Kế hoạch Hòa bình của Tổng thống Trump: Hamas sẽ sớm trả lời, Jihad bác bỏ

Ai Cập là một trong những bên trung gian then chốt trong nỗ lực chấm dứt chiến tranh ở Gaza. Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty cho biết, Cairo đang phối hợp với Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ nhằm thuyết phục Hamas phản hồi tích cực với kế hoạch.

Phát biểu tại Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI) ở Paris, Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty nhấn mạnh, rõ ràng Hamas phải giải giáp, và Israel không nên được trao cớ để tiếp tục chiến dịch quân sự tại Gaza.

“Chúng ta không thể để bất kỳ bên nào lấy Hamas làm cái cớ cho những cuộc thảm sát dân thường. Những gì đang diễn ra đã vượt xa sự kiện ngày 7/10”, ông nói, nhắc tới vụ tấn công năm 2023 của lực lượng Hồi giáo cực đoan vào Israel khiến 1.200 người thiệt mạng và hơn 200 người bị bắt làm con tin, theo số liệu của Israel. Cuộc chiến trả đũa của Israel đã cướp đi sinh mạng của hơn 66.000 người ở Gaza, theo Bộ Y tế Palestine.

“Điều này đã vượt qua một cuộc tấn công trả thù. Đây là thanh trừng sắc tộc và một cuộc diệt chủng đang diễn ra. Mọi thứ phải chấm dứt”, ông Abdelatty khẳng định.

Tổng thống Trump cho Hamas 3-4 ngày

Đầu tuần này, Nhà Trắng đã công bố một văn kiện gồm 20 điểm, kêu gọi Israel và Hamas ngừng bắn ngay lập tức; trao đổi con tin do Hamas bắt giữ lấy tù nhân Palestine trong các nhà tù Israel; Israel rút quân theo từng giai đoạn khỏi Gaza; giải giáp Hamas và thành lập một chính quyền lâm thời do một cơ quan quốc tế giám sát.

Hôm 1/10, Tổng thống Trump đã ra tối hậu thư cho Hamas, yêu cầu nhóm này phải nghiên cứu và đồng ý với kế hoạch này trong vòng 3-4 ngày.

“Nếu Hamas từ chối, tình hình sẽ vô cùng khó khăn. Và tất nhiên, chúng ta sẽ chứng kiến thêm nhiều leo thang. Đó là lý do chúng tôi đang dồn mọi nỗ lực nhằm biến kế hoạch này thành hiện thực và giành được sự chấp thuận từ Hamas”, ông nói.

Hamas sẽ sớm công bố lập trường

Một quan chức của Hamas cho biết nhóm người Palestine này sẽ sớm phản hồi Kế hoạch của Tổng thống Donald Trump về việc chấm dứt cuộc chiến kéo dài gần hai năm của Israel ở Gaza.

Thành viên chính trị Hamas, Mohammed Nazzal, phát biểu với Al Jazeera vào thứ 2/10 rằng nhóm này đang thảo luận về kế hoạch của Trump với mục tiêu ngăn chặn cuộc chiến của Israel ở Gaza và sẽ sớm công bố lập trường của mình.

Ông Nazzal cho biết Hamas, với tư cách là đại diện của lực lượng kháng chiến Palestine, có quyền bày tỏ quan điểm của mình "theo cách phục vụ lợi ích" của người dân Palestine; đồng thời bác bỏ thời hạn mà Tổng thống Trump đưa ra. “Chúng tôi không xem xét kế hoạch theo logic rằng thời gian là thanh kiếm đang kề cổ chúng tôi”.

Một chính trị gia cấp cao khác của Ai Cập là Diaa Rashwan cũng cho biết, Hamas sẽ chấp nhận kế hoạch 20 điểm của Tổng thống Trump về Gaza với một số điều dè dặt.

Rashwan nói với Sky News: "Tôi hy vọng Hamas sẽ xác nhận sự chấp thuận của mình bằng cách đưa ra những điều khoản bảo lưu hoặc giải thích rõ ràng, chứ không phải là từ chối thẳng thừng".

Cho đến nay, Hamas vẫn chưa công khai bình luận về việc liệu nhóm chiến binh này có sẵn lòng chấp nhận thỏa thuận có thể khiến họ trở nên không còn vai trò gì ở Palestine hay không.

Jihad bác bỏ kế hoạch

Trong khi Hamas vẫn chưa đưa ra câu trả lời, Phong trào Hồi giáo Jihad, một nhóm chiến binh Palestine khác, đã chỉ trích kế hoạch này.

“Đây là một công thức cho âm mưu xâm lược liên tục nhắm vào người dân Palestine. Thông qua đó, Israel đang cố gắng, với sự giúp đỡ của Mỹ, áp đặt những gì họ không thể đạt được thông qua chiến tranh”, nhóm này cho biết trong một tuyên bố.

“Do đó, chúng tôi coi tuyên bố của Mỹ và Israel là công thức để châm ngòi cho xung đột trong khu vực”, nhóm này khẳng định.

Phản ứng của các nước

Cao ủy An ninh và Đối ngoại Liên minh châu Âu Kaja Kallas kêu gọi Hamas chấp nhận đề xuất này. "Chúng tôi kêu gọi Hamas tuân thủ kế hoạch, thả tất cả các con tin còn lại và hạ vũ khí. EU kêu gọi những người có ảnh hưởng truyền đạt những thông điệp này đến Hamas", tuyên bố của bà cho biết.

Trong khi đó, Tổng thống Vladimir Putin khẳng định Nga sẵn sàng ủng hộ kế hoạch này, nhưng chỉ khi nó dẫn đến giải pháp hai nhà nước.

Jean-Noel Barrot, Bộ trưởng ngoại giao Pháp thì cho rằng, Hamas “đã thua” và họ buộc phải chấp nhận nhượng bộ bởi nếu không họ sẽ là bên phải gánh trách nhiệm về mọi thảm họa mà người Palestine đang phải hứng chịu. Theo kế hoạch, các thành viên Hamas cam kết chung sống hòa bình và từ bỏ vũ khí sẽ được ân xá, trong khi những người muốn rời khỏi Gaza sẽ được tạo điều kiện an toàn để đến các quốc gia tiếp nhận.

Vẫn còn nhiều hoài nghi

Ngoại trưởng Ai Cập cho biết, mặc dù ủng hộ đề xuất của ông Trump về Gaza, nhưng vẫn cần thêm các cuộc đàm phán. “Có rất nhiều lỗ hổng cần phải xem xét, chúng ta cần thảo luận chi tiết hơn về cách triển khai kế hoạch, đặc biệt ở hai vấn đề quan trọng: quản trị và bảo đảm an ninh”, ông nhấn mạnh. “Chúng tôi ủng hộ kế hoạch của Tổng thống Trump và tầm nhìn nhằm chấm dứt chiến tranh, cần phải tiến lên”.

Khi được hỏi liệu ông có lo ngại kế hoạch này có thể dẫn đến việc cưỡng bức người Palestine phải di dời hay không, ông Abdelatty khẳng định, Ai Cập sẽ không chấp nhận điều đó. “Chúng tôi sẽ không bao giờ cho phép điều đó diễn ra trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Vì di dời đồng nghĩa với chấm dứt sự tồn tại của nhà nước Palestine”.

Các chuyên gia cho rằng, động thái này tương tự như những nỗ lực trước đây của phương Tây nhằm định hình lại Trung Đông mà không có sự tham gia của người dân địa phương.

Nhà phân tích chính trị Xavier Abu Eid nói với Al Jazeera: "Với thỏa thuận này, rõ ràng là những gì họ đang trình bày là một công thức mà họ đã cố gắng sử dụng trước đây ở Iraq, và tôi nghĩ họ từng thất bại hoàn toàn ở đó".

Trong khi đó, nhiều người cho rằng, sự tham gia vào công cuộc tái thiết của những nhân vật như cựu Thủ tướng Anh Tony Blair, một đồng minh chủ chốt của Mỹ cuộc chiến tranh tại Iraq không khỏi gây quan ngại.