Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà; Thứ trưởng Bộ Công an, Trung tướng Lê Văn Tuyến; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt; Phó Chánh án Thường trực Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Trí Tuệ đồng chủ trì họp báo.
Phát biểu tại họp báo, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà nêu rõ, đặc xá là một trong những chế định pháp lý quy định tại Điều 88, Hiến pháp năm 2013, thể chế hóa bằng Luật Đặc xá năm 2018. Từ năm 2009 đến nay, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã tiến hành 10 đợt đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, đặc xá cho gần 100.000 phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt trở về với cộng đồng, xã hội.
“Kết quả các đợt đặc xá đã bảo đảm các yêu cầu chính trị, pháp luật, đối ngoại được Nhân dân trong nước đồng tình và dư luận quốc tế đánh giá cao; tiếp tục khẳng định chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng, Nhà nước trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người một cách công bằng, bình đẳng cho tất cả mọi công dân, kể cả những người đang chấp hành án phạt tù”, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước nhấn mạnh.
Bằng các Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, hàng chục nghìn người đã được khoan hồng, trở về đoàn tụ với gia đình, sẵn sàng làm lại cuộc đời. Phần lớn người được đặc xá đã trở về nơi cư trú, ổn định cuộc sống, làm ăn lương thiện, tỷ lệ người được đặc xá tái phạm tội rất thấp. Đây chính là dấu ấn nhân văn lớn nhất của chủ trương đặc xá, phản ánh rõ nhất ưu tiên bảo đảm và thúc đẩy quyền con người trong mọi chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước.
Năm 2025, là năm diễn ra nhiều sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước như Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước cho biết, xuất phát từ truyền thống nhân đạo của dân tộc và chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước Việt Nam đối với người phạm tội, cũng như kết quả thực hiện công tác đặc xá, tình hình thực tế của công tác thi hành án phạt tù trong thời gian qua, theo đề nghị của Chính phủ, ngày 3.3.2025, Chủ tịch nước Lương Cường đã ký Quyết định 266/2025/QĐ – CTN về đặc xá năm 2025 nhân dịp 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ngày 30.4.2025.
Quyết định nêu rõ, thực hiện đặc xá tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân dịp 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ngày 30.4.2025. Thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 30.4.2025.
Quyết định cũng xác định rõ đối tượng đặc xá, điều kiện được đề nghị đặc xá, các trường hợp không được đề nghị đặc xá, đặc xá trong trường hợp đặc biệt.
Thông tin tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Công an, Trung tướng Lê Văn Tuyến cho biết, tính đến ngày 31.1.2025, tổng số phạm nhân đang chấp hành án tại trại giam, trại tạm giam, tạm giữ ở công an các đơn vị địa phương là 197.158 phạm nhân. Căn cứ vào điều kiện theo Quyết định của Chủ tịch nước, Hội đồng Tư vấn đặc xá Trung ương sẽ giao cho các cơ quan chức năng tiến hành rà soát các trường hợp đủ điều kiện đặc xá theo quy định.
Về những điểm mới trong Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước năm 2025, Thứ trưởng Bộ Công an nêu rõ, điều kiện xét đặc xá đối với trường hợp phạt tù có thời gian chấp hành ít nhất là 1/3 thời gian và ít nhất 14 năm đối với tù chung thân so với năm 2024 phải chấp hành 1/2 thời gian đối với trường hợp phạt tù có thời hạn và 15 năm đối với tù chung thân.
Các trường hợp có tình tiết ưu tiên thì được xét đặc xá trong trường hợp chấp hành án phạt tù ít nhất 1/4 đối với phạt tù có thời hạn, ít nhất 12 năm đối với phạt tù chung thân. So với năm 2024, trường hợp chấp hành án phạt tù có thời hạn là ít nhất là 1/3 đối với phạt tù có thời hạn, ít nhất 13 năm đối với trường hợp phạt tù chung thân.
Đối với những trường hợp không được xét đặc xá là: thời hạn còn lại trên 8 năm đối với trường hợp quy định tại khoản 1, Điều 11 của Luật Đặc xá; trên 10 năm đối với trường hợp quy định tại khoản 3, khoản 4, Điều 11 của Luật Đặc xá. Trong năm 2024 quy định: thời hạn còn lại trên trên 6 năm đối với trường hợp quy định tại khoản 1, Điều 11 của Luật Đặc xá; trên 8 năm đối với trường hợp quy định tại khoản 3, khoản 4, Điều 11 của Luật Đặc xá.
Thứ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh, năm 2025 là năm có nhiều sự trọng đại của Đảng, Nhà nước, việc mở rộng chính sách đặc xá nhằm thực hiện chính sách khoan hồng của Nhà nước, ghi nhận kết quả trong công tác cải tạo, giáo dục của các phạm nhân, khuyến khích các phạm nhân tích cực cải tạo. Đồng thời căn cứ vào kết quả đặc xá trước đây cho thấy, người được đặc xá chấp hành rất tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Liên quan câu hỏi của phóng viên về điều kiện đặc xá cho phạm nhân nước ngoài, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết, nguyên tắc của Việt Nam là đối xử bình đẳng, không có sự phân biệt đối xử giữa phạm nhân quốc tịch Việt Nam và phạm nhân nước ngoài.
