Hungary lên kế hoạch bảo vệ nền kinh tế trước thỏa thuận Mỹ - EU
Trong bối cảnh thỏa Thuận thương mại mới giữa Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) có nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực đến ngành sản xuất và việc làm trong nước, Thủ tướng Hungary Viktor Orban tuyên bố Chính phủ sẽ xây dựng các kế hoạch hành động nhằm bảo vệ nền kinh tế và người lao động nước này.
Hai kế hoạch chống sốc của Hungary
Theo đó, thỏa thuận thương mại vừa được công bố tuần trước giữa Mỹ và EU sẽ áp dụng mức thuế nhập khẩu 15% đối với một số mặt hàng xuất khẩu của khối sang sang Mỹ, bao gồm cả ô tô, mặt hàng xuất khẩu chủ lực của khu vực Trung Âu. Trước đây, mặt hàng này chỉ chịu mức thuế 2,5%.
Thủ tướng Orban cho biết, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa từ Hungary sang Mỹ hiện đạt khoảng 11 tỷ USD mỗi năm. “Chúng ta cần phải xây dựng hai kế hoạch hành động. Một là kế hoạch bảo vệ việc làm, nhằm đảm bảo rằng các công ty nước ngoài đang hoạt động tại Hungary không phản ứng bằng cách sa thải người lao động. Hoặc nếu họ làm vậy, chúng ta phải lập tức tìm việc làm khác cho những người đó”, ông Orban phát biểu trên đài phát thanh công cộng.
Kế hoạch thứ hai, theo ông Orban, nhằm đảm bảo không có nhà máy sản xuất nào bị đóng cửa vì ảnh hưởng từ chính sách thuế mới. Ông cho biết, Hungary sẽ theo đuổi cách tiếp cận chủ động để phòng ngừa rủi ro kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế nước này vẫn đang phục hồi chậm chạp sau đợt lạm phát tồi tệ nhất trong khối EU, bùng phát sau cuộc chiến của Nga ở Ukraine.
Cũng trong tuần này, Thủ tướng Orban đã chỉ trích gay gắt Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, cho rằng thỏa thuận thương mại vừa ký là kết quả của một quá trình đàm phán yếu kém và không bảo vệ đủ lợi ích của các nước thành viên.
Dù Chính phủ Hungary hiện chưa công bố ước tính cụ thể về tác động của chính sách thuế mới đối với tăng trưởng kinh tế, nhưng Bộ Kinh tế nước này hôm 28/7 đã hạ dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 từ 2,5% xuống chỉ còn 1%. Đây là mức điều chỉnh mạnh, phản ánh mối lo ngại ngày càng lớn về sức ép mà các doanh nghiệp Hungary, đặc biệt là ngành công nghiệp ô tô, có thể phải đối mặt.
Nỗi lo của toàn Trung Âu
Hungary không phải là quốc gia Trung Âu duy nhất bị ảnh hưởng. Tại Romania, hiệp hội giới chủ lớn nhất nước này là Concordia ước tính mức thuế mới có thể khiến tăng trưởng GDP giảm 0,2%. Bộ Tài chính Cộng hòa Séc cũng đưa ra con số tương tự: Mức sụt giảm 0,2 điểm phần trăm trong nửa cuối năm 2025 do tác động của thuế nhập khẩu Mỹ.
Trong khi đó, Slovakia - quốc gia có tỷ lệ xuất khẩu hàng hóa trên GDP cao nhất trong toàn EU, có thể thiệt hại tới 0,87% GDP, theo ước tính của các nhà kinh tế tại ngân hàng Societe Generale. Đây là mức ảnh hưởng lớn nhất trong số các nước Trung Âu.
Tại Ba Lan, nền kinh tế lớn nhất EU nằm ngoài khu vực đồng euro, Thủ tướng Donald Tusk cảnh báo nước này có thể mất khoảng 8 tỷ zloty (tương đương 2,14 tỷ USD) vì các mức thuế mới của Mỹ.
Những con số thiệt hại tiềm ẩn này cho thấy rõ thách thức mà các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu tại Trung Âu đang phải đối mặt. Trong nhiều năm qua, khu vực này, đặc biệt là các quốc gia như Hungary, Ba Lan, Séc và Slovakia, đã trở thành trung tâm sản xuất lớn của các hãng xe toàn cầu, tận dụng chi phí nhân công thấp và vị trí chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Với động thái mới từ Mỹ, các nền kinh tế Trung Âu sẽ buộc phải tìm kiếm biện pháp ứng phó linh hoạt, không chỉ để bảo vệ tăng trưởng mà còn để duy trì vị thế trong bản đồ sản xuất toàn cầu. Những kế hoạch hành động như của Hungary có thể sẽ là bước đi đầu tiên trong một loạt phản ứng chính sách mới tại khu vực này.
