Khi lớp học lăn bánh trên đường: Một cách làm mới giáo dục ở Mỹ

Trong khi phần lớn học sinh Mỹ đến trường đủ năm ngày mỗi tuần, một ngôi trường đặc biệt ở bang Virginia đang thách thức mô hình giáo dục truyền thống khi đưa lớp học lên… xe buýt. Tại đây, trẻ em có một lịch học linh hoạt và trải nghiệm thực tế - thay cho những tiết học đóng khung.

“Trường học trên những bánh xe”

Phần lớn các trường học tại Mỹ và nhiều quốc gia khác đều đi theo khuôn mẫu: học sinh đến trường năm ngày mỗi tuần, tám giờ mỗi ngày, trong cùng một tòa nhà. Tuy nhiên, Solstice Hybrid Academy (Học viện lai Solstice) ở Norfolk, bang Virginia, lại đi theo hướng hoàn toàn khác.

Người sáng lập - cô Sarah Harrington, một giáo viên từng dạy tại trường công - đã khởi xướng mô hình “trường học siêu nhỏ di động” này để phá vỡ lối mòn giáo dục. Ngôi trường của cô được xây dựng trên niềm tin rằng việc học cần được cá nhân hóa, có mục đích và có thể diễn ra ở bất cứ đâu.

Theo đó, mỗi buổi sáng, học sinh theo học tại trường sẽ ngồi học trên chiếc xe buýt được cải tạo thành lớp học di động. Đến buổi chiều, các em bước ra thế giới thực, từ thư viện, bảo tàng, công viên đến nông trại, để biến kiến thức thành trải nghiệm.

“Các gia đình nên có quyền lựa chọn cách thức, thời điểm và địa điểm phù hợp nhất để con trẻ học tập”, cô Harrington chia sẻ.

Khi đại dịch trở thành bước ngoặt

Cô Harrington vốn là giáo viên mỹ thuật tiểu học với niềm đam mê dạy học sáng tạo, gắn kết với đời sống. Tuy nhiên, thời lượng 45 phút mỗi tiết học cùng nhịp dạy dồn dập khiến cô khó có thể xây dựng mối quan hệ sâu sắc với học sinh.

Trong đại dịch Covid-19, khi vừa dạy trực tuyến, vừa kèm cặp cháu, vừa chăm sóc con nhỏ, cô Harrington bất ngờ nhận ra một mô hình mới có thể đem lại hiệu quả cao: học tập tại nhà kết hợp với trải nghiệm thực tế. “Buổi sáng chúng tôi làm bài tập, sau đó lên xe đi khám phá. Đó mới chính là cảm giác của trường học: đưa kiến thức vào tình huống đời thực để trẻ vận dụng, sáng tạo”, cô nói.

Khi con trai cô bị từ chối vào lớp mẫu giáo vì vướng quy định khu vực, cô Harrington quyết định: “Tôi sẽ tự mở trường, không chỉ cho con, mà cho những gia đình có chung mối quan tâm giống mình”.

Trường học linh hoạt

Học viện Solstice không áp đặt thời khóa biểu cứng nhắc. Học sinh có thể học hai, ba hoặc năm ngày mỗi tuần tùy nhu cầu của gia đình. Một số em học toàn bộ chương trình, số khác chỉ tham gia các buổi đi thực địa để bổ sung cho việc học tại nhà.

Buổi sáng, học sinh tập trung vào từng môn học hoặc kỹ năng như kịch nghệ, mỹ thuật, quản lý tài chính, quản lý thời gian, giao tiếp. Buổi chiều, xe buýt đưa các em đến những điểm tham quan để áp dụng kiến thức: tính toán trong bảo tàng nghệ thuật, khám phá khoa học ở đường đua, viết văn ở bãi biển…

“Trường học không nhất thiết phải kéo dài năm ngày một tuần, tám tiếng mỗi ngày. Chúng tôi xây dựng lịch học phù hợp với từng gia đình”, cô Harrington nhấn mạnh.

Đáp ứng nhu cầu đa dạng

Mô hình học trên xe buýt từng khiến nhiều người hoài nghi. Tuy nhiên, tại Solstice, phụ huynh và giáo viên họp định kỳ để đánh giá tiến bộ của học sinh. Các em cũng có thể làm bài kiểm tra cuối năm hoặc nộp hồ sơ học tập để được giáo viên có chứng chỉ thẩm định.

Theo cô Harrington, phương thức này đặc biệt phù hợp với những trẻ gặp khó khăn khi ngồi lâu trong lớp học, chẳng hạn học sinh tăng động (ADHD). “Chúng cần vận động, cần trải nghiệm trực tiếp. Và khi có được điều đó, chúng phát triển vượt bậc”, cô chia sẻ.

Bên cạnh đó, lớp học di động còn giúp trẻ học được sự kiên nhẫn, linh hoạt và khả năng thích nghi, khi luôn phải đối diện với những tình huống bất ngờ trong hành trình.

Bổ sung, không thay thế

Cô Harrington khẳng định, Solstice không nhằm cạnh tranh với trường công hay tư thục, mà để bổ sung thêm sự lựa chọn. “Chúng ta không cần ít trường đi, mà cần nhiều hơn. Nhiều mô hình, nhiều cơ hội để đáp ứng nhu cầu đa dạng của các gia đình và học sinh”, cô nói.

Với cô Harrington, thành công trong giáo dục không chỉ đo bằng điểm số, mà còn bằng việc trẻ yêu thích học tập, trở nên tò mò, tự tin và có năng lực.

Dù còn non trẻ, Solstice đã chứng minh tính khả thi của mô hình: bền vững về tài chính, hỗ trợ tinh thần và bảo đảm chất lượng học tập. Cô Harrington đặt mục tiêu mở rộng thêm xe buýt, thêm giáo viên, thậm chí lập chương trình cố vấn để nhân rộng ý tưởng này. “Cha mẹ nào cũng mong con yêu thích việc học. Đó là điều chúng tôi đang xây dựng: một môi trường khiến trẻ tò mò, tự tin và trưởng thành”, cô khẳng định.

Mô hình của Solstice không phải giải pháp cho mọi gia đình, nhưng nó cho thấy giáo dục có thể được tái định hình theo hướng linh hoạt, gần gũi và hiệu quả hơn.