Khơi thông nguồn vốn, lấy lại niềm tin cho nhà đầu tư

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 08/2023/NĐ-CP về việc sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các Nghị định quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, việc lấy lại niềm tin của nhà đầu tư không thể một sớm một chiều.

Vụ trưởng Vụ Kinh tế tổng hợp, Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Tú Anh cho rằng cốt lõi của thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện nay là niềm tin. Muốn lấy lại niềm tin, ngoài sự minh bạch, thị trường vĩ mô ổn định thì phải bảo vệ được lợi ích của các nhà đầu tư. "Một trong các giải pháp bảo vệ nhà đầu tư mà chúng ta đang “quên”, đó là vai trò của bảo hiểm. Nếu có bảo hiểm đầu tư tham gia (công ty bảo hiểm) thì nhà đầu tư sẽ mạnh dạn xuống tiền. Bảo hiểm là không bắt buộc nhưng giúp thị trường có thêm lựa chọn" - ông Tú Anh nhấn mạnh.

Còn theo chuyên gia Cấn Văn Lực, cần quyết liệt xử lý nhanh chóng, dứt điểm, nghiêm minh những vi phạm về phát hành trái phiếu doanh nghiệp, kiểm soát việc đại chúng hóa ở thị trường thứ cấp. Qua đó, lấy lại niềm tin của nhà đầu tư.

Trong một thị trường dựa nhiều vào niềm tin như vậy, cần có cơ chế khuyến khích các tổ chức tư vấn độc lập, đạo đức, trách nhiệm cao về đầu tư trái phiếu; nâng cao chất lượng dòng tiền của tổ chức phát hành.

Bên cạnh đó, cần nhanh chóng cải cách thủ tục, điều kiện, rút gọn thời gian cấp phép phát hành để tạo điều kiện, có chính sách khuyến khích phát hành trái phiếu ra công chúng.

Còn theo Chủ tịch Trung tâm lưu ký, Uỷ ban chứng khoán nhà nước Nguyễn Sơn, trái phiếu riêng lẻ chào bán cho nhà đầu tư chuyên nghiệp có thể hiểu là sự dàn xếp tài chính giữa trái chủ và các tổ chức phát hành. Việc cần bảo hiểm hay không do hai bên cân nhắc, nếu bên mua muốn bảo hiểm thì chi phí bảo hiểm sẽ đưa vào giá vốn phát hành, làm giá vốn đội lên. Nên việc có bảo hiểm hay không sẽ do thị trường quyết định.

Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Tạ Thanh Bình cũng cho hay, thị trường chứng khoán Mỹ có định chế được thành lập từ năm 1970 để bảo hiểm cho khoản đầu tư nhằm bảo hiểm cho tài sản của nhà đầu tư trong trường hợp công ty chứng khoán có hành vi trái pháp luật như ăn cắp tiền trên tài khoản hoặc sử dụng trái phép chứng khoán của nhà đầu tư… Còn việc bảo hiểm cho trái phiếu thì phải cân nhắc tính khả thi, phụ thuộc rất lớn vào chất lượng kinh doanh của tổ chức phát hành.

Trước mắt, để tạo niềm tin cho nhà đầu tư, các chuyên gia cho rằng, cần có cơ chế phân loại trái phiếu, ví dụ xếp hạng tín nhiệm.

Hiện tại Nghị định 08/2023/NĐ-CP đã ngưng hiệu lực thi hành đối với quy định về kết quả xếp hạng tín nhiệm đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu cho đến hết năm 2023. Đây cũng là khoảng thời gian cần thiết để giúp các doanh nghiệp có thể lên lộ trình cụ thể vào việc tham gia xếp hạng tín nhiệm.

Tuy nhiên, Chính phủ cần phải xác định rõ đây là một nhiệm vụ cấp bách để giúp lấy lại niềm tin của nhà đầu tư với thị trường, làm minh bạch hóa thị trường, giúp nâng hạng thị trường vốn Việt Nam.