Kinh tế tư nhân đã chứng minh được những lợi thế vượt trội

- Mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm vừa có bài viết: "Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng”. Trong bài viết này, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Cả hệ thống chính trị cần nhìn nhận vai trò của kinh tế tư nhân như là động lực tăng trưởng quan trọng hàng đầu của đất nước; còn kinh tế tư nhân cần xác định rõ hơn về sứ mệnh và tầm nhìn của mình. Ông nghĩ gì về định hướng này?

- Định hướng này phù hợp với bối cảnh hiện tại của đất nước. Nếu đưa ra nhận định này cách đây 40 năm, sẽ rất khó thực hiện, bởi lúc đó nền kinh tế chủ yếu hướng theo mô hình kinh tế tập thể, với kinh tế quốc doanh là nền tảng. Tuy nhiên, sau 40 năm đổi mới, nền kinh tế đã có sự thay đổi rõ rệt, và có hai điểm quan trọng cần nhấn mạnh.

Thứ nhất, kinh tế tư nhân Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ về cả tiềm lực, tài sản, kinh nghiệm và nguồn nhân lực. Thứ hai, các thành phần kinh tế khác như kinh tế tập thể và kinh tế nhà nước đang bộc lộ những hạn chế, không thể phát triển nhanh như khu vực kinh tế tư nhân. Kinh tế tư nhân đã chứng minh được những lợi thế vượt trội về tốc độ phát triển, khả năng tích lũy nguồn lực và đổi mới sáng tạo qua thực tiễn 40 năm đổi mới.

Trong bối cảnh hiện tại, trừ nguồn vốn đầu tư FDI, các thành phần kinh tế tập thể và nhà nước không thể mạnh mẽ bằng kinh tế tư nhân, và khu vực kinh tế tư nhân cần được đầu tư mạnh mẽ để trở thành lực lượng tiên phong trong phát triển kinh tế trong thời kỳ hội nhập.

Việc nhìn nhận vai trò của kinh tế tư nhân như là động lực tăng trưởng quan trọng hàng đầu của đất nước thể hiện sự chuyển biến quan trọng trong tư duy. Bất kỳ thành phần kinh tế nào đóng góp lớn vào sự phát triển đất nước, tạo ra giá trị gia tăng lớn nhất, đều cần được hưởng sự hỗ trợ xứng đáng từ chính sách, xã hội, đất nước và cộng đồng quốc tế.

Trong thời gian tới, cần tiếp tục tạo điều kiện cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, trên cơ sở bảo đảm sự bình đẳng thực sự. Thậm chí, cần trao quyền cho kinh tế tư nhân thực hiện các dự án lớn, các dự án có tầm quốc gia, để có thể tích lũy nguồn lực, phát huy năng lực và khả năng đổi mới sáng tạo cao nhất. Chỉ khi nào mở đường cho kinh tế tư nhân phát triển tối đa, khu vực này mới có thể tạo ra sức bật mạnh mẽ, đột phá, đưa tăng trưởng kinh tế lên 2 con số và chuyển đổi đất nước từ thu nhập thấp, thu nhập trung bình thành một quốc gia công nghiệp có thu nhập cao vào năm 2045.

- Trong bài viết của Tổng Bí thư đã xác định 7 nhóm giải pháp cần tập trung để đưa kinh tế tư nhân trở thành động lực dẫn dắt nền kinh tế vươn ra thị trường quốc tế. Theo ông, trong ngắn hạn, cần tập trung ưu tiên cho nhóm giải pháp nào để nhanh chóng đưa khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ?

- Bảy nhóm giải pháp của Tổng Bí thư rất toàn diện, đã được tổng kết đầy đủ và nghiên cứu kỹ lưỡng, rút ra từ gần 40 năm đổi mới. Trong đó, theo tôi, cần tập trung vào những giải pháp mang tính đột phá.

Cụ thể, cần mở rộng và nâng cao thể chế cho kinh tế tư nhân, bảo đảm một môi trường kinh doanh thông thoáng, chi phí thấp nhất, thậm chí không có chi phí bôi trơn hay chi phí phi chính thức, để giúp kinh tế tư nhân tiết kiệm chi phí và phát triển bền vững.

Cần trao quyền bình đẳng trong các dự án phát triển kinh tế quốc gia, cho phép kinh tế tư nhân tham gia vào những dự án trọng điểm của đất nước. Điều này giúp họ có cơ hội bộc lộ tài năng, huy động nguồn lực và thu được những lợi ích chính đáng.

Ngoài ra, cần có giải pháp phát triển đội ngũ doanh nhân Việt Nam tài năng, lỗi lạc, tận tụy vì đất nước, sẵn sàng cống hiến hết mình. Việc tạo điều kiện phát triển tài năng cho đội ngũ doanh nhân là rất quan trọng, vì họ chính là yếu tố quyết định sự phát triển của kinh tế tư nhân. Do đó, họ cần được bồi dưỡng, vun đắp, xây dựng một cách bài bản, và được trân trọng, tôn vinh xứng đáng.

Với một thể chế tốt và đội ngũ doanh nhân xuất sắc, kinh tế tư nhân sẽ phát triển mạnh mẽ và đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước.

Muốn vươn mình phải có tập đoàn mạnh

- Tổng Bí thư cũng yêu cầu: cần ưu tiên xây dựng các tập đoàn kinh tế tư nhân tầm cỡ khu vực và toàn cầu; hình thành và phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn, mạnh, có năng lực cạnh tranh quốc tế, có sứ mệnh dẫn dắt, hỗ trợ trở lại các doanh nghiệp nội địa khác cùng tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

- Việc tạo ra một lực lượng kinh tế hùng mạnh là điều mà nhiều quốc gia đã thực hiện thành công. Ví dụ, trong sự phát triển mạnh mẽ của Nhật Bản, có 6 tập đoàn kinh tế tư nhân cực kỳ lớn, là xương sống của nền kinh tế; Hàn Quốc cũng có 4-5 tập đoàn lớn tương tự. Tóm lại, để vươn mình ra thế giới, cần phải có những tập đoàn mạnh.

Ở Việt Nam, các tập đoàn kinh tế nhà nước đã bộc lộ hết khả năng của mình, vì vậy, quan điểm xây dựng các tập đoàn kinh tế tư nhân hùng mạnh, phát triển nhanh chóng và tích hợp nguồn lực hiệu quả là rất phù hợp. Những tập đoàn kinh tế tư nhân này sẽ là tinh hoa thật sự, cạnh tranh một cách công bằng, không có sự ưu ái như các thành phần kinh tế khác. Chúng ta cần xây dựng các tập đoàn kinh tế tư nhân để làm chỗ dựa vững chắc, là xương sống cho nền kinh tế, giúp phát triển bền vững, có đủ tiềm lực và tạo ra sự ổn định về kinh tế và chính trị. Các tập đoàn kinh tế tư nhân cần kết nối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hình thành chuỗi giá trị toàn cầu, lấy Việt Nam làm trung tâm. Điều này là hết sức cần thiết, vì nếu không có kinh tế tư nhân vững mạnh, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó phát triển, và nếu dựa vào vốn đầu tư nước ngoài, sẽ không còn là nền kinh tế thuộc về Việt Nam.

- Để xây dựng được những doanh nghiệp giữ vai trò “sếu đầu đàn” như vậy, cần có giải pháp đặc biệt nào?

- Hiện nay, chúng ta đã có một số tập đoàn kinh tế tư nhân lớn như FPT, Vingroup, Vinamilk… Việc tiếp theo là xây dựng một hệ sinh thái để phát triển các tập đoàn này với quy mô rộng lớn hơn, hiệu quả cao hơn. Cần có cơ chế chính sách khuyến khích các tập đoàn kinh tế tư nhân này thực hiện các chiến lược đột phá, tham gia vào danh sách các tập đoàn lớn trên thế giới, cùng với cơ chế hỗ trợ về vật chất và tinh thần. Bên cạnh đó, cần xây dựng các chương trình đào tạo nhân lực tinh hoa cho các tập đoàn này, giúp phát huy tối đa tài năng và phục vụ cho sự phát triển của quốc gia. Cần có cơ chế đặc thù để các tập đoàn này không bị ràng buộc mà chỉ tập trung vào việc phát huy tài năng.

Các tập đoàn kinh tế tư nhân Việt Nam cũng nên hướng tới các lĩnh vực mũi nhọn như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, các ngành có giá trị gia tăng cao như chất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, khoa học vũ trụ, khoa học hàng hải, và các lĩnh vực liên quan đến số hóa, xanh hóa. Cần có chính sách hỗ trợ rõ ràng, cả trực tiếp và gián tiếp, để tạo ra một định hướng phát triển mạch lạc và hiệu quả.

Mẫu số chung của những nền kinh tế muốn phát triển nhanh, bền vững, công nghiệp hóa thành công là phải có các tập đoàn tư nhân mạnh.

Việt Nam cũng cần có những "gã khổng lồ" như vậy để làm chỗ dựa cho nền kinh tế. Chúng ta cần xây dựng các tập đoàn tư nhân hàng đầu trong các lĩnh vực công nghệ cao, dịch vụ và nông nghiệp. Những lĩnh vực thế mạnh này cần có những con "sếu đầu đàn" dẫn dắt nền kinh tế. Khi đó, nền kinh tế Việt Nam sẽ hoàn toàn tự tin để tiến hành công nghiệp hóa với tốc độ nhanh hơn và mạnh mẽ hơn hiện nay.

- Xin cảm ơn ông!