Tiếp tục Phiên họp thứ 37, chiều nay, 23.9, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về báo cáo công tác năm 2024 và kế hoạch kiểm toán năm 2025 của Kiểm toán nhà nước.
Dự kiến kiểm toán 25 chuyên đề
Trình bày Báo cáo tại phiên họp, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn nêu rõ, kế hoạch kiểm toán năm 2024 của Kiểm toán nhà nước bao gồm 121 nhiệm vụ kiểm toán, được tổ chức thành 166 Đoàn kiểm toán. Đến ngày 30.8.2024, Kiểm toán nhà nước đã tổ chức xét duyệt 109 kế hoạch kiểm toán, triển khai 100 Đoàn kiểm toán, trong đó 65 Đoàn kiểm toán đã kết thúc; hoàn thành và tổ chức xét duyệt 85 dự thảo Báo cáo kiểm toán và đã phát hành chính thức 81 Báo cáo kiểm toán.
Kiểm toán nhà nước đã sớm ban hành nhiều văn bản triển khai hoạt động kiểm toán. Theo kế hoạch kiểm toán năm 2024, bên cạnh kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách 33 (83%) bộ, cơ quan trung ương, 57 (90%) địa phương, Kiểm toán nhà nước tổ chức kiểm toán một số chuyên đề bám sát nhiệm vụ kiểm toán theo yêu cầu của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng như các vấn đề dư luận xã hội quan tâm.
Về kế hoạch kiểm toán năm 2025, dự kiến tổng số nhiệm vụ kiểm toán năm 2025 là 120 nhiệm vụ (giảm 1 nhiệm vụ so với năm 2024), đồng thời phải bảo đảm kiểm toán quyết toán ngân sách bộ, cơ quan trung ương, địa phương đạt tỷ lệ tối thiểu 90% số bộ, cơ quan trung ương, địa phương; kiểm toán chuyên đề, hoạt động, môi trường, công nghệ thông tin phấn đấu mục tiêu tỷ lệ 30% tổng số cuộc kiểm toán năm 2025.
Bên cạnh đó, dự kiến kiểm toán 25 chuyên đề (chưa bao gồm 2 chuyên đề trong lĩnh vực an ninh quốc phòng); kiểm toán hoạt động 7 chủ đề, trong đó tập trung kiểm toán các chủ đề liên quan đến bảo vệ môi trường, xử lý chất thải bệnh viện, rác thải sinh hoạt đô thị...
Bảo đảm trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả, hiệu lực
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh nêu rõ, việc triển khai kế hoạch kiểm toán năm 2024 đảm bảo tiến độ theo phương án tổ chức kiểm toán đã được phê duyệt. Tuy nhiên, so với kế hoạch đề ra thì số đoàn kiểm toán triển khai, kết thúc, xét duyệt Báo cáo kiểm toán 8 tháng đầu năm còn chiếm tỷ trọng khiêm tốn, thấp hơn so với cùng kỳ các năm trước.
Để đánh giá đầy đủ, toàn diện kết quả đạt được, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị, Kiểm toán Nhà nước làm rõ lý do việc đến ngày 30.8.2024 mới xét duyệt được 109 kế hoạch kiểm toán, bằng 63% kế hoạch đề ra; bổ sung thông tin kết quả kiểm toán chủ yếu và các đề xuất, kiến nghị. Đồng thời, bổ sung phụ lục danh mục các Đoàn kiểm toán đã triển khai thực hiện, đã ban hành Báo cáo kiểm toán chính thức.
Về dự kiến kế hoạch kiểm toán năm 2025, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhận thấy phù hợp với yêu cầu đề ra tại Nghị quyết số 999/2020/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Chiến lược phát triển Kiểm toán Nhà nước đến năm 2030 (giai đoạn 2021 - 2030).
Tuy nhiên, năm 2025 là năm cuối thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, là năm tổ chức Đại hội Đảng các cấp; đồng thời nhiều địa phương phải tập trung khắc phục hậu quả rất lớn do bão lũ gây ra để phục hồi phát triển kinh tế sau bão lũ. Theo đó, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Kiểm toán Nhà nước tiếp tục rà soát, đánh giá kỹ lưỡng công tác xây dựng kế hoạch kiểm toán, cắt giảm các nhiệm vụ và các cuộc kiểm toán chưa thật sự cần thiết, trùng lặp với các kế hoạch thanh tra, kiểm tra của Thanh tra Chính phủ, các Bộ, ngành để bảo đảm kế hoạch kiểm toán trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả, hiệu lực.
Làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm trong chậm thực hiện kiến nghị kiểm toán
Các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao nỗ lực, cố gắng của Kiểm toán Nhà nước trong thực hiện nhiệm vụ, hoạt động đã có nhiều đổi mới theo hướng đổi mới toàn diện, có đột phá, bám sát các quy định của Luật Kiểm toán, chiến lược phát triển của Kiểm toán Nhà nước và các chủ trương của Đảng về lĩnh vực Kiểm toán Nhà nước.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ghi nhận công tác chuẩn bị báo cáo cũng như kết quả 8 tháng đầu năm của Kiểm toán Nhà nước. Cụ thể, tính đến ngày 30.8.2024, Kiểm toán Nhà nước đã xét duyệt 109/121 kế hoạch kiểm toán, triển khai 100/166 Đoàn kiểm toán, xét duyệt 85 dự thảo Báo cáo kiểm toán và đã phát hành chính thức 81 Báo cáo kiểm toán.
Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, chỉ còn hơn 3 tháng là kết thúc năm 2024, do đó, phải đẩy nhanh kiến nghị xử lý tài chính của Kiểm toán Nhà nước vì hiện nay mới chỉ thực hiện được 66,3%; số văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn điều hành cơ chế, chính sách thực hiện hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung kiến nghị kiểm toán chỉ có 12/198 văn bản. Số báo cáo có kiến nghị về kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân mới thực hiện được 44/107 kiến nghị.
Trong lĩnh vực đầu tư xây dựng chương trình, dự án, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, cần tập trung kiểm toán các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm, có khối lượng thực hiện giải ngân lớn. Đối với lĩnh vực doanh nghiệp và các tổ chức tài chính ngân hàng, cần làm rõ hiệu quả đầu tư kinh doanh vốn nhà nước tại doanh nghiệp, thực hiện chính sách tiền tệ, việc cung cấp tín dụng và kiểm toán rủi ro tín dụng, việc phát hành trái phiếu của các tổ chức, cá nhân liên quan để tạo niềm tin cho người dân và doanh nghiệp.
“Trong báo cáo cần làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức, cơ quan trong việc chậm thực hiện kiến nghị của kiểm toán bởi đây là vấn đề quan trọng nhất của kiểm toán. Khi đã có kết luận thì các bộ, ngành, địa phương phải nghiêm túc thực hiện và báo cáo đúng theo quy định của Luật Kiểm toán”, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.
Cơ bản nhất trí với nguyên tắc, mục tiêu, định hướng kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước trong năm 2025, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cần rà soát kế hoạch kiểm toán, lựa chọn nội dung có trọng tâm, trọng điểm, kiểm toán trúng, đúng, cắt giảm các nhiệm vụ thật sự không cần thiết, trùng lặp với kế hoạch thanh tra.
Bên cạnh đó, cần khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác kiểm toán năm 2023 còn tồn đọng, nhất là những vấn đề liên quan đến xây dựng phương án tổ chức kiểm toán, xác định nội dung, phương pháp kiểm toán; việc đôn đốc thực hiện kiến nghị kiểm toán.
Đối với đề xuất, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội bày tỏ tán thành với ý kiến thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách; đánh giá cao Ủy ban Tài chính - Ngân sách thường xuyên phối hợp với Kiểm toán Nhà nước để xem xét, thực hiện tốt ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Thông báo số 3483/TB-TTKQH ngày 8.4.2024 về việc sử dụng nguồn kinh phí được trích 5% số tiền do Kiểm toán Nhà nước phát hiện và kiến nghị để đầu tư, mua sắm, hiện đại hóa, nâng cao năng lực hoạt động của Kiểm toán Nhà nước.
Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ, Kiểm toán Nhà nước cần chủ động phương án trong kết nối thông tin, dữ liệu giữa Kiểm toán Nhà nước với cơ quan liên quan nhằm giúp Kiểm toán Nhà nước hoàn thành tốt nhiệm vụ; tiếp tục đôn đốc các ngành, địa phương phải thực hiện nghiêm kiến nghị kiểm toán.
Nhấn mạnh kiểm toán là lĩnh vực nhận được sự quan tâm của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước phải kỹ, rõ, hướng tới tập trung những nội dung trọng tâm, trọng điểm để tiến tới thực hiện công tác kiểm toán tốt hơn.
Quan tâm đến kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, đây là nội dung được các đại biểu Quốc hội rất quan tâm. So với kết quả kỳ năm 2023, việc thực hiện kiến nghị xử lý tài chính, kiến nghị khác giảm cả về quy mô và tỷ trọng; thực hiện kiến nghị về xử lý văn bản còn rất thấp, đạt 6,06%.
Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đề nghị, Kiểm toán Nhà nước làm rõ thêm kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán cũng như nguyên nhân; báo cáo cần bổ sung danh mục cụ thể, nêu rõ cơ quan, đơn vị nào chưa thực hiện đầy đủ, kịp thời các kết luận kiến nghị kiểm toán. Cùng đó, báo cáo của Kiểm toán nhà nước cần nêu rõ kết quả thực hiện Pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực Kiểm toán Nhà nước thời gian qua.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Kiểm toán Nhà nước tiếp thu đầy đủ các ý kiến tại phiên họp cũng như ý kiến thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách và các cơ quan của Quốc hội, khẩn trương hoàn chỉnh Báo cáo công tác năm 2024 và dự kiến kế hoạch kiểm toán năm 2025; Ủy ban Tài chính - Ngân sách hoàn thiện báo cáo thẩm tra chính thức để trình Quốc hội.
Sau khi có ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ có văn bản gửi Kiểm toán Nhà nước, trên cơ sở đó Tổng Kiểm toán Nhà nước quyết định kế hoạch kiểm toán theo quy định của Luật Kiểm toán Nhà nước.
+ Trước đó, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét báo cáo kết quả của Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023”.
