Kiên định mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bền vững

Hạ tầng khởi sắc, sinh kế bền vững

Việt Nam đang bước vào giai đoạn mới với những mục tiêu đầy thách thức trong công cuộc giảm nghèo bền vững. Theo đó, cả nước đặt mục tiêu phấn đấu tỷ lệ nghèo đa chiều giảm bình quân từ 1%- 1,5% mỗi năm. Đặc biệt, mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào DTTS phấn đấu đạt hơn 3% mỗi năm. Đối với các huyện nghèo, mục tiêu còn quyết liệt hơn với mức giảm từ 4% đến 5% tỷ lệ hộ nghèo hàng năm. Đến hết năm nay, phấn đấu có 30% huyện nghèo, 30% xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng nghèo.

Theo Văn phòng quốc gia về giảm nghèo, hết năm 2024 vừa qua, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều đã giảm xuống còn 1,93%; tại các huyện nghèo, con số này là 24,86. Đáng chú ý, tỷ lệ hộ nghèo trong cộng đồng dân tộc thiểu số đã giảm mạnh tới 3,95%, xuống còn 12,55%. Tất cả những kết quả quả này đều đạt chỉ tiêu Quốc hội và Chính phủ đã đề ra.

Đến nay, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đã khẳng định vai trò then chốt trong việc tạo ra những thay đổi tích cực ở các địa phương. Bằng việc đầu tư xây dựng mới 2.716 công trình và duy tu, bảo dưỡng 1.586 công trình hiện có, Chương trình đã góp phần hoàn thiện cơ sở hạ tầng đồng bộ; không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt của người dân mà còn thúc đẩy mạnh mẽ các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.

Bên cạnh đầu tư vào hạ tầng, Chương trình còn tập trung hỗ trợ người dân tạo dựng sinh kế bền vững. Cả nước đã có hơn 9.300 dự án, mô hình phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, du lịch, khởi nghiệp và khởi sự kinh doanh đã được xây dựng, nhân rộng, thu hút sự tham gia của 213.247 hộ gia đình. Những mô hình này đã trực tiếp tạo ra việc làm, tăng thu nhập, giúp các hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo có nền tảng vững chắc hơn để vươn lên trong cuộc sống. Người dân sinh sống tại các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo cũng được quan tâm, tạo điều kiện tiếp cận với những cơ hội phát triển mới.

Hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo mới

Mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận, song thực tiễn công tác giảm nghèo trên cả nước vẫn tồn tại một số hạn chế cần được khắc phục. Một trong những vấn đề nổi bật là số lượng văn bản hướng dẫn thực hiện chương trình còn quá lớn, gây ra không ít khó khăn cho các cấp thực thi. Bên cạnh đó, việc phân bổ vốn ở một số địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu về tiến độ thời gian, ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai các dự án. Tình trạng nhiều địa phương đề xuất và phê duyệt danh mục dự án còn dàn trải, manh mún; thậm chí trùng lặp cũng là một vấn đề cần được giải quyết. Đặc biệt, tính bền vững của kết quả giảm nghèo cũng là một trong những thách thức cần giải pháp căn cơ, hiệu quả…

Theo Văn phòng quốc gia về giảm nghèo, để đạt được những mục tiêu đã đề ra, cần thiết rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật cũng như các văn bản hướng dẫn liên quan. Đồng thời, tập trung tổ chức thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững; chú trọng hạn chế tình trạng tái nghèo và phát sinh nghèo mới. Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, vận động, xác định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ quyền lợi khi tham gia để nâng cao nhận thức, tạo được sự đồng thuận của cả hệ thống chính trị và người dân, khơi dậy tiềm năng, lợi thế trong công cuộc giảm nghèo.

Về phía các địa phương, cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện giải ngân nguồn vốn Trung ương hỗ trợ, bảo đảm tiến độ, hiệu quả sử dụng vốn, tránh dàn trải, thất thoát, lãng phí. Đồng thời, ưu tiên bố trí kinh phí từ ngân sách địa phương triển khai các mục tiêu, nhiệm vụ thuộc chương trình đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Việc thực hiện đầy đủ các chính sách giảm nghèo thường xuyên cũng vô cùng quan trọng để hỗ trợ toàn diện cho người nghèo, bao gồm: các chính sách về bảo hiểm y tế, miễn giảm học phí, nhà ở, dạy nghề, việc làm, vay vốn tín dụng ưu đãi, hỗ trợ tiền điện và trợ giúp pháp lý... Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác giám sát, đánh giá quá trình triển khai thực hiện; hoàn thiện hệ thống quản lý Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, kết nối với hệ thống giám sát, đánh giá các Chương trình mục tiêu quốc gia khác để bảo đảm tính hiệu quả, minh bạch.