Tài liệu vụ án xác định, Nguyễn Tiến Thành, sinh năm 1987, trú tại Thanh Hóa, là một người lao động tự do, hoạt động trong mảng kinh doanh dịch vụ sim điện thoại. Tuy nhiên, Thành lại có tài khoản để đăng nhập vào hệ thống của nhà mạng để đánh cắp dữ liệu khách hàng đem bán. Đây phải chăng là “lỗ hổng” nghiêm trọng cần khắc phục?
Như Báo Đại biểu Nhân dân đã đưa tin, vừa qua, Tòa án nhân dân TP Hà Nội mở phiên xét xử sơ thẩm, tuyên phạt tù nhóm bị cáo đã có hành vi mua bán trái phép thông tin của người dân.
Một số bị can trong vụ án như Bùi Việt Anh (SN 1987, là cán bộ Tổng công ty hạ tầng mạng) bị phạt 30 tháng tù về tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông”.
Bị cáo Trần Mạnh Quân (nguyên cán bộ Cảnh sát hình sự Công an quận Long Biên, Hà Nội) bị phạt 6 năm tù về các tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông và Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”.
Đáng chú ý, trong số các bị cáo còn lại, có Nguyễn Tiến Thành, sinh năm 1987, trú tại Thanh Hóa. Qua trích lục nhân thân, Thành là lao động tự do, hoạt động trong mảng dịch vụ kinh doanh dịch vụ sim điện thoại.
Tuy nhiên, hồ sơ vụ án lại chỉ rõ, Thành có khả năng đánh cắp dữ liệu cá nhân của khách hàng sử dụng mạng di động để đem đi bán lấy tiền. Cụ thể, năm 2019, Nguyễn Tuấn Minh (một bị cáo trong vụ án) có quen biết với Thành.
Minh biết Thành làm dịch vụ về sim số điện thoại, có thể cung cấp thông tin liên quan đến số điện thoại (thông tin chủ thuê bao số điện thoại) nên đã thỏa thuận mua thông tin liên quan đến số điện thoại với Thành.
Minh sử dụng Zalo “Bbi” đăng ký bằng số điện thoại 0868562003; tài khoản số 03222423701 tại VP bank; số 9704229226253404 tại ngân hàng MB bank cùng tên Trần Thị Chung (mẹ của Nguyễn Tuấn Minh) trao đổi, mua bán thông tin và giao nhận tiền với Nguyễn Tiến Thành (Zalo tên “Thành Thanh Hóa” đăng ký bằng số 0988908908; sử dụng các tài khoản: 8400198989999 tại MB Bank và 182917117 tại VP Bank đều tên Thành).
Thành thỏa thuận sẽ bán cho Minh với giá 250.000 đồng/1 thông tin chủ thuê bao, thông tin số chứng minh nhân dân, hộ chiếu đăng ký chủ thuê bao điện thoại và giá 350.000-500.000 đồng/1 thông tin đăng ký chủ thuê bao (có kèm ảnh chân dung, ảnh chứng minh nhân dân).
Để lấy thông tin bán cho Nguyễn Tuấn Minh, Thành sử dụng 2 tài khoản để đăng nhập vào hệ thống của các nhà mạng.
Với phương thức thủ đoạn như trên, Cơ quan điều tra đã làm rõ: từ năm 2019 đến nay Nguyễn Tiến Thành đã thực hiện bán tổng số 407 lần thông tin cho Nguyễn Tuấn Minh. Tổng số tiền Thành đã nhận của Nguyễn Tuấn Minh là: 155.200.000₫ (Giao dịch thông qua tài khoản số 8400198989999 tại MB Bank là 60 lần, tổng số tiền 23,9 triệu đồng.
Khai nhận trong quá trình điều tra, Thành nhận thức được việc mua bán thông tin là vi phạm pháp luật, không được sự đồng ý của chủ thuê bao các số điện thoại.
Cần lấp ngay “lỗ hổng” trong bảo vệ dữ liệu cá nhân
Theo Bộ Công an, tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân hiện đang diễn ra phổ biến, công khai, với các dữ liệu thô và dữ liệu cá nhân đã qua xử lý, nhiều hành vi chưa được xử lý vì thiếu quy định của pháp luật. Các doanh nghiệp, công ty kinh doanh dịch vụ có thu thập dữ liệu cá nhân của khách hàng, cho phép các đối tác thứ ba tiếp cận thông tin dữ liệu cá nhân nhưng không có yêu cầu, quy định chặt chẽ, để đối tác thứ ba chuyển giao, buôn bán cho các đối tác khác. Các doanh nghiệp chủ động thu thập thông tin cá nhân của khách hàng, hình thành kho dữ liệu cá nhân, phân tích, xử lý các loại dữ liệu đó để tiến hành kinh doanh, buôn bán.
Chỉ trong 2 năm từ năm 2019 đến năm 2020, Bộ Công an phát hiện hàng trăm cá nhân, tổ chức liên quan bán dữ liệu cá nhân. Một số đường dây chiếm đoạt, mua bán dữ liệu quy mô lớn tại Việt Nam đã bị phát hiện, đấu tranh, xử lý. Số lượng dữ liệu cá nhân bị thu thập, mua bán trái phép phát hiện được lên tới gần 1.300 GB, trong đó có nhiều dữ liệu cá nhân nội bộ, nhạy cảm.
Trước tình hình đó, Bộ Công an đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương tăng cường công tác nắm tình hình, chủ động phát hiện những sơ hở thiếu sót trong công tác quản lý của các bộ, ngành, địa phương và hoạt động của các tập đoàn, công ty kinh doanh dịch vụ có thu thập thông tin cá nhân. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của một số cán bộ, công chức, viên chức về cung cấp, quản lý hồ sơ cá nhân, dữ liệu cá nhân và người dân, nhất là tâm lý sẵn sàng đánh đổi thông tin đời tư, thông tin cá nhân để lấy sự tiện ích về mặt công nghệ.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
