trẻ và người dân tại các khu vực đô thị. Mặc dù chưa phổ biến rộng rãi, nhưng các sản phẩm này đang dần thu hút sự quan tâm của người dân, đặc biệt là thế hệ thanh thiếu niên bởi sự mới lạ và hiện đại. Để ngăn chặn sự lan rộng của các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, ngành y tế đã tham mưu kiện toàn Ban Chỉ đạo Phòng chống tác hại thuốc lá các cấp, giao nhiệm vụ cụ thể gắn với chỉ tiêu kế hoạch trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của từng Sở, ngành trong việc thi hành Luật Phòng chống tác hại thuốc lá. Phân công trách nhiệm cụ thể cho các đơn vị chức năng chủ động tổ chức thanh, kiểm tra và đánh giá việc triển khai thực hiện môi trường không khói thuốc. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm Luật Phòng chống tác hại thuốc lá tại nơi có quy định cấm.
Bên cạnh đó, nhân rộng các mô hình môi trường không khói thuốc. Tăng cường các chương trình giáo dục sức khỏe và nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của thuốc lá, trong đó, đặc biệt chú trọng giáo dục và ngăn ngừa thanh, thiếu niên sử dụng các sản phẩm thuốc lá, đặc biệt thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và shisha. Đẩy mạnh công tác truyền thông nâng cao nhận thức về tác hại của hút thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, ngành y tế đã xây dựng các tài liệu thông tin và truyền thông về tác hại của thuốc lá, lợi ích của việc cai nghiện thuốc lá, môi trường sống không có khói thuốc lá; chính sách, pháp luật về phòng chống tác hại thuốc lá phù hợp với từng nhóm đối tượng. Tổ chức thông tin kịp thời phong trào thi đua, mô hình, kinh nghiệm thực tiễn của các tổ chức và cá nhân thực hiện cai nghiện thuốc lá có hiệu quả.
Đến nay, ngành y tế Lai Châu đã phối hợp với cơ quan truyền thông đăng tải hàng trăm tin, bài, ảnh, video phổ biến kiến thức về tác hại thuốc lá, các bệnh lý liên quan đến thuốc lá, Luật Phòng chống tác hại thuốc lá và quy định của Luật. Phản ánh gương người tốt việc tốt trong công tác truyền thông vận động cai nghiện thuốc lá; tình hình triển khai hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá và xây dựng môi trường không khói thuốc lá tại các đơn vị trong tỉnh; tuyên truyền các bài viết về phòng chống tác hại thuốc lá trên hệ thống loa phát thanh của xã, phường, thị trấn.
Phối hợp quản lý, siết chặt kinh doanh sản phẩm thuốc lá mới
Trong 5 năm trở lại đây, ngành y tế đã tổ chức 4 cuộc thi tìm hiểu Luật Phòng chống tác hại thuốc lá cho cán bộ viên chức và người lao động trong ngành y tế; đoàn viên, thanh niên, lực lượng cán bộ chiến sỹ công an, học sinh các trường THPT trên toàn tỉnh. Qua các phần thi đã truyền tải được những thông điệp về tác hại của thuốc lá nói chung, thuốc lá thế hệ mới nói riêng; góp phần trang bị cho cán bộ, viên chức, đoàn viên, thanh niên những kiến thức về Luật Phòng chống tác hại thuốc lá và các quy định, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về chống tác hại thuốc lá. Thực hiện 2 đề tài nghiên cứu đưa ra những bằng chứng phục vụ cho công tác phòng chống tác hại thuốc lá tại tỉnh Lai Châu.
Hàng năm, Ban Chỉ đạo Phòng chống tác hại thuốc lá tỉnh tổ chức Lễ mít tinh, diễu hành hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31.5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá (từ ngày 25-31.5). Tổ chức 42 lớp tập huấn cho 2.100 giáo viên về phòng chống tác hại thuốc lá, tác hại của thuốc lá thế hệ mới để giảng dạy ngoại khóa. Chỉ đạo đội ngũ cán bộ y tế tuyến huyện, thành phố về tư vấn cai nghiện thuốc lá tại cộng đồng. Ngoài ra còn tổ chức 120 buổi truyền thông trực tiếp tại cộng đồng cho trên 3.000 người dân trên địa bàn tỉnh về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người, tác hại của hút thuốc lá thụ động, thuốc lá thế hệ mới. Tổ chức 5 đợt giám sát liên ngành tại các cơ quan đơn vị từ tỉnh, đến huyện, xã. Tăng cường năng lực cho cán bộ tham gia hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá và tăng cường các hoạt động giám sát, đánh giá tình hình thực hiện các quy định của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá.
Bên cạnh những kết quả đạt được, với đặc thù Lai Châu là tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa, có nhiều dân tộc cùng sinh sống, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, trình độ dân trí không đồng đều giữa các huyện, xã trong tỉnh, nguồn kinh phí có giới hạn nên việc triển khai tuyên truyền phòng chống tác hại thuốc lá còn gặp nhiều khó khăn. Một số bộ phận cán bộ, công chức, viên chức, người lao động do thói quen hút thuốc và nhận thức về Luật Phòng chống tác hại thuốc lá còn hạn chế nên vẫn còn tình trạng hút thuốc tại cơ quan. Việc tham gia xây dựng cơ quan, đơn vị, cơ sở y tế không khói thuốc chưa thực hiện được triệt để, một số đơn vị chưa tuân thủ các quy định về Phòng chống tác hại thuốc lá.
Xác định bảo vệ sức khỏe của người dân trước các nguy cơ từ thuốc lá thế hệ mới là một trong những ưu tiên hàng đầu, trong thời gian tới, ngành y tế Lai Châu sẽ tập trung vào việc nâng cao nhận thức cộng đồng qua các chiến dịch tuyên truyền mạnh mẽ, đồng thời phối hợp với các cơ quan chức năng siết chặt quản lý và kiểm soát việc kinh doanh các sản phẩm này. Tuy nhiên, để ngăn chặn sự lan rộng của thuốc lá thế hệ mới, mỗi người dân, đặc biệt là thế hệ thanh thiếu niên cần hiểu rõ về tác hại của thuốc lá thế hệ mới; kiên quyết nói không với các loại, sản phẩm thuốc lá để bảo vệ chính bản thân và gia đình trước những hiểm họa tiềm ẩn từ các sản phẩm này.
