Trong khuôn khổ quan hệ đối tác giữa UNESCO và Quỹ L'Oréal, giải thưởng L'Oréal - UNESCO vì Sự phát triển của Phụ nữ trong Khoa học (FWIS) được lập ra để hỗ trợ các nhà khoa học nữ đã có những thành tựu xuất sắc trong khoa học, nỗ lực thúc đẩy sự bình đẳng trong khi giải quyết những thách thức lớn mà nhân loại đang phải đối mặt.
Chương trình quốc gia FWIS hàng năm tôn vinh và quy tụ những phụ nữ Việt Nam ưu tú, có những nghiên cứu giúp thay đổi thế giới qua việc phát triển khoa học mới, bao gồm việc phát triển các ứng dụng hay các công trình khoa học về các lĩnh vực sức khỏe, an ninh lương thực và môi trường.
Phát biểu tại sự kiện, Phó tổng giám đốc UNESCO về Khoa học tự nhiên Lydia Brito cho biết, Lễ kỷ niệm đặc biệt này đánh dấu 15 năm quan hệ đối tác quan trọng giữa UNESCO và L'Oréal, góp phần hỗ trợ phụ nữ trong khoa học ngay tại quốc gia Việt Nam.
Đây cũng là dịp để tôn vinh những đóng góp to lớn của các nhà khoa học nữ Việt Nam trong suốt 15 năm qua; tôn vinh sự xuất sắc trong khoa học của 38 Nghiên cứu sinh quốc gia FWIS trong việc nỗ lực đẩy mạnh khoa học phát triển bền vững tại Việt Nam và trên toàn cầu.
Theo bà Lydia Brito, kể từ khi thành lập, Chương trình FWIS đã hỗ trợ 38 nhà khoa học nữ xuất sắc tại Việt Nam. Những người phụ nữ này đã mở rộng ranh giới kiến thức trong Khoa học sự sống và Khoa học vật liệu, đóng góp trực tiếp vào các thách thức của địa phương và toàn cầu. Nghiên cứu mang tính đột phá của họ đã giúp thúc đẩy đổi mới, giải quyết các vấn đề xã hội và thúc đẩy phát triển bền vững theo những cách có lợi cho Việt Nam và thế giới.
Đặc biệt, tại Việt Nam đã có ba nhà khoa học được quốc tế công nhận khi giành giải thưởng "Tài năng trẻ triển vọng quốc tế" vào năm 2015, 2018 và 2022. Những thành tựu của họ vượt ra ngoài biên giới, thể hiện tài năng và cam kết của Việt Nam đối với khoa học trên trường quốc tế.
Không chỉ vậy, những nhà khoa học nữ này đã trở thành hình mẫu truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ em gái và phụ nữ tương lai theo đuổi sự nghiệp khoa học và công nghệ. Công trình của họ chứng minh sức mạnh sự lãnh đạo của phụ nữ trong khoa học và là minh chứng hùng hồn cho những gì có thể đạt được khi phụ nữ được trao cơ hội để phát triển.
Tuy vậy, Phó tổng giám đốc UNESCO về Khoa học tự nhiên Lydia Brito cũng chỉ ra những thách thức mà phụ nữ đang phải đối mặt. Mặc dù xã hội đã phát triển hơn, nhưng nữ giới vẫn chiếm chưa đến 30% các nhà nghiên cứu trên thế giới. Trong nhiều lĩnh vực, chẳng hạn như đơn xin cấp bằng sáng chế và lãnh đạo khoa học cấp cao, khoảng cách giới thậm chí còn rộng hơn. Những trở ngại dai dẳng, định kiến và thiếu sự công nhận đã và đang cản trở phụ nữ đạt được tiềm năng khoa học đầy đủ của họ.
"Đây vừa là thách thức, vừa là lời kêu gọi hành động đối với chúng ta. Khi hướng tới tương lai, chúng ta phải tiếp tục cam kết đảm bảo phụ nữ được trao quyền đầy đủ để đóng góp vào phát triển khoa học", Bà Lydia Brito khẳng định.
Theo Tổng giám đốc điều hành của L'Oréal Việt Nam Benjamin Rachow, buổi lễ kỷ niệm này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quan hệ hợp tác lâu dài giữa UNESCO và L'Oréal - một mối quan hệ dựa trên niềm tin chung rằng thế giới cần khoa học và khoa học cần phụ nữ.
"Trong suốt 15 năm qua, L'Oréal đã cùng UNESCO vinh danh 38 nhà khoa học nữ xuất sắc Việt Nam qua Giải thưởng khoa học L’Oréal – Unesco "Vì sự phát triển Phụ nữ trong Khoa học" để giới thiệu những thành tựu khoa học của họ trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Công trình nghiên cứu của những nhà khoa học nữ xuất sắc này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết những thách thức mang tính thời đại, mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ nhà khoa học nữ trẻ kế tiếp sẽ tiếp tục các nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực STEM", ông Benjamin Rachow thông tin.
Tại lễ kỷ niệm, các nhà khoa học nữ của chương trình Giải thưởng khoa học L’Oréal – Unesco "Vì sự phát triển Phụ nữ trong Khoa học" được trao tặng kỷ niệm chương bởi những đóng góp to lớn cho khoa học Việt Nam nói riêng và quốc tế nói chung.
Sự kiện cũng giới thiệu một triển lãm về con đường khoa học của các Nghiên cứu sinh Việt Nam kể từ khi họ được trao giải. Các nhà khoa học nữ nhận được giải thưởng FWIS quốc gia đã chia sẻ những câu chuyện truyền cảm hứng để xây dựng hình tượng cho các thế hệ nhà nghiên cứu trẻ là nữ - những người mong muốn theo đuổi sự nghiệp khoa học và sẵn sàng bước qua những rào cản và định kiến của xã hội.
Tham gia Lễ kỷ niệm có sự góp mặt của Bác sĩ Hồ Phạm Thục Lan - người được cả nước biết đến qua bài báo “Nữ bác sĩ giải mã gene của người Việt để chữa loãng xương”. Bà nhận Giải thưởng quốc gia “L’Oreal - UNESCO for women in science” vào năm 2015 nhờ những đóng góp cho nghiên cứu loãng xương ở Châu Á và Việt Nam.
Bác sĩ Hồ Phạm Thục Lan chia sẻ, giải thưởng mang đến giá trị tinh thần rất lớn bởi không chỉ ghi nhận nỗ lực, cống hiến của các nhà khoa học nữ; mà còn tạo động lực giúp họ vượt qua nhiều khó khăn, rào cản, thậm chí là thành kiến còn tồn tại về nữ giới trong nghiên cứu khoa học.
"Thế giới cần đến khoa học, khoa học cần đến phụ nữ. Việc phụ nữ tham gia nghiên cứu ngày càng tăng cho thấy năng lực và sự đóng góp của các nhà nghiên cứu nữ Việt Nam trong việc phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống, chuyển đổi kỹ thuật số và năng lực sáng tạo của lực lượng lao động của đất nước", Bà Lan khẳng định.